"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1216 E., 2022/1935 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 12. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/44 E., 2022/166 K.
Taraflar arasındaki aile konutu şerhi konulması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili boşanma dosyasına sunduğu cevap ve karşı dava dilekçesinin talep kısmında özetle; tarafların evlilik birliği içerisinde edinilen ve ailece yaşamakta oldukları, ... ili, Kepez ilçesi, ... Mah. ... yolu 1681 ada 1 nolu parselde bulunan mesken niteliğindeki 7 nolu bağımsız bölümün tapu kaydına 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun)194 üncü maddesi gereği aile konutu şerhi konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 18.11.2020 tarih ve 2020/664 Esas, 2020/595 Karar sayılı kararı ile 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eşin tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebileceği, bu maddeye göre tapu müdürlüğünün talebi hukuken veya fiilen yerine getirmediği belgelendirilmedikçe malik olmayan eşin tapu kütüğüne konutla ilgili şerh konulmasını doğrudan dava yoluyla istemekte hukuki yararı olmadığı, davacının talebini tapu müdürlüğüne yapacağı başvuruyla elde etmesinin imkan dahilinde olup davacının davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 30.12.2021 tarih ve 2021/1246 Esas, 2021 /290 Karar sayılı kararı ile; taraflar arasında görülmekte olan zina, terk ve evlilik birliğinin sarsılması nedenlerine dayalı boşanma davası ve fer'îleri, ziynet alacağı ve aile konutu şerhi konulması talepli davalarda, Mahkemece; davacı kadının aile konutu şerhi konulması istemli davası tefrik edilerek ... 12. Aile Mahkemesinin 2020/664 esasına kaydedildiği, davacının, 29.11.2019 tarihli karşı dava dilekçesinde açıkça taraflarca aile konutu olarak kullanılan ... ili, Kepez ilçesi, ... mahallesi, ... yolu, 1681 ada, 1 no'lu parselde bulunan mesken niteliğindeki 7 no'lu bağımsız bölüm üzerine aile konutu şerhi konulması talebinde bulunduğu, ancak boşanma davası ile birlikte açıldığından aile konutu şerhi konulması davasına ilişkin peşin harcı yatırmadığı, dava konusu aile konutu şerhi konulmasına ilişkin peşin harcın boşanma davasından ayrı olarak yatırılması gerektiği, bu durumda gerekli harçların tamamlanması için davacı tarafa süre verilmesi, harç noksanlığının tamamlanması halinde davacının davanın esasıyla ilgili olarak gösterdiği deliller toplanarak ve sunulan deliller değerlendirilerek hüküm kurulması, gerekli harçlar tamamlanmadığı takdirde işlem yapılması gerekirken açıklanan yönde işlem yapılmadan yargılamaya devamla hüküm kurulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eşin tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebileceği, bu maddeye göre tapu müdürlüğünün talebi hukuken veya fiilen yerine getirmediği belgelendirilmedikçe malik olmayan eşin tapu kütüğüne konutla ilgili şerh konulmasını doğrudan dava yoluyla istemekte hukuki yararı olmadığı, davacının talebini tapu müdürlüğüne yapacağı başvuruyla elde etmesinin imkan dahilinde olup davacının davayı açmaktaki hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacı tarafından verilen cevap dilekçesi ile birlikte açılan karşı davada; tedbir amaçlı olarak aile konutu şerhi konulmasının talep edildiğini, bu taleplerinin boşanma ve fer'îlerine ilişkin davadan tefrik edilmesinin doğru olmadığını, Mahkemenin, tensip zaptı ile sadece harcın yatırılması için süre verdiğini, delillerin bildirmesi için herhangi bir süre vermediğini, ilgili deliller toplanmadan karar verildiğini, duruşma günü bile verilmeden dosya üzerinden karar verildiğini, hukuka aykırı tefrik kararı ile gereksiz yere vekâlet ücreti, yargılama gideri ödemeye mahkum edildiğini, müvekkilin, aile konutu şerhi konulması amacıyla önce Kepez/... Tapu Müdürlüğüne başvurduğunu, ancak bu talebi mahkemeden talep edin gerekçesiyle reddildiğini, Tapu Müdürlüğünün müvekkilin dilekçesini kayda dahi almadığını, tapudan talebinin reddine ilişkin yazılı belge alması gerektiğini bilmediğinden böyle bir yazı almadığını, bu nedenle de aile konutu şerhi konulmasını davaya verdiği cevap dilekçesiyle birlikte en kısa yoldan istemek durumunda kaldığını, bu nedenle Mahkemeden aile konutu şerhi konulmasını istemesinde her zaman hukuki yararı bulunduğunu ileri sürerek aile konutu şerhi davası olmadığı halde tedbir talebinin tefrik edilerek bu isteminin reddine karar verilmesinin ve davalı lehine yargılama giderine hükmedilmesinin hatalı olduğuna yönelik istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda başlıkta belirtilen esas ve karar sayılı kararıyla; davacı tarafça yargılama harcının yatırıldığı ve bu husustaki eksikliğin giderildiği, dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere, delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine ve özellikle davacı tarafın aile konutu şerhi konulması için tapu müdürlüğüne resmi başvuru yaptığına dair bir iddiasının bulunmadığının anlaşılmasına göre, usul ve yasaya uygun olan hükme yönelik yerinde bulunmayan istinaf itirazlarının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrarla reddedilen davası yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, açılan aile konutu şerhi konulması davasının kabulü şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4721 sayılı Kanun’un 194 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı kadın vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.