"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1722 E., 2023/548 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karaman 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/418 E., 2022/45 K.
Taraflar arasındaki boşanma ve birleşen geçici ve velâyet davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kadının davasının kabulüne, tarafların boşanmalarına ve ferilere, erkeğin davası konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince Mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kadının davasının kabulüne,erkeğin davası konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmiştir.
Kararın davalı-davacı erkek vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı-davacı erkek vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; erkeğin şiddet küfür ve hakaretlere varan psikolojik ve fiziksel şiddet uyguladığını, müvekkiline saygı göstermediğini, "aşağılık, pislik, köpek, orospu" diye hakaret ettiğini, 2018 yılı şubat ayında artan kavgalardan çocuğun psikolojisinin de olumsuz etkilendiğini, 2018 yılı başından itibaren müvekkili ile konuşmayı kestiğini, davalı-davacının çocuğun yanında alkol alıp çocuğu şımarttığını belirterek 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721Sayılı Kanun) 166 ncı maddesi uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, çocuğun velâyetinin annesine verilmesine, çocuk lehine aylık 1.500,00 TL tedbir ve iştirak nafakası ile müvekkili lehine 100.000,00 TL maddî-100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili, cevap-karşı dava dilekçesinde özetle; davacının sinirli bir yapıya sahip olduğunu, çocuğa ilgi ve sevgi göstermediğini, çocuğun yanında müvekkiline bağırdığını, güvenlik görevlisi olduğu için müvekkilini aşağıladığını, davacı-davalıda öfke kontrolü sorunu olduğunu, hafta sonu çocukla vakit geçirmek yerine arkadaşları ile vakit geçirip ona kötü örnek olduğunu, çocuk okula giderken onu hazırlamayıp uyuduğunu, çocuğun iki kez göz ameliyatı olduğunu, ancak kadının çocuğu Karaman'a götürüp kontrollerini ihmal ettiğini, müvekkilinden habersiz tayinini Karaman'a isteyip çocuğu da habersiz bir şekilde Karaman'a götürdüğünü, müvekkilinin çocukla görüşmesini engellediğini, evi terk ederken kiralık kasayı boşalttığını, evdeki eşyaları da habersiz götürdüğünü, kadının yatağını ayırdığını, maaşı hemen kendi hesabına aktararak evin ekonomik yönetimini kendi hesabında toplanan para ile yapmak sureti ile ekonomik yönden müvekkilini kendisine bağımlı hale getirdiğini belirterek davanın reddi ile Mahkeme aksi kanaatte olur ise çocuğun velâyetinin müvekkiline verilmesini ve müvekkili lehine 20.000,00 TL maddî - 20.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.07.2020 tarih, 2018/548 Esas ve 2020/191 Karar sayılı kararı ile; asıl davanın kabulü, boşanma ve fer'ileri ile konusuz kalan birleşen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
2.Bölge Adiye Mahkemesinin 21.04.2021 tarih ve 2020-1566 Esas 2021-698 Karar sayılı kararı ile; taraf vekillerinin istinaf talebinin kabulüne, diğer istinaf nedenleri bu aşamada incelenmeksizin İlk Derece Mahkemesinin kararının boşanma hükmü dışında, istinaf edilen yönlerden kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi tarafından çocuğun beyanının 04.04.2018 tarihinde alındığı, çocuğun beyanı alındıktan yaklaşık 15 ay sonra karar verildiği görülmekle velâyet konusunda taraf iddialarının daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlandıktan sonra dosyanın psikolog, pedagog ve sosyal hizmet uzmanından oluşan üçlü bilirkişiye tevdi edilmek sureti ile dosya içindeki velâyet konusundaki taraf iddiaları, savunmaları ve tanık beyanları değerlendirilerek bilirkişilerin anne, baba ve çocuk ile görüşerek ayrıca çocuğun anne yanında ve baba yanında ayrı ayrı gözlemlenmesi sureti ile rapor alınması ve velâyet düzenlemesinin rapor sonucuna göre değerlendirilmesi gerekeceğinden tarafların istinaf taleplerinin kısmen kabulü ile sair istinaf sebepleri incelenmeksizin İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, erkeğin, kadına sözlü ve psikolojik baskı yaptığı, eve geç geldiği, ve kadını tehdit ettiği 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesi uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, çocuğun velâyetinin anneye verilmesine, çocuk için 750,00 TL tedbir ve iştirak nafakasının babadan alınıp anneye verilmesine, kadın için 12.000,00 TL maddî, 8.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınıp kadına verilmesine birleşen dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı- davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde; asıl davanın kabulü, velâyet,tedbir ve iştirak nafakası, aleyhe hükmedilen tazminatlar, birleşen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi, birleşen davada aleyhe hükmedilen vekâlet ücreti yönünden istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile erkeğin tam kusurlu olduğu eldeki davada 2018/548 Esasa kayden yapılan yargılamada verilen boşanma kararı kesinleşmiş bulunduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına karar verilmekle yetinilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı bulunduğu, erkeğin bu yöne temas eden istinaf talebinin kısmen kabul edildiği, sosyal inceleme raporuna uygun biçimde verilen velâyet kararında bir isabetsizlik olmadığı, erkeğin birleşen geçici velâyetin verilmesi davası yönünden 2018-548 Esasa kayden yapılan yargılamada verilen, karar verilmesine yer olmadığına dair kararın istinaf edilmeksizin kesinleştiği, çocuğun velâyetinin anneye verilmesinde bir isabetsizlik bulunmaması karşısında erkeğin birleşen davasını açmakta haklı olmadığı, bu itibarla birleşen davası yönünden aleyhine yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla asıl davada konusuz kalan boşanma talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, sair istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı- davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde; velâyet düzenlemesi yönünden temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; açılan boşanma davasında ortak çocuğun velâyet düzenlemesi noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Kanun’un 169 uncu, 182 nci, 335 inci vd. maddeleri. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 3 üncü, 9 uncu ve 12 nci maddeleri, Çocuk Haklarının Kullanılmasına Dair Avrupa Sözleşmesinin 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı-davacı erkek vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,15.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.