"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2012/147 Esas, 2020/121Karar
HÜKÜM :Kısmen kabul
BİRLEŞEN DAVALAR :1- Eskişehir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2013/134 E.
2-Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2017/739 E.
3-Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/92 E.
Taraflar arasındaki markanın hükümsüzlüğü davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalı ... Özel Eğitim Hizmetleri Bilgisayar Donanım San. ve Tic. Ltd. Şti vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; davalılara ait 25 adet marka bakımından hükümsüzlük istemiyle işbu davayı açtığı, ancak 2004/30818 numaralı marka hakkında hükümsüzlük istemiyle açılan Eskişehir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/134 E. sayılı dosyasında dava devam ederken markayı hükümsüzlük davasından kaçırmak amacıyla markanın bölünerek sadece 41 inci sınıf yönünden davalı ... şirketine devrettiğini, bu devir sonucu markanın 42 inci sınıf yönünden 2004/30818 sicil numarasıyla Amerikan Kültür Derneği adına kalmaya devam ettiğini, ama 41 inci sınıf yönünden davalı ... şirketi adına 2004/46534 numaralı olarak devam eden markanın hükümsüzlüğü ile yine davalı ... şirketi adına kayıtlı 41 inci sınıfta kayıtlı 2007/71354 numaralı "american cultural association" ibareli ve davalı ... adına 16 ve 41 inci sınıfta kayıtlı 2007/06601 numaralı "american cultural association" ibareli markanın hükümsüzlüğü istemi yönünden mahkemece 11.03.2014 tarihli celsede davanın tefrik edilerek davaya devam edilmiştir.
2.Davacı vekili birleşen Eskişehir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/134 E. sayılı dosyası dava dilekçesinde; müvekkilinin AMERİKAN KÜLTÜR ve AMERİKAN KÜLTÜR DERNEĞİ adı altında yabancı dil eğitimi konusunda tanındığını, ancak davalı Amerika Kültür Derneği İşletmesinin 2004/30818 numaralı AMERİKA KÜLTÜR DERNEĞİ ve 2005/06064 numaralı AMERİCAN CULTURAL ASSOCİATİON ibareli markaların eğitim hizmetlerinde tescil ettirdiğini, oysa anılan ibareleri ilk maruf hale getirenin müvekkili olduğunu ileri sürerek davalı adına tescilli markaların 41. sınıfa dahil hizmetler yönünden hükümsüzlüğünü istemiştir.
3.Davacı vekili birleşen 2017/739 E. sayılı dosyası dava dilekçesinde; ... adına kayıtlı "2016/14309 nolu American Cultural Association-Amerikan Kültür Derneği" ibareli markanın hükümsüz kılınmasına ve sicilden terkinini istemiştir.
4.Davacı vekili birleşen Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/92 E. sayılı dosyası dava dilekçesinde; davalı ... şirketi adına kayıtlı "2014/70278 nolu American Cultural Association" ibareli markanın hükümsüz kılınmasına ve sicilden terkinini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Ltd. Şti vekili cevap dilekçesinde; davanın davalılar yönünden tefrik edilmesi gerektiğini, zorunlu ya da ihtiyari dava arkadaşlığı bulunmadığını, huzurdaki davada Amerikan Kültür Derneği markası açısından hak düşürücü sürenin geçtiğini, Amerikan Kültür Derneği markası yönünden davanın usulden reddinin gerektiğini, davacının davasını ispat edemediğini, davaya konu edilen ve marka hükümsüzlüğü istenilen tüm markaların kapsamları ve içeriklerinin oluşturulduğunu, tescil edildiğini, markalaştığını, tanıtıldığını ve tanınmış bir hale geldiğini, davacının ticari işlerin büyük bir kısmı ile hiçbir alakasının olmadığını ve kendisine ait markası ile sadece yabancı dil kursu işlettiğini, davalının bu markaların tescili ile ilgili kötü niyetinin olmadığını, kanunen verilen bir hakkın kullanılmasının söz konusu olduğunu, müvekkil şirketinin tescilli markalarının tanındığını, müvekkili tarafından tanınmış hale getirildiğini, müvekkili şirketin tescilli markalarının tescile konu mal ve hizmetlerle ilgili olarak kullanım sonucu ayırt edici nitelik kazandığını, davacının markanın tescilinden sonra dava açılıncaya kadar uzunca bir süre bekleyip markanın büyümesini beklemesi ve müvekkil şirketi markası için davadan sonra tescil başvurusunun kötü niyetli olduğunu, marka hükümsüzlüğü davanın kabulü anlamına gelmemekle birlikte hükümsüzlük kararı verilse dahi ilan edilemeyeceğini, esas dava açısından davanın davalılar yönünden tefrikine, davanın "Amerikan Kültür Derneği" markası açısından zamanaşımı yönünden reddine, kötü niyet iddiası nedeniyle müvekkili şirkete ait 24 adet marka aleyhine açılmış marka hükümsüzlüğü davasının ispat edilemediğinden reddine, davacının ilan talebinin