"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3844 E., 2023/592 K.
DAVA TARİHİ : 17.05.2021- 08.06.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/317 E., 2022/830 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın da kabulüne, tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların evliliğin ilk başından beri anlaşmazlıklarının olduğunu, erkeğin eşinin hastalıklarını hiç bir şekilde önemsemediğini, tarafların yapmış olduğu düğünde 4 çeyrek allın, 24 ayarda 25 gram ağırlığında bir adet kalın bilezik, bir adet 22 ayar 6,2 gr altın küpe, 3 adet her biri 24 ayardan her biri 4.57 gr olan altın yüzük, 22 ayar 8,27 gr kolye ucu olan ve ayrıca 22 ayar 55 cm kolyesi olan bir adet tuğra, zincirli kolye takıldığını, belirterek bir kısım ziynet eşyasının bedelini taleple bu ziynet eşyaları karşılığı olan, şimdilik, bilirkişi tarafından gerçek tespit edildiğinde arttırılmak ve fazlaya dair tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile ziynet eşyalarına karşılık 10.000,00 TL hak kazanım tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davanın kabulüne, tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, kadın yararına 1.500,00 TL tedbir ve yoksulluk, 20.000,00 TL maddî ve 50.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap ve birleşen dava dilekçesinde özetle; erkeğin Kuveyt'e çalışmaya gittiğini ancak kadının sürekli geri dön orada hangi kadınlara gidiyorsun, beni istemiyorsun gibi sözler söylemesi sebebiyle işi bırakmak zorunda kaldığını, ülkeye döndüğünde işsiz kaldığını, ciddi borç altına girdiğini, kadının sürekli evde istemesi, kimseyle görüşmesini istememesi, her dışarı çıktığında başka kadınlarla birlikte olacakmış gibi ithamlarda bulunması sebebiyle sürekli iş değiştirmek zorunda kaldığını, komşu ve arkadaş çevresinden uzaklaştırdığını, polise şikayet ettiğini, sebep olarak da kocalık görevlerini yerine getirmediğini sunduğunu belirterek, asıl davanın reddi ile birleşen davanın kabulüne, tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile erkeğin evlilik birliği içerisinde kadına karşı hakaretlerde bulunup aşağılayıcı kelimeler kullandığı, hasta olduğu zaman eşiyle ilgilenmeyip, onu hastaneye götürmediği ve para vermediği; kadının ise erkeğin sürekli kendisini aldattığını düşünerek hareket ettiği, başka kadınlarla görüştüğünü ve aldatıldığını düşünerek davalının evden çıkmasını ve arkadaşları ile görüşmesini istemediği ve bu şekilde eşini sürekli kısıtladığı, boşanmaya sebep olan olaylarda erkeğin kadına nispeten ağır kusurlu olduğu gerekçesi ile her iki davanın da kabulüne, tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, kadın yararına aylık 750,00 TL tedbir ve 1.250,00 TL yoksulluk nafakasına, kadın yararına 20.000,00 TL maddî ve 30.000,00 TL manevî tazminata ve ziynet alacağı talebinin reddine karar verildiği.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı-davalı kadın vekili, hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, erkeğin davasının kabulü, kusur belirlemesi, nafaka ve manevî tazminatın miktarı, ziynet alacağı davasının reddi, vekâlet ücreti yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-davacı erkek vekili; hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, kadının davasının ve fer'îlerinin kabulü, yetki ve kusur belirlemesi yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre usul ve kanuna uygun olması gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ( 6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince tarafların istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-davalı kadın vekili, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, erkeğin davasının kabulü, kusur belirlemesi, nafaka ve manevî tazminatın miktarı, ziynet alacağı davasının reddi ve vekâlet ücreti yönlerinden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-davacı erkek vekili, tarafların boşanmalarına dair verilen kararın kesinleştirilmesini istediğini ileri sürerek, yetki ve usuli eksiklikler, kusur belirlemesi, tazminatlar ve nafakalar yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflarca açılan karşılıklı boşanma davasında taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamında imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, erkeğin davasının kabulü, kusur belirlenmesi, kadın yararına hükmedilen tazminatlar ve nafakalar ile miktarları ve vekâlet ücreti ile eksik inceleme bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası,169 uncu, 174 üncü, 175 inci ve 176 ncı maddeleri. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Taraflarca karşılıklı açılan boşanma davaları Samsun 2. Aile Mahkemesinde birleşerek yargılaması yapılmış ve yapılan yargılamada her iki davanın da kabulü ile tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir. Verilen karar taraf vekillerince istinaf edilmekle Bölge Adliye Mahkemesince istinaf itirazları esastan reddedilmiştir. Taraf vekilleri yukarıda gösterildiği üzere kararı temyiz etmiştir.
2.Davalı-davacı erkeğin Ankara 24. Aile Mahkemesinde açtığı boşanma istemli davada; davacı-davalı kadına usulüne uygun olarak yapılan tebligatlara rağmen kadın tarafından cevap verilmemiş, birleşen davada erkeğin delilleri toplanmış, tanıkları dinlenmiştir.
3.Davacı-davalı kadının Samsun 2. Aile Mahkemesinde açılan asıl boşanma davasında; dava dilekçesi erkeğe usulsüz olarak tebliğ edilmekle yargılamaya devam edilmiş, kadının delilleri toplanmış ve tanıkları dinlenmiştir. Safahatte, her iki dava dosyasının birleşmesinin akabinde; asıl davada dava dilekçesinin tebliği sırasında erkeğin yurtdışında olduğunun anlaşılması üzerine, dava dilekçesinin erkeğe usulüne uygun olarak tebliğ edilmediği belirtilmekle, yapılan usuli eksiklik giderilmek istenmiş ve Mahkemece 20.10.2022 tarihinde ön inceleme duruşması yeniden yapılarak, aynı celse tahkikat aşaması ve sözlü yargılama aşaması tamamlanmış ve hüküm verilmiştir.
4.20.10.2022 tarihli duruşmada davalı-davacı erkek vekili yetki itirazını yinelemekle aksi halde asıl dava yönünden delillerinin toplanmasını talep etmişse de Mahkemece erkeğin yetki itirazı reddedilmekle, asıl dava yönünden delillerinin toplanması talebi değerlendirilmemiş ve asıl dava yönünden öncesinde yapılan tahkikat işlemlerine karşı erkeğin itirazları ve beyanları da alınmamıştır. Davalı-davacı erkek vekili gerek ilk derece aşamasında gerekse istinaf aşamasında bu yöndeki itirazlarını açıkça bildirmiş olmakla birlikte mahkemelerce usuli eksiklik giderilmemiştir.
5.O halde, Mahkemece, davalı vekilinin ön inceleme aşamasında belirttiği üzere asıl davaya ilişkin delillerin sunulması, varsa tanıkların dinlenilmesi ve önceki tahkikat işlemlerine ililşkin itiraz ve beyanları da dinlenerek tahkikat aşamasına geçilmesi, gösterilen deliller toplanıp birlikte değerlendirdikten sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, erkeğin itiraz ve talepleri göz ardı edilerek savunma hakkı ihlal edilerek ve eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olmuş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Bölge Adliye Mahkemesinin esastan reddine ilişkin kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesinin kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosya İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.03.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.