"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/589 Esas, 2022/438 Karar
HÜKÜM : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2016/928 E., 2019/166 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı temlik alan vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı aleyhine davalı tarafça bonoya dayalı olarak icra takibine girişildiğini, davacının davaya konu bononun keşidecisi olduğu, dava dışı lehtar ... Ltd. Şti. tarafından ciro edilerek, borcuna karşılık davalı bankaya verildiğini, davalı bankanın, kendinden önceki ciranta olan dava dışı ... Ltd. Şti.’nden ise icra takibi ile talep edilen kadar alacaklı olduğu başkaca alacağının bulunmadığını, 25.06.2013 tanzim ve 24.04.2015 vade tarihli 500.000,00 TL bedelli bonodan kaynaklı alacağının 105.740,55 TL'si için kısmi icra takibi başlattığını, bonodan kaynaklı bakiye alacağına yönelik talep haklarını saklı tuttuğunu, başka bir ifadeyle bakiye 394.259,45 TL için icra takibi yapma hakkını saklı tutarak bakiye kısım kadar icra tehdidini devam ettirdiğini ileri sürerek dava konusu bonodan dolayı fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, 12.09.2018 tarihli ıslah dilekçesi ile, dava değerini artırarak dava konusu bonodan 394.259,45 TL’ye kadar borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu bonoya dayalı icra dosyasındaki hak ve alacakların tamamının 24.06.2016 tarihli devir sözleşmesi ile müvekkili varlık yönetimi tarafından Şekerbank A.Ş.’den temlik alındığını, banka ile dava dışı ... Meyve Sebze Ltd. Şti. arasında genel kredi sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmeler gereğince kredi kullandırıldığını, davacının da akdedilen sözleşmeleri müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla imzaladığını, kredi geri ödemelerin aksaması üzerine hesabın kat edildiğini, borçlular aleyhine ilamsız icra takibine girişildiğini, ayrıca, borçluların kredi borcunu ödememeleri üzerine, borca karşılık olarak alınan dava konusu bonoya dayalı olarak tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla, 105.740,55 TL asıl alacak üzerinden kambiyo senetlerine mahsus icra takibine girişildiğini, nitekim banka tarafınan keşide edilen ihtarnamede ve başlatılan icra takibinde davacının ne kadar borcunun bulunduğunun açıkça görüldüğünü, dava konusu bononun 394.259,45 TL’lik kısmı için bugüne kadar gerek banka gerekse müvekkili temlik alan tarafından herhangi bir talepte bulunulmadığını, ihtarname keşide edilmediğini, davacı tarafın, müvekkili şirkete borcunu ödemediği gibi, icra tehdidi altında olmamasına ve dava konusu kısımla ilgili olarak kendisinden herhangi bir talepte bulunulmamasına rağmen bu davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını savunarak davanın reddine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile temlik eden banka ile dava dışı ... Meyve Sebze Ticaret Ltd. Şti. arasında imzalanan genel kredi sözleşmesi kapsamında şirkete kullandırılan kredi nedeniyle borcun doğduğu ve davacının da sözleşmeyi müşterek borçlu müteselsil kefil sıfatıyla imzaladığı, bu borç kapsamında tanzim edilen ve yukarıda belirtilen bonoya istinaden temlik eden banka tarafından alınan ihtiyati haciz kararıyla ... ve ... ile ... Ltd. Şti. aleyhine kambiyo senetlerine mahsus yolla takip başlatıldığı, alacağın banka tarafından davalı ... Şirketine temlik edildiği hususlarında uyuşmazlık bulunmadığı, takip dosyasında bono dayanak gösterilmek suretiyle 105.470,55 TL asıl alacak, 1.338,41 TL işlemiş faiz ve 165,60 TL protesto gideri olmak üzere toplam 107.244,56 TL alacağın asıl alacağa işleyecek %10,50 reeskont faizi ve icra giderleriyle birlikte tahsili için takip başlatıldığı ve kambiyo senetlerine mahsus yolla takibin kesinleştiği, alınan bilirkişi raporunda davalının 09.06.2015 takip tarihi itibariyle ve genel kredi sözleşmesi kapsamında toplam alacak miktarının takip talebinde yer aldığı gibi 105.470,55 TL asıl alacak, 1.338,41 TL işlemiş faiz ve 165,60 TL protesto gideri olmak üzere toplam 107.244,56 TL olduğu, bu miktar bakımından da taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamakla birlikte takibe konu edilen bono bedeli 500.000,00 TL olduğu, anılan takipte davalı tarafça "İstanbul 30. İcra Müdürlüğü'nün 2015/11740 E. sayılı dosyası yönünden tahsilde tekerrür olmamak üzere ve fazlaya ilişkin her türlü hakları saklı tutulmak kaydıyla" takip başlatıldığı, bono bedeli 500.000,00 TL olup yukarıda belirtilen bu kayıt karşısında davacının menfi tespit talepli dava açmakta hukuki yararının bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile, davacının davaya konu 500.000,00 TL bedelli (25.06.2013 tanzim tarihli 21.04.2015 vade tarihli davacının ve ...'ün tanzim eden sıfatıyla yer aldığı ve ... Meyve Sebze Ticaret Ltd. Şti.'nin lehtarı olduğu) bonodan dolayı davalı yana 394.259,45 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, karar, temlik alan davalı ve temlik eden davalı vekillerince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu bonoya dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine mahsus icra takibinde "İstanbul 30. İcra Müdürlüğü'nün 2015/11740 Esas sayılı dosyası yönünden tahsilde tekerrür olmamak üzere ve fazlaya ilişkin her türlü hakları saklı tutulmak kaydıyla" denilmek suretiyle, davalı alacaklının bononun tahsile konmayan kısım bakımından fazlaya ilişkin haklarını koruduğu, dolayısıyla dava konusu bono davalı alacaklı yedinde olduğu müddetçe davacı borçlunun ödeme tehdidi altında bulunduğu ve işbu davayı açmakta hukuki yararı olduğu, davalı temlik eden banka vekilince davadan önce dava konusu bonoya dayalı icra dosyasında hak ve alacaklarını varlık yönetimine temlik ettiği ileri sürülmüş ise de, icra dosyasında temliknameye rastlanılmadığı gibi davacı borçlunun temlikten haberdar edildiğinin ispat edilememiş bulunmasına göre, davanın davalı bankaya karşı açılmasında usul ve yasaya aykırılık görülmediği, temliknameye dosya kapsamında rastlanılmadığı, söz konusu temliknameye istinaden dava konusu bonoya dayalı icra dosyasına ilişkin hak ve alacakların tamamının temlik alan varlık yönetimine temlik edildiği, davalı temlik eden bankanın ve temlik alan Varlık Yönetiminin kabulünde olduğu gibi, İlk Derece Mahkemesinin de kabulü bu şekilde olmasına karşın gerekçeli karar başlığında bunun gösterilmemiş olması ve hükümde yargılama harç ve giderlerinden davalı temlik eden bankanın sorumlu tutulması doğru olmadığından hükmün bu yönden düzeltilmesi gerektiğinden davalı banka ve temlik alan varlık yönetimi vekillerinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davanın kabulüne karar verilmiş, karar, davalı temlik alan vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, icra takibine konu edilen bonodan dolayı kısmen borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1.İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun'un 369/1 hükmü ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre davalı temlik alan vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2.Dava, 25.06.2013 tanzim tarihli 21.04.2015 vade tarihli, davacının ve ...'ün tanzim eden sıfatıyla yer aldığı ve ... Meyve Sebze Ticaret Ltd. Şti.'nin lehtarı olduğu bono nedeniyle ve takibe konu edilen miktar dışında kalan 394.259,45 TL lik kısım bakımından borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. .... Noterliğinin 24.06.2016 tarihli ve 21423 yevmiye nolu temliknameye istinaden dava konusu bonoya dayalı icra dosyasına ilişkin hak ve alacakların tamamı temlik alan Varlık Yönetimine temlik edilmiştir. Davacı dava konusu bononun temlik edilen miktar dışında kalan 394.259,45 TL'lik kısmı bakımından davayı açtığından, davada taraf sıfatı bulunan davalı bankanın hükümde yargılama harç ve giderlerinden sorumlu tutulması gerekirken, dava edilmeyen icra dosyasındaki alacağı temlik alan ... Varlık Yönetim A.Ş'nin sorumlu tutulması doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı temlik alanın diğer temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı temlik alanın temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, HMK'nın 373/2 hükmü uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.