"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2407 E., 2022/2697 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Fatsa 2. Asliye Hukuk (Aile)Mahkemesi
SAYISI : 2021/510 E., 2022/71 K.
Taraflar arasındaki aile konutu şerhi konulması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı ile 17.02.1986 tarihinde evlendiklerini, İstanbul Anadolu 19. Mahkemesinin 2014/956 esas sayılı dosyası ile açılmış olan boşanma davasının derdest olduğunu, mahkemece ayrılık kararı verildiğini ve dosyanın istinaf aşamasında olduğunu, müvekkilinin, ... Mahallesi ... Sokak Dış Kapı: 15 İç Kapı: 3 adresindeki taşınmazda ikamet ettiğini, müvekkilinin kişisel eşyalarının da bu evde olduğunu, yaşayabileceği başka bir yer bulunmadığını, davacının boşanma aşamasında olduğu eşi ...'in çeşitli borçları nedeniyle taşınmaz üzerinde hacizler bulunduğunu, müvekkilince, ikamet etmekte olduğu ve ayrılık kararından önce aileye özgülenen konutun satılması tehlikesini önleyebilmek amacıyla Fatsa Tapu Müdürlüğü'nden taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasını talep ettiği, Fatsa Tapu Müdürlüğünce eşlerin aynı konutta ikamet etmeleri şartı arandığından bahisle müvekillinin talebinin reddedildiğini, buna karşın ayrı yaşama halinde dahi aile konutu şerhinin konulmasının bir gereklilik olduğunu, müvekkilinin tüm yaşamsal faaliyetlerini sürdürdüğü yer olan taşınmazın, davalının borçları dolayısıyla satılmasının engellenmesi amacıyla aile konutu şerhi konulmasını talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin boşanma davasının açıldığı tarihten bugüne değin davacıdan ayrı yaşadığını, aile konutu olarak kullanılan bir mesken bulunmadığını, mernis kayıtlarından da sabit olduğu üzere müvekkilinin Ordu ili Ünye ilçesinde ikamet ettiğini, davacının, tapu kayıtlarına güven ilkesi gereğince taşınmazı hile ile de olsa satın aldığı tarihte, taşınmaz üzerinde müvekkilinin borçları nedeni ile koyulan hacizleri bilerek ve görerek taşınmazı satın aldığını, davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının "Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir." hükmü nazara alındığında, davacının taşınmaza malik olduğu, ilgili maddede açıkça malik olmayan eş tarafından istenilebileceğin düzenlendiği, tarafların davada husumet ehliyeti olmadığı ve aile konutu şerhinin konulmasında da davacının malik olması nedeniyle hukuki yararı bulunmadığı gerekçesi ile davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kanun maddesinde malik olmayan eşe tanınan hakkın malik olan eşe tanınmadığı yorumunun yerinde olmadığını, çoğun içinde azın da vardır kuralı gereği, malik olmayan eşin taşınmaza aile konutu şerhi koyma hakkı varken, malik olan eşin bu haktan yararlandırılmamasının kanunun amacı ile bağdaşmayacağını, müvekkilinin oturduğu taşınmazın satılması tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını, davanın kabulü koşullarının oluştuğunu belirterek hükmün tamamı yönünden İlk Derece Mahkemesinin kararının lehine kaldırılmasını talep ederek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesince, dava dosyası içeriğine, dosyadaki yazılara göre, İlk Derece Mahkemesi kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin dava dosyası içinde bulunduğu, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde öne sürdüğü sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun esastan reddi kararının hatalı olduğunu belirterek, hükmün tamamı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, aile konutu şerhi konulması davası olup uyuşmazlık; davacının davayı açmakta hukuki yararı bulunup bulunmadığı, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun’un 194 üncü maddesi; 6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı, 194 üncü, 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.