"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1807 E., 2023/32 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm tesisine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gümüşhane Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2022/156 E., 2022/438 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma ve ziynet alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince erkeğin davasının reddine, kadının ziynet alacağı ve boşanma davasının kabulü ile kadın yararına tazminat ve nafakaya karar verilmiştir. Kararın her iki tarafça istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince kararın eksik inceleme sebebiyle kaldırılarak İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince erkeğin davasının reddine, kadının boşanma davasının kabulü ile kadın yararına 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminat ve 1.500,00 TL yoksulluk nafakası ile ziynet alacağı davasının kabulüne karar verilmiştir.
Kararın her iki tarafça istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ... erkeğin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm tesisine, davalı-davacı kadının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Dosya içeriğine göre kabul edilen ziynet alacağı bedeli ve ... erkek vekili tarafından temyize konu edilen toplam miktar 35.025,00 TL olup Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca kesinlik sınırı olarak belirlenen 238.730,00 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; ... erkek vekilinin kabul edilen ziynet alacağı davasına yönelik temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
... erkek vekilinin reddedilen yön dışında gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... erkek vekili dava dilekçesinde özetle; Gümüşhane Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 25.02.2015 tarih, 2014/287 Esas, 2015/101 Karar sayılı dosyasında verilen ret kararından sonra tarafların üç yıldan beridir bir araya gelmediğini ileri sürerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca boşanmalarına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı kadın (asıl) süresinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; erkeğin yıllar önce evi terk edip gittiğini, çocuklarını dahi aramadığını, başka kadınla yaşayıp yaşamadığının araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuş aksi halde 200.000,00 TL maddî, 300.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı-davacı kadın vekili birleşen dava dilekçesinde özetle; 2000 yılında erkeğin evi terk ettiğini, çocuklarını ve eşini arayıp sormadığını, maddî destek sağlamadığını, başka bir birliktelik ve hayat kurduğunu, 22 ayar burma bilezik, 3 çeyrek altın ve bir cumhuriyet altının da iş kuracağım vaadiyle müvekkilinin elinden alındığını ve iade edilmediğini belirterek tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, faizi ile 500.000,00 TL maddî, 750.000,00 TL manevî tazminata, 1.500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, ziynet bedelinin faiziyle tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 21.01.2020 tarih ve 2019/90 Esas, 2020/30 Karar sayılı kararı ile 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca üç yıllık süre koşulunun gerçekleşmediğinden bahisle erkeğin davasının reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde erkek vekili davanın reddi yönünden, kadın vekili tedbir nafakası ve aile konutu şerhi talebi hakkında karar verilmemesi yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 14.07.2020 tarih ve 2020/258 Esas, 2020/275 Karar sayılı kararı ile davacı tarafından 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrasına dayalı olarak açılan eldeki davanın yargılaması sırasında 12.11.2019 tarihli duruşmada kadın vekili tarafından aynı Mahkemenin 2019/412 Esas sayılı dosyasında boşanma davası ile, maddî ve manevî tazminat, ziynet alacağı ile ilgili olarak yeni bir dava açıldığının beyan edildiği, UYAP sistemi üzerinden yapılan incelemede sözkonusu davanın halen derdest olduğu, her iki dosyanın birleştirilerek görülmesi gerektiği belirtilerek 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince kararın kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin İkinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 09.11.2021 tarih ve 2020/226 Esas, 2021/648 Karar sayılı kararı ile 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca 3 yıllık süre koşulunun gerçekleşmediğinden bahisle erkeğin davasının reddine, ailesine maddî yardımda bulunmayan evi terk eden erkeğin tam kusurlu olduğu gerekçesiyle kadının 4721 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanma davasının kabulüne, kadın yararına 20.000,00 TL maddî, 20.000,00 TL manevî tazminata, birleşen dava tarihinden itibaren 500,00 TL tedbir, hükmün kesinleşmesinden itibaren aylık 1000,00 TL yoksulluk nafakasına, ziynet alacağı davasının kabulü ile 32.025,00 TL'nin erkekten tahsiline karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesinin İkinci Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde erkek vekili kendi davasının reddi, kadının boşanma davasının kabulü ve ferileri ile ziynet alacağı; kadın vekili tazminatların ve nafaka miktarının azlığı ile ziynet eşyası yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 17.02.2022 tarih ve 2022/169 Esas, 2022/222 Karar sayılı kararı ile; birleşen davadaki ziynet alacağı yönünden hükmün gerekçesinde 35.025,00 TL'nin tahsiline karar verilmesine rağmen hüküm kısmında gerekçede belirtilen miktardan başka bir miktarın tahsiline karar verilmekle gerekçe ile hüküm arasında çelişki yaratıldığı, reddedilen boşanma dava tarihinden itibaren de eldeki davanın açılma tarihine kadar üç yıllık sürenin tamamlandığı anlaşılmakla, Mahkemece 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen diğer şartlar yönünden değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerektiği, davalı- davacının cevap dilekçesinde boşanma isteği bulunmamasına rağmen Mahkemece karşı davanın kabulüne karar verilerek boşanma hükmü kurulmasının yerinde olmadığı, birleşen dava yönünden hükme esas alınan vakıaların manevî tazminat gerektirecek nitelikte olmadığı, bu vakıalara dayanarak davanın kabulüne karar verilecek ise manevî tazminat takdirinin doğru olmadığını, ancak birleşen davada kadın tarafından sadakatsizlik vb. şekilde erkeğe kusur isnadında bulunulmasına rağmen bu hususta Mahkemece hiçbir değerlendirme yapılmadığı, ayrıca kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminat miktarlarının çok düşük olduğu, yine nafaka miktarının da yetersiz olduğu gerekçesiyle kararın kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine gönderilmesine kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile hiç kimse kendi kusurundan yararlanamayacağından erkeğin davasının reddine, evi haksız şekilde terk eden ailesine hiç bir şekilde yardımda bulunmayan erkeğin tam kusurlu olduğu gerekçesiyle kadının davasının kabulüne, tarafların 4721 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadın yararına 100.000,00 TL maddî, erkeğin sadakatsiz tavırları nedeniyle 100.000,00 TL manevî tazminata, aylık 1.500,00 TL yoksulluk nafakasına, ziynet davasının kısmen kabulü ile 35.025,00 TL ziynet alacağı bedelinin dava tarihinden itibaren faizi ile erkekten tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.... erkek özetle; Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararının gereklerinin yerine gelmediğini, 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrasına dayalı davanın reddinin doğru olmadığını, tanık beyanlarının görgüye dayalı olmadığını, tazminatların fahiş belirlendiğini, ziynet eşyası davasının kabulünün de hatalı olduğunu belirterek kendi boşanma davasının reddi, kusur belirlemesi, tazminat miktarları ve ziynet alacağı yönünden istinaf buşvurusunda bulunmuştur.
2.Davalı-davacı kadın özetle; ziynet eşyalarının kısmen kabulü ve erkek yararına vekâlet ücreti takdirinin hatalı olduğunu, tazminat miktarlarının düşük olduğunu ayrıca erkeğin İngiltere'de restaurant işletmeciliği yaptığı dikkate alındığında 1000,00 TL tedbir nafakasının da düşük olduğunu, birleşen dava ve tüm taleplerinin ayrı ayrı kabulü gerektiğini belirterek ziynet alacağı, tazminatların ve nafakaların miktarı ve yargılama giderleri yönünden istinaf buşvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ... erkeğin boşanma davasının reddedilmiş olmasına yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrası koşulları oluştuğundan erkeğin boşanma davasının kabulüne dair yeniden esas hakkında hüküm tesisine, erkeğin sair, kadının tüm istinaf taleplerinin ise 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereği esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
... erkek vekili; Bölge Adliye Mahkemesinin 166/4 üncü madde uyarınca açtıkları davanın kabulüne karar verdiğini ancak ziynet ve tazminat miktarlarına yönelik istinaf başvurusunu reddettiğini, tazminat miktarlarının fahiş ve orantısız olduğunu, Mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; ziynet eşyası ve tazminat miktarları yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, karşılıklı açılan boşanma davasında davalı-davacı kadın lehine hükmedilen tazminat miktarlarının yüksek olup olmadığı ve ziynet alacağının kabulünün yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü ve 6 ncı maddeleri, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 6100 sayılı Kanunun 352 ve 362, inci, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararı, karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup ... erkek vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.... erkek vekilinin kabul edilen ziynet alacağı davasına yönelik temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
2.Davacı -davalı erkek vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
... erkek vekilin sair temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmanın kapsamı dışında kalan temyize konu diğer bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.