yasaya aykırı olduğu için reddine karar verilmesini, karşı dava açısından da davacının haksız rekabetinin tespitine, yapılan haksız rekabetin ref'ine, men'ine ve ref'e karar verilmesi halinde hükmün masrafı karşı taraftan alınmak üzere en yüksek tirajlı gazetede ilanına karar verilmesini istemiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; Eskişehir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2017/43 E. numarası ile ve davaya konu "American Cultural Assosiaition" markası aleyhine markanın hükümsüzlüğü davası açıldığını, davanın halen karar düzeltme aşamasında olduğunu, huzurdaki davanın açılmasında hukuki yarar olmadığını, davanın reddinin gerektiğini, davanın farklı markalara sahip, farklı iki tüzel kişilik aleyhine aynı dava ile açıldığını davanın tefrik edilmesi gerektiğini, husumetin yanlış yöneltildiğini, marka sahibinin dernek değil iktisadi işletme olduğunu, davanın husumetten reddinin gerektiğini, davacının iddiasını ispat etmesi gerektiğini, markanın sadece dernek faaliyetlerinde kullanıldığını, davacının davaya konu markayı tanınmış hale getirdiğini ispat etmesi gerektiğini, davanın öncelikle usulden mahkeme aksi kanaatte ise esastan reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemece 10.11.2009 tarih, 2007/43 E. ve 2009/365 K. sayılı kararı ile davalı adına tescilli olan 2004/30818 ve 2005/06064 numaralı markaların hükümsüzlüğü-terkinine yönelik açılan davada davalı olarak gösterilen Amerikan Kültür Derneği ile bu markaların adına tescil edildiği ...'nin aynı tüzel kişilik olduğu ve böylece davada husumet engelinin olmadığı, söz konusu marka tescil numaraları ile tescili sağlanan AMERİKAN KÜLTÜR DERNEĞİ ve AMERİCAN CULTURAL ASSOCIATION ibareleri itibariyle bu ibarelerin davacı tarafından tescilden önceki dönemde kullanıldığı, ayırt ediciliğinin sağlandığı, davalı tarafından tescil ettirilen markada kullanılmasının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı adına tescilli bulunan yukarıdaki her iki markanın 41inci sınıf itibariyle hükümsüzlüğüne ve ilgili sicilden ayrı ayrı terkinine, karar verilmiş, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
B.Bozma Kararı
Dairemizin 25.01.2013 tarih, 2012/15422 E. 2013/1613 K. sayılı kararıyla davalı adına tescilli 2004/30818 tescil numaralı markanın yargılama sonucunda 41 inci sınıf yönünden hükümsüz kılınmasına karar verilmiş ise de yargılama esnasında söz konusu markanın anılan sınıf yönünden dava dışı ... Özel Eğitim Hizmetleri Bilgisayar Donanım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine kısmen devredildiği ve bu devrin marka siciline 18.07.2008 tarihinde şerh ve ilan olunduğu Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) gelen tescil dosyası içeriğinden anlaşıldığı, dava açıldıktan sonra iki taraftan biri dava konusunu üçüncü kişiye devrederse diğer tarafın seçimlik hakkı olduğu ve buna göre temlik eden taraf ile olan davasından vazgeçip dava konusunu devralan kişiye karşı davaya devam edebileceği gibi dilerse dava konusunu üçüncü kişiye devreden taraf hakkında tazminat davasına dönüştürebileceği, dava konusunun davalı şirket tarafından dava dışı şahsa devredilmesi ve husumet itirazının yargılamanın her aşamasında ileri sürülebilecek olması karşısında mahkemece 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 125 inci maddesi (HUMK md. 186) hükmü uyarınca işlem yapılması gerekirken, bu hususun gözden kaçırılmasının doğru görülmediği, davaya konu 2005/06064 numaralı markanın ise henüz başvuru aşamasında olduğu tescile bağlanmadığının dosya kapsamından anlaşılmasına rağmen söz konusu başvurunun akibeti araştırılmaksızın henüz tescile bağlanmamış bir markanın kısmen dahi hükümsüz kılınmış olması da yanlış olduğu gereğine işaret edilerek bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile hükme esas alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalı derneğin kurucuları ile davalı şirketin ortakları arasındaki bağlantı ve davalılar arasında akdedilen 08.02.2007 tarihli marka lisansı sözleşmesi gibi işlemler dikkate alındığında tarafların devirden öncede aralarında bağlantı olduğu ve tarafların hükümsüzlük davasından sonra aralarında tesadüfen işbu marka devri sözleşmesini imzalamış olmalarının hayatın olağan akışına uymadığı, diğer taraftan 6.000,00 TL yıllık marka lisans bedeli olan markanın davalıların asıl iştigal mevzu olan "eğitim öğretim hizmetleri" alanında 10.000,00 TL bedelle