"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi/pey süren tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Şikayetçi pey süren vekilinin İcra Mahkemesine başvurusunda tellalın ihaleyi hatalı şekilde açtığını, müvekkilinin tarla niteliğindeki taşınmazın yarısının ihale edildiğini zannettiğini, bu nedenle pey sürmeye devam etmediğini, açık artırma ilanında KDV oranının hatalı gösterildiğini, gazete ilanının süre ve tiraj bakımından usule uygun olmadığını, satış ilanının belediye aracılığıyla ilan edilmesi ve panoya asılması gerekirken bunlara riayet edilmediğini iddia ederek 23.02.2022 tarihli taşınmaz ihalesinin feshini talep ettiği, mahkemece şikayetçinin, taşınmazın ½ hisse ile maliki olan takip borçlusunun oğlu olduğu, taşınmazın tamamının ipotekli olup bu şekilde satışa çıkarıldığının şikayetçi tarafından bilinmemesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, ilanların satış kararına uygun olduğu, şikayetçinin açık artırma ilanındaki KDV oranını bilerek ihaleye iştirak ettiği gerekçesiyle şikayetin reddi ile ihale bedelinin %10’u oranında hesaplanan para cezasının şikayetçiden alınarak hazineye irat kaydına karar verildiği, karara karşı şikayetçi tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verildiği, kararın şikayetçi pey süren tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır.
1-Şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
2-İcra takibi sırasında, 2004 sayılı İcra İflas Kanuna göre yapılan ihalenin feshine ilişkin hususlar Kanunun 134 vd. maddelerinde düzenlenmiştir.
İhalenin feshi davaları daha önce başvuranın kim olduğuna bakılmaksızın maktu harca tabi iken 2004 sayılı İİK'nın 134. maddesinde değişiklik yapan ve 30.11.2022 tarihinde yürürlüğe giren 7343 sayılı kanunun 27/4. maddesi ile davayı “ Satış isteyen alacaklı, borçlu, resmî sicilde kayıtlı ilgililer ile sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişilerin" açması halinde ihale bedeli üzerinden nispi harca tabi kılınmıştır. Aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre istemin reddi halinde bakiye karar harcının ihalenin feshini isteyen şikayetçiden tahsiline karar verilmesi gerekmektedir.
İhalenin feshi talebinin 30.11.2021 tarihinden sonra yapılması halinde kanunda belirtilen istisnai taraflar dışında kalan gerçek yada tüzel kişiler tarafından yapılması halinde ihale bedeli üzerinden nispi harca tabi olduğu ve nispi harcın yarısının peşin yatırılacağı tartışmasızdır.
Vurgulamakta yarar vardır ki, kamu düzenine ilişkin hususları hâkim (ve Yargıtay) kendiliğinden gözetme ile yükümlü olduğundan Yargıtay’ın, kamu düzenine aykırı bir husustan dolayı hükmü temyiz edenin aleyhine (temyiz etmemiş olan tarafın lehine) bozması (düzeltmesi) olanaklıdır (HGK'nın 07.03.2012 tarih ve 2011/19-799 E.-2012/128 K. sayılı kararı).
Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince 10.03.2022 tarihli tensip tutanağı ile peşin nispi harcın yarısının ve ihale bedelinin %5’i oranında teminatın şikayetçi tarafından yatırılmasına karar verilmiştir. Mahkemenin, şikayetçinin İİK’nın 134/3 maddesinde sayılan kişilerden olmadığına ilişkin saptaması ve buna bağlı olarak nispi harç ve teminat alınması yerindedir. Ancak şikayetin reddine karar verilmesi karşısında İİK’nın 134/3 hükmüne aykırı olarak bakiye karar harcının alınması yönünde hüküm kurulmaması isabetsizdir.
3-Şikayetçi aleyhine takdir edilen para cezasına ilişkin re’sen yapılan değerlendirmede;
7343 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 33. maddesi ile İcra ve İflas Kanununa eklenen geçici 18. maddenin son fıkrası gereğince uygulanması gereken aynı Kanunla değişik İİK’nın 134. maddesinin 5. fıkrasının 3. bendi uyarınca; icra mahkemesi işin esasına girerek talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkum eder.
Somut uyuşmazlıkta, şikayetçi aleyhine ihale bedelinin %10'u oranında para cezasına hükmedilmiş ise de 7343 sayılı Kanun'la değişik İİK'nın 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurulduğunda davanın ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı görülmekle, Anayasa'nın 13.maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak belirlenen para cezasının oranı fazla olup, para cezası daha makul bir oranda belirlenmelidir.
SONUÇ:
Yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi’nin 04.10.2023 tarih 2022/3105 E. 2023/2061 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,
Kütahya İcra Hukuk Mahkemesi’nin 21.07.2022 tarih 2022/90 E. 2022/324 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine 16.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.