"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/144 Esas, 2024/80 Karar
HÜKÜM : Kısmi kabul
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 1975 yılında ... atış yarışmalarında kullanılmak üzere Kara Kuvvetleri Komutanlığı adına buluşunu yaptığını, 551 sayılı KHK gereği patent hakkı olduğu halde patent verilmeyerek onun yerine iradesi dışında TSK Ödül Yönetmeliğine göre 3.000 TL ... Ödülü verildiğini ileri sürerek mucit hakkının belirlenmesi için 551 sayılı KHK'nın 32. maddesinde ifadesini bulan hak alacağının, aynı KHK'nın 24. maddesi hükümleri de dikkate alınarak tespitinin yapılmasını, yasanın ön gördüğü bütün haklarının K.K.K.'dan alınarak tarafına verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı definde bulunmuş, davacının müvekkili idare bünyesinde çalışırken K.K.K.'nın emri üzerine yarışma usulüyle dava konusu "Hedef Sistemi'ni" P. Üstm. ...'la birlikte tasarlayıp ürettiğini, buna karşılık o dönemde 31.05.1968 tarih 12912 sayılı RG'de yayımlanan TSK Ödül Yönetmenliğine uygun olarak 3.000,00 TL ... Ödülü ile taltif edildiğinin sabit olduğunu, davacının başından beri eser üzerindeki mali haklarını devrettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, "Davacı taraf, dava konusu buluşla ilgili olarak herhangi bir tescil başvurusunda bulunmadığına göre 551 sayılı KHK’nın dava konusu uyuşmazlığa uygulanma imkanı bulunmayıp, uyuşmazlığın genel hükümlere göre çözümlenmesi gerekir. Bu durumda, öncelikle taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu buluşla ilgili olarak, davacı tarafından genel hükümlere dayalı hak sahipliği iddiasına karşılık yarışma sonucu bu hakkın kendisine devredildiğine yönelik davalı savunmasına dayalı olarak ortaya çıkan muarazanın giderilmesi ve sonucuna göre de davacının alacak hakkı bulunup bulunmadığının ve miktarının tespiti gerekirken; mahkemece yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir." bozma ilamına uyularak davalı MSB, davaya konu edilen ... ödülüne konu buluşun yarışma sonucu bu hakkın kendisine devredildiğine yönelik savunmada bulunmuş ise de; bu konuda davacı tarafın (veya dava dışı şahsın) mali haklarını devrettiğinde dair yazılı ve resmi herhangi bir belge/döküman sunulmadığından dolayısıyla davalının bu yöndeki savunması askıda kaldığına kanaat getirilerek yukarıdaki buluş konusunda davacı ... bu hakkını yazılı bir belge ile davalı MSB'ye devretmediğinin tespitine, davacı ... o tarihlerde almış olduğu fikri hak ödülü dışında bahse konu "... Hedef Sistemi" adlı buluşun üzerinde dava dışı ... (...) ile birlikte mali ve manevi hak sahibi olduğunun tespitine, dava dilekçesinde belirsiz bir oran (alacak) miktarı üzerinden herhangi bir tazminat oranı talebinde bulunulmadığı gibi tüm yazışma ve araştırmalara rağmen davaya konu edilen ... ödülüne konu buluşun mali değeri tam ve doğru olarak tespit edilemediğinden davacı tarafın bu konuda mali ve manevi hakkının saklı tutulmasına, taraflara arasındaki muaraza bu şekilde giderilerek diğer taleplerin reddine karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, hedef sistemi buluşu hakkında muarazanın giderilmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Mahkemece bozma ilamına uyularak karar verilmiştir. Ancak bozma ilamı doğrultusunda yapılan araştırma çerçevesinde alınan bilirkişi raporunda davacının davalıdan genel hükümlere göre bir alacağının bulunmadığı belirlenmiştir. Zira davacıya ait ürünün silahlı kuvvet birimlerinde kullanılıp kullanılmadığı, kullanılmış ise hangi tarihte ne kadar süreyle kullanıldığınıın belirlenemediği gibi envanterlerde yer alan ürünün davacının ürünü olup olmadığının da tespit edilemediği, kaldı ki davacının ürününün tam olarak teknik özelliklerini belirtmediği, yine envanter kayıtlarında bahsedilen ürünün en son olarak 09.06.2023 tarihi itibariyle birim fiyatının güncellenerek 2.498,88 TL olarak kayıtlarda yer aldığı, davacının da yarışma sonucunda 1975 yılında 3.000,00 TL ödül aldığı dikkate alındığında davacının davalıdan herhangi bir alacağı bulunmadığı gibi teknik olarak ne olduğu belli olmayan ürün üzerinde eser sahipliğine karar verilmesi de doğru görülmemiştir. Hal böyle iken davanın reddine karar verilmesi gerekirken mahkemece hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2.Bozma sebep ve şekline göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V.SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bend uyarınca Mahkeme kararının BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davacıya iadesine, 16.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.