devredilmesi mümkün olmadığından satış bedelinin düşük gösterildiği, ... yetkilisi Ali Gülbaş tarafından markanın ...'e 1.000,00 TL bedelle devredildiği marka bedelinin düşük olmasının muvazaa iddiasını desteklediği, davalılardan Amerikan Kültür Derneğinin kuruluşundan beri isminin sık sık değiştirdiği ve bu suretle davalı derneğin isminin gittikçe davacı derneğin ismine yaklaştığı, davacı tarafın Amerikan Kültür ibaresi üzerinde öncelikli hak sahibi olduğu hususunun davaya konu olduğu, davalı aleyhine karar verildiği ve bu kararın Yargıtay tarafından onandığı, buna rağmen davalı taraflarca bu ibareyi andıran ve bu ibare kapsamında değerlendirilebilecek olan bu davaya konu markalar ile ilgili tescil taleplerinin devam ettiği öncesinde alınan markalarında kullanımının devam ettiği bu hususun açıkça kötü niyet olduğu gerekçesiyle 2012/147 E. sayılı asıl dava dosyası yönünden davanın kısmen kabulü ile 2007/06601 nolu markanın ve 2004/30818 nolu markanın yenilenmediği ve hükümden düştüğü gözetilerek hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalı ... şirketi adına kayıtlı "2007/71354 nolu American Cultural Association" ibareli markanın 41 inci sınıf yönünden hükümsüz kılınmasına ve sicilden terkinine, Amerikan Kültür Derneği adına açılan davanın pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine, ... adına kayıtlı 2004/46534 nolu marka hakkında açılan davanın derdestlik sebebiyle reddine, birleşen Eskişehir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2007/43 E. sayılı dosyası yönünden davanın kısmen reddi ile 2005/06064 nolu markanın hiç tescil görmemiş olması nedeniyle hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 2004/46534 nolu markanın hükümsüz kalması nedeniyle hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Amerikan Kültür Derneği adına açılan davanın pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine, birleşen Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/92 E. sayılı dosyası yönünden davanın kabulü ile davalı ... şirketi adına kayıtlı "2014/70278 nolu American Cultural Association" ibareli markanın 41inci sınıf yönünden hükümsüz kılınmasına ve sicilden terkinine, birleşen Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2017/739 E. sayılı dosyası yönünden davanın kabulü ile, ... adına kayıtlı "2016/14309 nolu American Cultural Association-Amerikan Kültür Derneği" ibareli markanın 41 inci sınıf yönünden hükümsüz kılınmasına ve sicilden terkinine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Özel Eğitim Hizmetleri Bilgisayar Donanım San. ve Tic. Ltd. Şti vekili vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı şirket vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalı ... şirketi adına kayıtlı "2007/71354 nolu American Cultural Association" ibareli, "2014/70278 nolu American Cultural Association" ibareli, "2016/14309 nolu American Cultural Association-Amerikan Kültür Derneği" ibareli markaların 41 inci sınıf yönünden hükümsüz kılınmasına ve sicilden terkinine yönelik kararın hukuka aykırı olduğunu, Eskişehir 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.11.2009 tarih, 2007/43 E. ve 2009/365 K. sayılı kararının bozulduğunu, mahkemenin bozulan karar kapsamında davacı tarafın Amerikan Kültür ibaresi üzerine öncelikli hak sahibi olduğu gerekçesinin kesin hüküm bulunmadığından hatalı olduğunu, davacının davalı markalarının büyümesini izlediğini, davalının markayı maruf hale getirdiği sürede sessiz kaldığını, davacının ...-TAD olarak faaliyet verdiğini, davalının ise markayı Amerikan Kültür Derneği olarak tanıttığını, kabul edilmemekle birlikte davacının öncelikli başvuru hakkını davalı markalarına sessiz kalma yoluyla yitirdiğini, davalı markalarından haberdar olduğunu, davacının kötü niyete ilişkin olduğunu ileri sürdüğü tüm çıkarımlarının tescilden sonra oluşan mevzuatından değişiklikleri sonucu doğduğunu, davalı marka başvurularının Milli Eğitim Bakanlığı'nın Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 7 nci maddesi kapsamında, özel öğretim kurumlarına ülke, kıta ismi verilemeyeceği kuralı gereği markalarında değişiklikler yapma mecburiyetinde kaldığından kötü niyetinin dosya kapsamında ispat edilemediğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, markanın hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 42 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
22.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.