"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davacı Vekilinin aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- HMK. nın 332. maddesi uyarınca yargılama giderlerine, bu kapsamda harca ilişkin hususlarda mahkemece re' sen karar verilir.
Karar-ilam harcı harçtan muaf olmamak koşulu ile davayı kaybeden tarafa yükletilmesi gereken bir harç türü olup, diğer yargılama giderlerine katılarak kabul/redde göre oranlanamaz.
Davacının harçtan muaf olması ve davanın reddi yada kısmen kabulü halinde dahi davacıya harç yükletilemez.
Açılan davada davalının/davalıların tamamının harçtan muaf olduğu hallerde davanın kabul yada kısmen kabulüne karar verildiğinde karar ilam harcı ile davacının yaptığı harç masraflarına ilişkin olarak;
“ – Davalı/davalılar harçtan muaf olduğundan davalı/davalılar aleyhine harca hükmedilmesine yer olmadığına,
- Davacının yatırdığı tüm harçların karar kesinleştiğinde ve isteği halinde davacıya iadesine “ şeklinde karar verilmelidir.
Harç masrafları yargılama giderlerine katılarak harçtan muaf olan davalı/davalılara yükletilemez.
Davada harçtan muaf olan davalının yanında harçtan muaf olmayan davalı/davalılar var ise karar ilam harcı ile davacının yaptığı harç masrafları harç masrafının kabul redde göre oranlanmayacağı gözden kaçırılmadan harçtan muaf olmayan davalı/davalılara yükletilmelidir.
Kanun yoluna başvuruya ilişkin harçlarda da hukuki durum aynıdır.
Somut uyuşmazlıkta;
İlk Derece Mahkemesi tarafından 2547 Sayılı Yasa’ nın 56/b ve Harçlar Yasa’ sının 13/j maddesi uyarınca harçtan muaf olan davacı Üniversitenin dava açarken harç yatırmadığı gözden kaçırılarak " Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına " şeklinde karar verilmesi,
Davanın kabulü ile ödeme emrinin iptaline karar verilmesi karşısında davalı aleyhine karar-ilam harcına hükmedilmemesi,
Davacının şikayeti sırasında harç yatırmadığı gözden kaçırılarak yatırılmayan 129,20 harç masrafının davalıdan tahsiline karar verilmesi,
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 2547 Sayılı Yasa’ nın 56/b ve Harçlar Yasa’ sının 13/j maddesi uyarınca harçtan muaf olan davacı Üniversiteye, olmayan harç mahsup edilerek istinaf harcı yükletilmesi hatalı olup, bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, Bölge Adliye Mahkemesi ile İlk Derece Mahkemesi kararlarının ayrı ayrı düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
Sonuç:
A) İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi' nin 30.04.2024 tarih ve 2023/437 E. 2024/1427 K. sayılı kararının, hüküm fıkrasının 2 numaralı bendinin çıkartılarak, yerine;
" 2- İstinaf başvurusunda bulunan davacı üniversite harçtan muaf olduğundan, istinaf harcına hükmedilmesine yer olmadığına, " bendinin yazılmasına,
B) Gaziosmanpaşa 2.İcra Hukuk Mahkemesi' nin 30.11.2022 tarih ve 2022/425 E. 2022/706 K. sayılı kararının hüküm fıkrasının 2 ve 3. paragraflarının çıkartılarak yerlerine;
"- Davanın kabulü karşısında Harçlar Kanunu uyarınca belirlenen 80,70 TL. karar-ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
- Davacının yaptığı 234,00 TL. yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, " paragraflarının yazılmasına, Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, harç alınmasına yer olmadığına, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 21.10.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi