"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Şikayetçinin; icra mahkemesine başvurusunda, 19.07.2022 tarihli ihalenin feshine karar verilmesini istediği, İlk Derece Mahkemesince; aynı davacı tarafından aynı taşınmaza yönelik açılan ihalenin feshi istemiyle ilgili olarak davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, iş bu kararın Yargıtay tarafından da onanarak kesinleştiği gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verildiği, şikayetçi tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedildiği görülmüştür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-i maddesinde aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması dava şartları arasında düzenlenmiştir. Kesin hüküm, dava açılmasının usul hukuku bakımından ortaya çıkardığı sonuçlardan biridir. Birinci dava ile ikinci davanın aynı nitelikte kabul edilebilmesi için, her iki dava taraflarının, konularının ve dava sebeplerinin aynı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gereklidir. Çünkü, aynı konuda iki dava açılmasında davacının korunmaya değer bir yararı yoktur. Kesin hüküm dava şartlarından olmakla, hakim tarafından kendiliğinden gözetilir ve varlığı saptandığı takdirde kesin hükmün varlığı nedeniyle davanın usulden reddi gerekir. Ancak, davanın açılmamış sayılmasına kararı usule ilişkin nihai bir karar olup bu kararla dava açılmasıyla meydana gelmiş olan sonuçlar ortadan kalkar. Davanın açılmasıyla doğmuş olan derdestlik durumu davanın açılmamış sayılmasıyla son bulacağı gibi mahkemenin davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararı daha sonra açılan dava için kesin hüküm oluşturmaz.
Bu itibarla taraflar arasında Çeşme Sulh Hukuk Mahkemesinin 2023/592 E.-2023/938 K. sayılı dosyasında ihalenin feshi talebiyle açılan davada, davacı ... hakkında davanın açılmamış sayılmasına karar verilmekle, davanın açılmasıyla meydana gelmiş olan sonuçlar ortadan kalkacağından bu dava, yeni açılan dava için kesin hüküm oluşturmaz.
Diğer taraftan, İcra ve İflas Kanununun 134/2. maddesi gereğince, ihalenin feshini, 11.01.2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 281 inci maddesinde yazılı sebepler de dâhil olmak üzere yalnız satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler yurt içinde bir adres göstermek koşuluyla icra mahkemesinden şikâyet yolu ile ihale tarihinden itibaren yedi gün içinde isteyebilirler. Aynı maddenin 7. fıkrasına göre ise; “Satış ilanı tebliğ edilmemiş veya satılan malın esaslı vasıflarındaki hataya veya ihalede fesada bilahare vakıf olunmuşsa şikayet müddeti ıttıla tarihinden başlar. Şu kadar ki, bu müddet ihaleden itibaren bir seneyi geçemez.”
Somut olayda, şikayete konu taşınmaza ilişkin ihalenin 19.07.2022 tarihinde gerçekleştirildiği, ihalenin feshine yönelik şikayetin ise, İİK'nın 134/7. maddesinde öngörülen azami 1 yıllık süreden sonra 14.05.2024 tarihinde yapıldığı görülmektedir.
O halde, mahkemece; ihalenin feshi isteminin yasal 1 yıllık süre aşımı nedeniyle reddi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddi isabetsiz ise de sonuçta istem reddedildiğinden karar sonucu itibariyle doğru olup, bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması gerekmiştir.
SONUÇ:
Şikayetçinin temyiz itirazlarının reddi ile sonucu doğru Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 370. maddesi uyarınca (ONANMASINA), alınması gereken 615,40 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 20.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.