"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/691 Esas, 2024/686 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/755 E., 2024/52 K.
Taraflar arasındaki ihya davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı Yargıtayca duruşma istemli olarak davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne, dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının son Yönetim Kurulu Başkanı olduğu dava dışı ... Tavukçuluk San. ve Ticaret A.Ş.'nin 6102 sayılı TTK'nun geçici 7 nci maddesinin (d) bendi gereğince “aralıksız son 5 yıla ait olağan genel kurul toplantılarının yapılmadığı” gerekçesiyle münfesih sayılarak 04.08.2014 tarihinde sicil kaydının resen silindiğini, bu hususun Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 08.08.2014 tarihli ve 8627 sayılı nüshası ile tescil ve ilan edildiğini ancak sicil kaydının re’sen silindiği tarihte şirketin tarafı olduğu derdest dava ve icra takiplerinin bulunduğunu, TTK’nın geçici 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında; “Davacı veya davalı sıfatıyla devam eden davaları bulunan şirket veya kooperatiflere bu madde hükümleri uygulanmaz.” düzenlemesine yer verildiğini, dava dışı şirketin davalı Sicil Müdürlüğü tarafından re'sen silindiği tarihte şirketin tarafı olduğu derdest dava ve icra takip dosyalarının bulunduğunu, bunların; 20.07.2012 tarihinde ikame olunan İstanbul 13. İcra Dairesinin 2016/25387 E., 03.12.2012 tarihinde ikâme olunan İstanbul Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2012/1445 E., 22.01.2014 tarihinde ikâme olunan İzmir 9. İcra Dairesi 2014/1871 E. 06.08.2014 tarihinde ikâme olunan İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/294 E, 16.01.2015 tarihinde ikâme olunan İstanbul 21. İcra Hukuk Mahkemesi 2015/41E sayılı dosyalar olduğunu, bu davaların derdest iken şirketin ticaret sicilindeki kaydının silinme işleminin hukuka uygun olmadığını ve şirketin ihyasının gerektiğini, 5 yıllık hak düşürücü sürenin Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edildiğini, dava dışı ... ...'in dava dışı şirketin ortağı, temsilcisi, vekili olmamasına rağmen gerçeğe aykırı beyanları ile dava dışı şirketin ek tasfiyesinin sağlanması amacıyla dava ikame etmiş olduğunu ve İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 01.03.2019 tarihli ve 2018/699 E., 2019/191 K. sayılı kararı ile dava dışı şirketin taşınmazının tasfiyesi amacıyla sınırlı olmak üzere ihyasına karar verilmiş ve ek tasfiye memuru olarak dava dışı ... ...'in atandığını, İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen ek karar ile, dava dışı ... ...'in tasfiye memurluğunun kaldırılarak dava dışı ...'in atanmasına karar verildiğini, kararın kesinleştiğini, dava dışı ... ...'in tasfiye memurluğunun kaldırıldığına dair kararın Sicil Müdürlüğü'ne bildirilmediğini, kötü niyetle gerçeğe aykırı beyanlarla resmi kurum ve kuruluşlar nezdinde kendi lehine dava dışı şirket adına iş ve eylemlerde bulunduğunu, şirketi temsil etmek üzere vekâletnameler düzenlendiğini, bu vekaletnamenin İstanbul 13. İcra Dairesinin 2016/25387 E sayılı dosyasına sunulduğunu, dava dışı şirketin Özbek Mahallesi'nde yer alan taşınmazı üzerinde bir başka dava dışı şirket lehine kira sözleşmesi düzenlendiğini beyanla öncelikle şirketin son yönetim kurulu başkanı ve %97,5 ortağı olan davacı ...'in tedbiren temsil ve yönetim kayyımı olarak atanmasına, resen terkin işleminin iptali ile ... Tavukçuluk Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin ihyasına, tüzel kişiliğinin yeniden ticaret siciline tescil ettirilmesine, ihya kararının ilan masraflarının, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müdürlüklerinin “Merkez-91237” sicil numarasında kayıtlı Tasfiye Halinde ... Tavukçuluk Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 17.11.1986 tarihinde tescil edildiğini, en son tescil edilen kararın 06.04.2007 tarihinde tescil edildiğini, bu tarihten sonra herhangi bir tescilin yapılmadığını, 6102 sayılı TTK’nın geçici 7 nci maddesi gereğince çıkarılan Münfesih Olmasına veya Sayılmasına Rağmen Tasfiye Edilmemiş Anonim ve Limited Şirketler ile Kooperatiflerin Tasfiyeleri ile Ticaret Sicil Kayıtlarının Silinmesine İlişkin Tebliğ gereği 13.03.2014 tarihinde münfesih sayıldığını, tescilli adresine ihtarda bulunulduğunu, bu durumun 23.03.2014 tarihli 8534 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayınlandığını, yasal süre içinde ihtara yanıt verilmemesi nedeniyle 04.08.2014 tarihinde sicil kaydının resen silindiğini, bu durumun 08.08.2014 tarihli 8627 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlandığını, ayrıca İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/191 E. sayılı kararına dayalı olarak şirketin 22.08.2019 tarihinde ek tasfiyeye girdiğini, unvanının Tasfiye Halinde ... Tavukçuluk Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olduğunu, müdürlükleri tarafından gerçekleştirilen resen terkin işlemlerinin 6102 sayılı TTK’nın geçici 7 nci maddesine ve tebliğde belirtilen usul ve esaslara bağlı olarak gerçekleştirildiğini, şirkete ve yetkililere ihtarnamelerin gönderildiğini ancak yasal sürede müdürlüklerine herhangi bir başvurunun olmadığını, yapılan kayıt silme işleminin kanun hükmünün uygulanması olduğunu, müdürlüklerinin, davanın türü itibariyle yasal hasım konumunda olduğunu ve davanın açılmasına sebebiyet vermediğini, diğer taraftan 6102 sayılı TTK’nın geçici 7 nci maddesinin uygulandığı dönemde derdest, dava konusu şirket leyh ve aleyhine açılan icra takibi ve davanın olup olmadığı hususunun müdürlükleri tarafından bilinmesinin mümkün olmadığını belirterek, müdürlükleri aleyhine harç, yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmemesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Davanın kısmen kabulü ile; İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğü’nde “Merkez-91237” sicil numarasında kayıtlı olan Tasfiye Halinde ... Tavukçuluk Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'nin “İstanbul 13. İcra Müdürlüğünün 2016/25387 (2012/14611), İstanbul Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/1445 E. sayılı, İzmir 9. İcra Müdürlüğünün 2014/1871 sayılı, İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/294 E. sayılı ve İstanbul 21. İcra Hukuk Mahkemesinin 2015/41 E. sayılı dosyalarında taraf teşkili işlemlerinin ve ek tasfiye işlemlerinin yapılması amacıyla sınırlı olmak üzere” ihyasına, ek tasfiye işlemlerinin ek tasfiye memuru olarak davacı tarafından yerine getirilmesine, tasfiye memuru için ücret takdirine yer olmadığına, şirketin ihya edildiği ve tasfiye memuru atandığı hususunun Ticaret Sicil Müdürlüğü'ne bildirilmesine, davacı vekilinin dava dilekçesindeki fazlaya ilişkin isteğinin reddine, davacı vekilinin 22.01.2024 tarihli dilekçesinde ileri sürdüğü hükmün tamamlanması isteğinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın usule ve hukuka aykırılık teşkil ettiğini, TTK Geçici 7 nci maddesinin ikinci fıkrasına aykırı olarak yapılan ticaret sicilindeki kaydın resen silinme işlemi hukuka uygun olmadığından, yok hükmünde olduğundan sicilden terkin işleminin iptali ile şirketin ihyasının gerektiğini beyanla İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına, resen terkin işleminin iptali ile dava dışı ... Tavukçuluk Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin ihyasına, tüzel kişiliğinin yeniden ticaret siciline tescil ettirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmamasına göre, kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmaması, şirketin ihyasına karar verilmiş olması, dava dilekçesindeki taleplerin karşılandığı, sınırlı ihya kararı verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, terkin tarihinden sonra da açılan davalar nedeniyle de davacının tasfiye memuru olarak atanmasının usul ve yasaya uygun bulunduğu, dava dilekçesinde de davacının tasfiye memuru olarak atanmayı kabul ettiği anlaşılmakla istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf talebindeki gerekçelerle temyiz talebinde bulunmuştur.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, dava dışı şirketin ihyası şartlarının oluşup oluşmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6102 sayılı Kanunun 547 nci maddesi, geçici 7 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Uyuşmazlık, dava dışı şirketin, ticaret sicilinden resen terkin işleminin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun geçici 7 nci maddesine uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dava, dava dışı şirketin 6102 sayılı Kanunu'nun geçici 7 nci maddesine istinaden tümden ihyasına ilişkin olup, İlk Derece Mahkemesince ihyası istenen şirketin sicil kaydının terkin edildiği tarihte tarafı olduğu dava ve icra takipleri bulunduğu, 6102 sayılı TTK'nın geçici 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında "davacı ya da davalı sıfatıyla devam eden davaları bulunan şirket ya da kooperatifler hakkında bu madde hükümlerinin uygulanamayacağı" düzenlemesi karşısında, davanın kısmen kabulü ile; İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğü’nde “Merkez-91237” sicil numarasında kayıtlı olan Tasfiye Halinde ... Tavukçuluk Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'nin, "İstanbul 13. İcra Müdürlüğünün 2016/25387 (2012/14611), İstanbul Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/1445 E. sayılı, İzmir 9. İcra Müdürlüğünün 2014/1871 sayılı, İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/294 E. sayılı ve İstanbul 21. İcra Hukuk Mahkemesinin 2015/41 E. sayılı dosyalarında taraf teşkili işlemlerinin ve ek tasfiye işlemlerinin yapılması amacıyla sınırlı olmak üzere” ihyasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince sınırlı ihya kararı verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, terkin tarihinden sonra da açılan davalar nedeniyle de davacının tasfiye memuru olarak atanmasının usul ve yasaya uygun bulunduğu gerekçesiyle istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
Ancak, somut olayda dava dışı şirketin ticaret sicilinden terkin edilmeden evvel taraf olduğu davalar henüz derdest bulunmaktadır. Böyle olunca 6102 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre anılan madde hükmünün uygulanması söz konusu değildir. Hal böyle olunca, davacı talebi doğrultusunda dava dışı şirketin tamamen ihyasına karar verilmesi gerekirken, dosyaya uymayan gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.