"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki mutat meskene iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın ... ve davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... 16.05.2022 tarihli davaname ile, Ukrayna vatandaşı başvurucu anne ile babanın evlilik dışı birlikteliklerinden olma 2015 doğumlu Ukrayna vatandaşı Mikhailo isimli çocuğun babası tarafından 21.03.2021 tarihinde annesinin rızası dahilinde Türkiye'ye getirildiğini ancak 18.05.2021 tarihine kadar Ukrayna'ya geri götürülmesi gerekirken götürülmediğini ve halen ülkemizde haksız olarak alıkonulduğunu belirterek çocuğun Ukrayna ülkesine iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı baba vekili cevap dilekçesinde özetle, müvekkili ile çocuğun 25.03.2021 tarihinden bu yana ...`da ikamet ettiğini, çocuğun davacı kadın ile birlikteliğinden evlilik dışı doğduğunu, tarafların Ukrayna`da yaşadığı eve annenin kız kardeşi ve yeğeninin gelip yaşamaya başlaması üzerine taraflar arasında tartışmalar başladığını ve ayrı yaşamaya başladıklarını, davalı annenin çocuğun babası ile görüşmesine engel olmak için Kasım 2019`da Ukrayna`da çocuğun ikamet yerinin belirlenmesi için dava açtığını, mahkemenin 11.03.2021 tarihinde haksız yere çocuğun ikamet yerinin annesiyle olmasına karar verdiğini, davanın devam ettiği sürede 01.03.2020 tarihinde davacı annenin yeğeni tarafından davacı ve çocuğa karşı kesici delici aletle saldırı eylemi gerçekleştirildiğini, çocuğun tedavisinin ardından davalı babanın çocuğu kendi yaşadığı konuta götürdüğünü, çocuğun anne yanında yaşadığı dönemde sık sık hastalandığını, yemek yemediğini, çocuğun yaşadığı saldırı sonrasında davalı baba ile ikamet ettiğini, bundan sonra çocuğun davranışlarının olumlu yönde değiştiğini, 2021 yılının Mart ayında baba ve çocuğun ...`ya gelip oturma izni aldıklarını, babanın velâyetin kendisine verilmesi için dava açtığını, davanın derdest olduğunu, çocuğun Türkiye`de okula gittiğini, mutlu ve huzurlu olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, tarafların evlilik dışı birlikteliklerinden 06.05.2015 doğumlu davaya konu müşterek çocuklarının bulunduğu ve 18.05.2016 yılında imzaladıkları sözleşme ile, ebeveynlerin 18.05.2021 tarihine kadar çocuğu, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu ülkelere geçici olarak seyahat etmek amacı ile götürülebileceği hususunda anlaşmış oldukları, müşterek çocuğun 21.03.2021 tarihinde baba ile birlikte Türkiye'ye giriş yaptığı, ancak geri götürülmesi gereken zamanda ülkesine götürülmediği, davacı annenin 28.10.2021 tarihinde çocuğun iadesi için başvuru yaptığı, davacı annenin bir yıllık sürede yetkili makamlara başvuruda bulunduğu, uzmanlar eşliğinde çocukla yapılan görüşmelerde, çocuğun annesi olan davacıdan söz etmek istemediği, gergin tavırlar sergilediği, Türkiye'deki yaşam koşullarına uyum sağladığı, mutlu olduğu ve kendisini güvende hissettiği, annesine gitmek istemediği, Türkiye'de babası ile birlikte yaşamak istediğini beyan ettiği, Ukrayna'da çocuğun, annesinin yeğeni tarafından saldırıya uğrayarak hayati tehlike geçirir şekilde ağır yaralandığı, iadesi halinde bu durumun çocukta travmaya sebep olacağı ve psikolojik zarar göreceği, mutat mesken olarak Ukrayna ülkesi kabul edildiğinde, Ukrayna'da savaş ortamının olması, davacı annenin duruşmada, ülkesinde savaş olması sebebi ile şimdilik Almanya'ya taşındığını beyan etmesi karşısında çocuğun mutad meskene iade edilmesi, fiziki