"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/351 Esas, 2024/511 Karar
HÜKÜM : Aktif husumet yokluğundan ret, kısmen kabul
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar Yargıtayca duruşma istemli olarak davacı ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat Yatırım Dış Tic. A.Ş. vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Duruşma için belirlenen 10.12.2024 günü hazır bulunan davacılar vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacı ... A.Ş.'nin 1986 yılından beri Irak piyasasında iş yapan bir şirket olduğunu, davalı şirket ile 2009 yılına kadar ihracat partisi bazında sürdürülen tek satıcılık anlaşmasının, 2009 yılında sürekli tek satıcılık sözleşmesine dönüştürüldüğünü, sözleşmenin beş yıl süre ile bağıtlandığını, ancak 2012 yılından itibaren davacının çalışmasının davalı tarafından baltalandığını, davalının bir taraftan tek satıcılık sözleşmesini ihlâl ederken diğer taraftan haksız rekabette bulunduğunu iddia ederek davalının sözleşmeyi ihlâl ettiğinin tespiti ile Irak'a 2012-2014 yılları arasında bizzat veya başkaları marifetiyle mal satıp satmadığının tespitine, uğranılan zararın tespiti ile bu zarara mahsuben şimdilik 10.000,00 USD'nin davalıdan tahsiline, taraflar arasındaki münhasır tek satıcılık sözleşmesinin 26.02.2014 tarihinde sona ermiş olması nedeniyle 2001 yılından itibaren süregelen başarılı ilişki nedeniyle müvekkili şirket adına uygun bir denkleştirme bedeli tespit ve tayinine, fazlaya ait talepleri saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 USD'nin tahsiline, davalının haksız rekabette bulunduğunun tespiti ile davalının bizzat veya dolaylı olarak gerçekleştirdiği ihracatlar nedeniyle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 55 ve devamı maddeleri uyarınca ihracat bedellerinin müvekkili şirkete intikal ettirilmesine ve bu kalem için şimdilik 1.000,00 USD'nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; talep artırım dilekçesi ile denkleştirme tazminatı olarak 278.425.66 USD, cezai şart olarak 540.768.38 USD, haksız rekabet tazminatı olarak 1.180.81 USD talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; 2009 tarihli yetkili satıcılık sözleşmesinin davalı şirket ile davacı ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat ... A.Ş. arasında imzalandığını, dolayısıyla diğer davacının davada husumeti bulunmadığını, haksız rekabete ilişkin davalarda zamanaşımının fiilin öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl olduğunu, davacı yanın haksız rekabet tazminatına ilişkin taleplerine karşı zamanaşımı def'inde bulunulduğunu, 2009 tarihli sözleşmenin geçerli olmadığını, sözleşmenin tek satıcılık sözleşmesi niteliğinde bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, davacı ... ile davalı arasında akdedilen 23.02.2009 tarihli sözleşmenin tek satıcılık sözleşmesi niteliğinde olduğu, tek satıcı davacı ...'ın davalı tarafından üretilen ürünleri sözleşmede belirlenen süre içinde Irak'ta satmayı, davalının ise bu bölgeye başka bir aracı ile girmeyeceğini, diğer bir deyişle başka bir kişiye satıcılık vermeyeceğini kabul ettiği, sözleşmenin niteliği, taraflar arasındaki uygulama, sözleşmede açıkça üreticiye satış yetkisi tanınmamış olması ve bu hakkın açıkça saklı tutulmaması karşısında, davalının kendisinin de o bölgede satış yapamayacağı, ancak davalının ürettiği malları davacı tek satıcıya satış yetkisi tanınan bölgede sözleşmeye aykırı olarak kendi nam ve hesabına sattığı hususunun davalının da kabulünde olduğu ve satış yapmama yükümlülüğünü ihlal ettiği, bu sebeple davacı ...'ın davalıdan sözleşmede öngörülen cezai şart alacağı ve 6102 sayılı TTK'nın 122 nci maddesi uyarınca uygun bir portföy (denkleştirme) tazminatı talep hakkı bulunduğu, İlk Derece Mahkemesince de hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporlarına göre taraflar arasındaki sözleşmenin sona erdiği 23.02.2014 tarih itibariyle davacının cezai şart alacağı ve denkleştirme tazminatının hesaplandığı ve taraflarca da söz konusu hesaplama yöntemine ve miktarlara herhangi bir somut itiraz yapılmadığından taraflar yararına usulü kazanılmış hak oluşturduğu, davacının talep arttırım dilekçesi ile talep ettiği fazlaya ilişkin talebi ve davacının sözleşmeye aykırılık temeline dayalı iddialarının haksız rekabet kapsamına girmediği gerekçesiyle davacı Uluçınar Yapı Malzemeleri Makine Orman Ürünleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. yönünden davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davacı ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat Yatırım Dış Tic. A.Ş. yönünden davanın kısmen kabulüne, 278.425,66 USD denkleştirme tazminatı ile 212.325,92 USD cezai şart alacağı olmak üzere toplam 490.751,58 USD alacağın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa'nın 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin ve haksız rekabetten kaynaklı tazminat taleplerine ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat Yatırım Dış Tic. A.Ş. vekili ile davalı vekilince temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacı ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat Yatırım Dış Tic. A.Ş. ile davalı arasında akdedilen 23.02.2009 tarihli yetkili satıcı sözleşmesi başlıklı sözleşmeden kaynaklanan, sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranıldığı iddia edilen zararın tazmini, denkleştirme tazminatı, cezai şart ve haksız rekabet nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6102 sayılı Kanun'un 122 nci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 19 ve 23 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, Bölge Adliye Mahkemesince 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekili ve davalı ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat Yatırım Dış Tic. A.Ş. vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
V. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat Yatırım Dış Tic. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, takdir olunan 28.000,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacı ...ye verilmesine, takdir olunan 28.000,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine, temyiz harcı peşin alındığından ... Altyapı Mühendislik ve İnşaat Yatırım Dış Tic. A.Ş.'den başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 12.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.