"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
DAVACILAR : Borçlular : ..., ...
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı/alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından borçlu hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takibin derdest olduğu, çekte ciro silsilesinin kopuk olduğu iddia edilerek takibin iptali talep edilmiş, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş, dosyanın davacı borçlular tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm kurularak, kamu düzeni bakımından yapılan inceleme ile çekte ibraz tarihi olmaması nedeniyle takibin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Takibe konu çekin keşide tarihinde yürürlükte olan 6102 Sayılı TTK'nın 808/1. maddesine göre, çekin süresinde muhatap bankaya ibraz edildiğinin, ibraz günü de gösterilmek suretiyle çekin üzerine yazılmış olan tarihli bir beyanla tespiti zorunlu olup, ibraz hususunun belge üzerine yazılan bu şerh ile kanıtlanması gerekmektedir. Süresinde ibraz edilen çekin ödenmediğinin, aynı Kanunun 808/2. maddesi gereğince, muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle "çekin üzerine yazılmış olan tarihli bir beyanla" belirlenmesi halinde hamilin, cirantalar, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı başvurma hakkı bulunmaktadır.
Aksi takdirde, alacaklı müracaat hakkını kaybeder.
TTK'nın 796/1. maddesi gereğince çek, düzenlendiği yerde ödenecekse on gün, düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. TTK'nın 809/1. maddesine göre de; çekin, ibraz süresi içinde muhatap bankaya ibrazı, protesto veya buna denk işlemle belirlendiği takdirde, yasal şekilde ibraz edildiğinin kabulü gerekir.
6100 sayılı HMK'nın 20/1. maddesine göre "(1) Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde, taraflardan birinin, bu karar verildiği anda kesin ise bu tarihten, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir." hükmü uyarınca görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi üzerine, kararın kesinleşmesinden itibaren iki hafta içerisinde kararı veren mahkemeye başvurularak dosyasının gönderilmesi talep edilmelidir.
Somut olayda ise takip dayanağı çek, Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Selçuklu KONYA şubesine ibraz edilmiş arkasına ibraz yerine geçebilecek "mahkeme kararı gereği tedbir konulduğu" şerhi konulmuş ise de, bahsi geçen şerh ibraz tarihi taşımadığından çekin bankaya ibraz edildiği kabul edilemez. Her ne kadar ibraz süresi içerisinde yetkisiz icra dairesi olan Konya İcra Dairesinde borçlu hakkında 08.02.2023 tarihinde takip başlatılmış ise de; borçluların süresinde yetki itirazı üzerine Konya 4. İcra Hukuk 2023/76 Esas 2023/172 Karar sayılı kararıyla Konya İcra Dairesinin yetkisizliğine, talep halinde dosyanın yetkili İzmir Nöbetçi İcra Müdürlüğüne gönderilmesine karar verildiği ve yetkisizlik kararının 11.04.2023 tarihinde kesinleştiği halde alacaklı vekili tarafından, HMK'nın 20. maddesi gereğine belirlenen iki haftalık süre içinde dosyanın yetkili icra dairesine gönderilmesinin talep edilmediği görülmekle bu takibin açılmamış sayıldığının kabulü gerekir. İzmir İcra Dairesine 28.04.2023 tarihinde yeniden harç yatırılarak açılan takibin ise çekin keşide tarihine göre 10 günlük süreden sonra açılmış olması nedeniyle TTK 809/1 maddesinde belirtilen yasal ibraz yerine geçemeyeceği tabiidir. Bu nedenlerle çekin süresinde ibrazının bulunmadığı yönündeki mahkeme gerekçesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
SONUÇ :Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 427,60 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 06.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.