"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı ihale alıcısı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
İhale alıcısının icra mahkemesine başvurusunda; ihale ile aldığı taşınır olan ticari beton pompasını incelemeye gittiğinde taşınırın birçok esaslı unsurunun (bom valfi, ana pompa, elefant pompa, karıştıcı pompası, hidrolik boru gibi) eksik olduğunun fark edildiğinin, söz konusu eksikler ile ticari faydanın elde edilemeyeceği, ilanda eksik parçaların hiçbirinden bahsedilmediğini, taşınırın esaslı vasıflarındaki hatalar nedeni ile ihalenin feshini talep edildiği, İlk Derece Mahkemesince, alınan bilirkişi raporunda aracın emsallerinin değerinin Eylül 2022 itibari ile 900.244 TL olduğu, ihale konusu aracın durumu göz önünde bulundurularak değerinin 450.000 TL olduğunun tespit edildiği, aracın mevcut durumu gözetilerek çalışır halde olanlara göre değerleme yapıldığından ihale alıcısının yanıltıldığından söz edilemeyeceği gerekçesi ile şikayetin reddine karar verildiği, şikayetçi tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmüştür.
İİK'nın 134. maddesinde ihalenin feshi nedenleri teker teker belirtilerek gösterilmemiştir. Sadece, BK'nın 226. maddesinde yazılı nedenler de dahil olmak üzere, satış ilanının tebliğ edilmemiş olması, satılan malın esaslı niteliklerindeki hata ve ihaledeki fesat nedenleriyle ihalenin bozulabileceğine değinilmiştir.
İhalenin feshi nedenleri gerek doktrinde gerekse Yargıtay uygulamasında;
1-İhaleye fesat karıştırılmış olması
2-Artırmaya hazırlık aşamasındaki hatalı işlemler
3-İhalenin yapılması sırasındaki hatalı işlemler
4-Alıcının taşınmazın önemli nitelikleri hakkında hataya düşürülmüş olması şeklinde sıralanmıştır.
Satılan malın esaslı vasıflarında hata, ihalenin feshi nedeni olarak İİK'nın 134. maddesinin 7. fıkrasında düzenlenmiştir. Alıcının hataya düşmesi artırma şartnamesi veya ilanının kanuna uygun yapılmaması veya artırmayı yapan memurun bir yolsuzluk yapması hallerinde ortaya çıkar. Başka bir anlatımla alıcının taşınmazı esaslı vasıflarında hataya düşmesi ya ihale öncesi işlemlerden ya da ihale sırasındaki kanuna aykırı davranışlardan
kaynaklanabilir. İİK'nın 134/2. fıkrasına göre ilgililerin ihalenin yapıldığı ana kadar cereyan eden işlemlerdeki yolsuzlukları en geç ihale günü öğrendiği kabul edilir. Alıcı hataya düşürülmüş olduğunu ihale gününden sonra öğrenirse İİK'nın 134/7. fıkrasına göre ihalenin feshini isteme süresi alıcının hataya düşürüldüğünü öğrendiği günden itibaren 7 gündür. Ancak bu süre ihaleden itibaren 1 seneyi geçemez.
Somut olayda, ihale konusu ticari beton pompasının icra müdürlüğünce alınan 26.09.2022 tarihli bilirkişi raporuna göre araç anahtarı ve ruhsatının olmadığı, lastiklerin ekonomik ömrünü doldurduğunu, ön camın kırık olduğu, kaportasında kısmi çürümelerin olduğu, iç döşemenin ekonomik ömrünü doldurduğu belirtilerek rayiçlerinin değerinin Eylül 2022 itibari ile 900.224 TL olduğu, ancak eksiklikler nedeni ile piyasa değerinin 450.000 TL olabileceği tespit edilmiş, satış ilanında ise yine aynı eksiklikler sayıldığı başkaca bir eksiklikten bahsedilmediği, mahkemece alınan raporda ise bom valfi, ana pompa elefant pompa, karıştıcı pompası beton basma valfinin, şaftın, yakıt deposunun ve bir çok parçanın olmadığı belirtildikten sonra araçta gizli ayıbın olmadığı belirtilmiştir.
Ne var ki, alınan bilirkişi raporu yetersizdir. Öncelikle icra müdürlüğünce rapor düzenleyen bilirkişinin ihalenin feshinde yeniden bilirkişi olarak görevlendirilmesi yerinde değildir. Öte yandan, yapılması gereken iş; ticari beton pompasının öncelikle esaslı vasıflarının tespit edilmesi, ardından ihalesi yapılan beton pompasındaki eksiklikler dikkate alınarak esaslı vasıflarındaki eksikliğin olup olmadığının tespit edilmesi gerekir.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, farklı bir bilirkişiden yukarıdaki hususları içerir bir bilirkişi raporu alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ :
İhale alıcısının temyiz isteminin kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi'nin 07.11.2024 tarih ve 2024/1340 E. - 2024/383 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), Kızıltepe İcra Hukuk Mahkemesi'nin 09.06.2023 tarih ve 2023/59 E. - 2023/229 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine,12.02.2025 gününde oy birliğiyle karar verildi.