güvenliğinin tehlikeye atılması sonucunu doğuracak olup; çocuğun Ukrayna'da güvenli bir yaşam alanının olmadığı, çocuğun annenin yeni yerleşim yeri olan Almanya'nın mutat mesken kabul edilerek iade edilmesi halinde ise, annenin Almanya'daki yaşam koşulları bilinmediği gibi, bir yılı aşkın süredir ülkemizde tüm yaşam koşullarına (aile, okul, arkadaşlar) uyum sağlayan ve kendisini güvende hisseden çocuğun, yeni bir ülkedeki ortama uyum sağlaması için geçecek sürede psikolojik olarak yıpranacağı, gerek dosya kapsamında aldırılan sosyal inceleme heyet raporu, AGO görüşme kaydı sonrası düzenlenen uzman raporu ve ... 6. Aile Mahkemesi'nce aldırılan sosyal inceleme raporlarında ortak gözlemin çocuğun üstün menfaati gereği ülkemizde kalması yönünde oluşu, gerek çocuğun babası ile Türkiye'de yaşamak istediği yönündeki beyanı, gerekse Ukrayna'da savaş koşullarının olması, annenin dahi geçici olarak başka ülkeye gitmiş oluşu hususları birlikte değerlendirildiğinde, geri dönmesinin çocuğu fiziki ve psikolojik bir tehlikeye maruz bırakacağı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... ve davacı anne vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1...., davanamenin kabulü ile iade kararı verilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davacı anne vekili, davalı babanın çocuk dört yaşındayken davacı annenin hastahanede yattığı sırada daha önce tatil için verilen muvafakatname kullanılmak sureti ile Türkiye`ye kaçırdığını, davacı anne ile çocuğu iki yıldır görüştürmediğini, çocuğun geçen sürede bu hayata alışmış olmasının olağan olduğunu, Ukrayna mahkemelerinde çocuğun ikamet yerinin annesi ile birlikte olmasına karar verildiğini, davalı babanın 01.03.2020 tarihinde olan olay sebebi ile davacıyı suçlayarak çocuğu kaçırdığını, yıllardır görüştürmediğini, çocuğun velâyetinin davacı annede olduğunu, Ukrayna`da savaş olmasını ve davacının Almanya`da dizaynır olarak çalışarak geçimini idame ettirmek isteğinin fiziki ve psikolojik tehlike olarak değerlendirilmesinin de hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesi gerekçesi ile davacı vekili ve ... Cumhuriyet Başsavcılığının istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı anne vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı anne vekili, davalı babanın çocuk dört yaşındayken davacı annenin hastahanede yattığı sırada daha önce tatil için verilen muvafakatname kullanılmak sureti ile çocuğu Türkiye`ye kaçırdığını, davacı anne ile çocuğu iki yıldır görüştürmediğini, çocuğun geçen sürede bu hayata alışmış olmasının olağan olduğunu, Ukrayna mahkemelerinde çocuğun ikamet yerinin annesi ile birlikte olmasına karar verildiğini, davalı babanın 01.03.2020 tarihinde olan olay sebebi ile davacıyı suçlayarak çocuğu kaçırdığını, yıllardır görüştürmediğini, çocuğun velâyetinin davacı annede olduğunu, Ukrayna`da savaş olmasının ve davacının Almanya`da dizaynır olarak çalışarak geçimini idame ettirmek isteğinin fiziki ve psikolojik tehlike olarak değerlendirilmesinin de hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tarafların ortak çocuğunun mutat meskeni olan Ukrayna ülkesine iade edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddeleri; 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun`un (5717 sayılı Kanun) 7 nci, 9 uncu ve 24 üncü maddeleri; 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesinin 12 nci, 13 üncü ve 20 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.