"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki mutat meskene iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak gerekçede belirtilen eksikliklerin giderilmesi üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve ... Başsavcılığı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Davanın niteliği gereği öncelikli ve ivedi görülmesi gereken dava ve işlerden olduğu bu nedenle Yargıtayda incelemesinin öncelikli yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davalı vekilinin duruşma isteminin reddine, tarafların temyiz dilekçelerinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... Başsavcılığı davaname ile, davacı anne ile davalı baba arasında ailevi problemlerin çıkması sonucunda davalı babanın ortak çocukları olan 2008 doğumlu ... ile 2010 doğumlu Melis`i mutat meskenleri .`dan Türkiye`ye getirdiği gerekçesi ile çocukların mutat meskenleri olan Avusturya ülkesine iade edilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı dosyaya cevap dilekçesi sunmamış, ön inceleme duruşmasında davacının bir aylık muvafakati ile çocukları Türkiye`ye getirdiğini, çocukların geri dönmek istemediklerini, davacı anneleri ile erkek arkadaşını çıplak vaziyette gördüklerini, ayrıca çocukların davacının erkek arkadaşının kafalarına çişini yaptığını söylediklerini, çocukların uygunsuz ortamda olması nedeni ile çocukları göndermediğini beyan ederek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.07.2017 tarih ve 2016/820 Esas 2017/528 Karar sayılı kararı ile davanın kabulü ile çocukların mutat meskenleri olan Avusturya ülkesine iadesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 23.05.2018 tarih ve 2018/210 Esas 2018/1228 Karar sayılı kararı ile, davalıya tebligat yapılmadığı, çocuklara görüşleri ifade etme olanağı tanınmadığı ve herhangi bir uzman incelemesi yaptırılmadığı gerekçeleri ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, gerekçede belirtilen eksiklikler giderilerek yeniden yargılama yapılması için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile çocukların görüşlerinin göz önünde bulundurulmasının uygun olacağı bir yaşa ve olgunluğa erişmiş bulundukları, çocukların uzman eşliğinde beyanlarının alındığı, çocukların Türkiye'de bir düzen kurdukları, eğitim hayatlarını buradaki düzene göre şekillendirdikleri ve ileriye dönük eğitim planlarını buraya göre oluşturdukları, hali hazırda eğitim hayatlarında bir problemin olmadığı, bunun yanında baba ile yaşama yönünde motivasyona sahip oldukları, annenin yaşadığı yerdeki dili bilmedikleri ve annenin yaşadığı ülkeye iade edilmek istemedikleri, dosya kapsamında alınan uzman raporlarına göre de çocukların Türkiye'de kalmasının onları fiziki veya psikolojik bir tehlikeye maruz bırakmayacağı, çocukların kendi hayatlarıyla ilgili karar alma haklarının bulunduğu gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili ve ... Başsavcılığı kararın tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 29.06.2022 tarihli ve 2022/1980 Esas, 2022/2381 Karar sayılı kararıyla; çocukların mutat meskeninin Avusturya olduğu, davalı babanın 2015 tarihinde ortak çocuklar 2008 doğumlu ... ve 2010 doğumlu Melis'i annelerinin onayı ile mutat meskeni olan Avusturya'dan Türkiye'ye getirdiği, çocukların iade edilmeleri gerektiği tarihte çocukları iade etmeyerek çocukları haksız olarak alıkoyduğu, davacı anne tarafından sözleşme hükümleri uyarınca çocukların mutat meskene iadesinin temini için bir yıllık süre geçmeden başvuruda bulunulduğu, iade isteğinin reddini gerektirecek vahim bir tehlikenin varlığı veya geri dönmesinin çocuğun fiziksel ve psikolojik bir tehlikeye maruz bırakacağı ya da başka bir şekilde müsamaha edilemeyecek bir duruma düşüreceğine dair ciddi bir riskin ve sözleşmede kabul edilen diğer iadeden kaçınma sebeplerinin varlığının kanıtlanamadığı, iade talep eden anne tarafından 1 yıl geçmeden iade başvurusunda bulunulması sebebiyle yaşadığı ortama alışmış olmaya dayanılarak iadeden kaçınılamayacağı, yaşları itibari ile sözleşme kapsamında bulunan çocukların beyanlarının da davanın reddi için tek başına gerekçe oluşturmayacağı gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, yeni hüküm oluşturularak davanın kabulü ile çocukların mutat meskenleri olan Avusturya ülkesine iadesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili; çocukların haksız olarak alıkonulmalarının doğru olmadığını, davalı hakkında bu suçtan dolayı yapılan yargılamada beraat kararı verildiğini, çocukların .`ya gitmek istemediğini, çocukların iradelerini serbestçe ortaya koyacak yaşta olduklarını, çocukların annesinin düzgün bir hayatının olmadığını, erkek arkadaşı ile yaşadığını, çocuklara dini inanç konusunda baskı yaptığını, çocukların anne yanında kötü muamele gördüğünü, annelerinin evde çocukların yanında alkol alıp erkek arkadaşı ile ilişkiye girdiğini, ayrıca davalı babanın velâyet davası açtığını, bu davanın sonucunun beklenmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı vekili; Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesinin hükmü kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesine rağmen kurulan yeni hükümde yararlarına vekâlet ücreti hükmedilmediğini, bu sebeple kararın vekâlet ücreti yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çocukların mutat meskenleri olan Avusturya ülkesine iade edilip edilmeyecekleri ve Bölge Adliye Mahkemesince davanın kabul edilmesi üzerine kendisini vekil ile temsil ettiren davacı anne yararına vekâlet ücreti hükmedilip hükmedilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddeleri, 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanunu'nun (5717 sayılı Kanun) 4 üncü, 5 inci ve 9 uncu maddeleri, 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi`nin 1 inci, 3 üncü, 13 üncü, 15 inci maddeleri, 6100 sayılı Kanun`un 323 üncü maddesi, 326 ncı maddesinin birinci fıkrası, 332 nci maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Davacı vekilinin temyiz itirazının incelenmesine gelince;
6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesinde belirtildiği üzere kanunda yazılı haller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verilir. Yargılama giderlerine mahkemece resen hükmedilir. Vekâlet ücreti de yargılama giderlerindendir. Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesinin ret kararı kaldırılarak davanın kabulüne karar verildiğine göre davada kendisini vekil ile temsil ettiren davacı anne yararına vekâlet ücreti hükmedilmemesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Davacı anne vekilinin temyiz itirazının kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının vekâlet ücreti yönünden BOZULMASINA,
2. Davalı baba vekilinin ise tüm temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Peşin harcın istek halinde davacıya iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.