"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/418 E., 2022/1168 K.
KARAR : Başvurunun kabulü, yeniden esas hakkında hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 11. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/306 E., 2021/594 K.
Taraflar arasındaki babalık davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin babası ...'in 03.08.2018 tarihinde vefat ettiğini, müteveffanın annesi ... ile babası ...'in resmi nikahları olmaksızın dini nikahla evliliklerinden dolayı müteveffanın annesi ...'nin nüfusuna kaydedildiğini, nüfus kayıtlarında babası ...nin T.C. kimlik bilgilerinin görünmediğini, ...'nin 1981 yılında vefat ettiğini, müvekkillerinin dedesi olan baba adı ..., anne adı... 1937 Bozarmut-Kastamonu doğumlu ...'in oğlu ...ile 1989 yılından beri bilinmeyen bir nedenle tartışmaları sonrasında bir daha hiç görüşmediklerini, ...nin 1996 yılından sonra da kardeşleri ... ve... ile de görüşmediğini, ...'in 2008 yılında vefat ettiğini ancak nüfusta halen sağ olarak gözüktüğünü iddia ederek babalığın hükmen tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacılar vekilinin 05.07.2021 tarihli ara kararı ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 119 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile ikinci fıkrası uyarınca tarafına verilen bir haftalık kesin süre içerisinde dahili davalılardan...'in adres ve bilgilerini dosyaya ibraz etmediği, bu h...yle dava dilekçesinin içeriğinin eksik olduğu, tarafına verilen kesin sürede de bu eksikliğin tamamlamadığı, mahkemenin dahili davalının adresini araştırma yükümlülüğünün bulunmadığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili, adres araştırmalarının mahkemece yapılacağını, kamu düzenine ilişkin davada tanık olarak gösterilen ...nin kardeşlerinin davaya dahil edilmesi için süre verilip sonrasında adres bildirilmemesi nedeniyle yazılı şekilde hüküm tesisinin yerinde olmadığını, gerekli inceleme ve araştırmaların mahkemece yapılıp nüfus kayıtlarının düzeltilmesine karar verilmesi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davası olarak açılan davada Asliye ve Aile Mahkemelerince verilen karşılıklı görevsizlik kararlarının istinaf edilmeksizin kesinleşmesi üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi'nin 10.06.2020 tarihli 2020/480 Esas, 2020/1315 Karar sayılı merci tayini ilamı ile nüfus kayıtlarına göre nüfus kaydı düzeltilmesi talep edilen müteveffanın, annesi ... ile babası ...nin resmi evlilikleri olmaksızın dünyaya gelmesi nedeniyle eldeki uyuşmazlığı soybağı davası niteliğinde bulunduğu gerekçesiyle Aile Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine kesin nitelikte karar verildiği, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 301 inci maddesinde; ''Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır. Babalık davası, Cumhuriyet Savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir.'' hükmünün yer aldığı, davacıların dava dilekçesiyle, vefat eden muris babaları...'in 1981 yılında vefat eden annesi ... ile ...'in evlilik dışı birliktelikleri sonucu dünyaya gelerek annesi ...'nin nüfusuna kaydının yapıldığı, nüfusta baba olarak görünen ... ile aralarında herhangi bir soybağı kurulmadığını belirterek, müteveffa...in babasının ... olduğunun tespiti ile babalık hükmü kurulmasının istenildiği, inceleme konusu davanın babalık hükmüne ilişkin olduğu, murisin anne ve babası arasında resmi evlilik kaydı bulunmadığı, muris ile babası ... arasında soybağı bulunmadığı, davacıların talebinin 4721 sayılı Kanun'un 301 inci maddesi kapsamında babalığın hükmen tespiti istemine ilişkin olduğu, çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuğun isteyebileceği, davanın babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılacağı, babalık davasının, Cumhuriyet Savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edileceği, babalık davası açma açma hakkının kişiye sıkı olarak bağlı hak niteliği taşıdığı için çocuğun ölümü durumunda mirasçıları tarafından babalık davası açılması mümkün olmadığı, aktif husumet ehliyetinin dava şartlarından olduğu, mahkemece her aşamada re'sen gözetileceği, çocuğun mirasçılarına babalık davası açma hakkı tanınmamış olduğu için davacıların aktif husumet ehliyeti bulunmadığı, babalık davasının dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetli olmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının tamamen kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davanın aktif husumet dava şartı yokluğu sebebi ile usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili, hukuki menfaatlerinin bulunması sebebi ile babalık davasının, mirasçılar tarafından da açılabileceğini, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, babalığın hükmen tespiti istemine ilişkin olup, uyuşmazlık, babalık davasının çocuğun mirasçıları tarafından açılıp açılamayacağı, şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hak olan babalık davası açma hakkının mirasçılara geçip geçmeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 301 inci, 302 nci, 303 üncü, 304 üncü maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 ncü, 115 nci, 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.