"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/279 E., 2022/147 K.
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalılar ... vd. vekili
Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesi davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davalılar vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin kök muris 1952 yılında vefat eden ...'nın torunları olduğunu, ...nin eşi ...'nın 1936 yılında vefat ettiğini, Hasan'ın resmi nikahlı eşi Zini ile birlikte imam nikahlı birde ... isminde hanımı bulunduğunu, bir kısım davalıların murisleri ... ve ......nın kök muris Hasan'ın imam nikahlı eşi ...'den dünyaya geldiğini ancak kök muris Hasan'ın bu çocukları resmi nikahlı eşi ...den doğmuş gibi Zini ile kendi üzerine tescil ettirdiğini, ... ve ......nın Zini mirasçıları değil, ... mirasçıları olduğunu belirterek nüfus kayıtlarının düzeltilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Temsilcisi duruşmada; eksik hususlar giderilmesini ve davacı tarafın sunduğu şahıslarla ilgili DNA incelemesi yapılmasını talep etmiştir.
2.Diğer davalılara tebligat yapılmış olmasına rağmen cevap dilekçesi sunmamışlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, kök muris 1936 yılında vefat eden ...'nın biri resmi, biri gayriresmi iki eşi olduğu, ... ve ......nın kök murisin imam nikahlı eşi ...'den doğduğu halde resmi nikahlı eş ...den doğmuş gibi nüfusa tescil edildiği, ... ...ya ait tescil evrakının incelemesinde ...'in annesi olarak önce ...'nin yazıldığı, sonra çizilerek Zini olarak yazıldığı, yörede birden fazla eşi olan kocaların benzer şekilde hareket ettiği, gayriresmi eşten doğan çocukları resmi nikahlı eşten doğmuş gibi nüfusa tescil ettirildiği, bu hususun Mahkemece de bilindiği, davaya konu somut olayda da kök muris Hasan'ın aynı şekilde hareket ettiği, kök muris ...den miras kaldığı, miras paylaşımı sırasında somut uyuşmazlığın ortaya çıktığı, davacıların kök muris ...nin mirasçıları oldukları, aktif dava ehliyetlerinin bulunduğu görülmüş, tüm bu sebeplerle CBS hakkında açılan dava nedeniyle husumet yönünden red kararı, diğer davalılar yönünden belirtilen gerekçelerle aşağıda ki şekilde kabul kararı vermek gerektiği, davalılardan ... vekili ... Siyahlı ve ......nın ... çocuğu olmasının doğum tarihleri dikkate alındığında mümkün olmadığını iddia etmiş ise de tescil tarihleri dikkate alındığında doğan çocukların gerçek doğum tarihleri ile nüfusa genellikle yazılmadıkları daha sonra evebeynlerinin beyanı üzerine doğum tarihlerinin tescil edildiği, ...'nin diğer çocuklarının doğum tarihleri dikkate alındığında tescil engelinin buılunmadığı, ... vekilinin itirazları anılan sebeplerle dikkate alınmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile D iyarbakır ili Yenişehir İlçesi Üçkuyu Mah. Cilt No:45 Hane No:15 BSN: 8'te nüfusa kayıtlı Hasan ve ...den olma, Üçkuyu 01.07.1927 d.lu, TC:40093144724 olan ... ile aynı hanede nüfusa kayıtlı BSN: 9 olan Hasan ve ...den olma 11.06.1936 Üçkuyu doğumlu TC: 40090144888 olan ......nın Zini olarak geçen anne kayıtlarının iptaline, bu şahısların annelerinin ... ili Yenişehir İlçesi Üçkuyu Mah. Cilt No:145 Hane No:33 BSN:5 'te nüfusa kayıtlı Derviş ve Güli'den olma, Üçkuyu 01.07.1900 d.lu, TC:37324237034 olan ... olduğunun tespitine ve bu şekilde nüfusa tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 15.11.2018 tarihli kararı ile; davanın, biyolojik annesi yerine babalarının resmi eşi üzerine tescil edilmiş olan kişilerin nüfus kaydının anne yönünden düzeltilmesi ist... ilişkin olduğu, nüfus kayıtlarındaki düzeltme ist... ilişkin davalarda, mahkemelerin hiç bir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunduğu gözetilerek, somut olayda mahkemece salt taraflar ve tanık beyanları ile yetinilmeyip bu iddia ile ilgili olarak alakalı kişilerin mezarı açılmak sureti ile temin edilecek örneklerle, bu mümkün olmadığı takdirde tıbben soruna cevap vermesi ve temini mümkün olan doneler kullanılarak DNA testi yaptırılıp alınacak rapor da gözetilerek karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesinin doğru görülmediği gerekçesi ile bozulmuştur.
3. Davalılar vekilince süresinde kararın düzeltilmesi talebinde bulunulmuştur.
4.Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 06.05.2019 tarihli kararı ile; temyiz ilamında yer alan açıklamalara göre 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 440 ıncı maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirisine uygun olmayan karar düzeltme isteğinin reddine karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.Bozmaya uyan Mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılamalar sırasında davacılara kök muris ... ve ... Siyahlının mezar yerlerini bildirmek üzere süre verildiği, davacı vekilince kök muris ... ve ... Siyahlının mezarlarının ...-Elazığ kara yolunun altında kaldığının bildirildiği, bunun üzerine Mahkemece ATK'ya yazılan müzekkereye ATK tarafından verilen cevapta ".... Mitokondrial DNA sadece anneden çocuğa aktarılıp ve annesel soy ağacındaki bireylerde (kardeşler,anneanne,teyze ve dayılar ile teyze çocukları gibi) aynı baz dizilimine sahip olduğundan, şahısların aynı annesel soydan gelip gelmedikleri ile ilgili bilgi sağlanabilir. Ancak bu inceleme ile şahısların aynı anneannenin çocukları olduğu yönünde net bir mütaalada bulunmak mümkün değildir... " şeklinde beyanda bulunulduğu, bu sefer Mahkemece davacılara ATK cevabı doğrultusunda kan verebilecek kişilerin bildirilmesinin istendiği, davacı vekilince kayden ...'ın kızı olarak ...'ın (T.C:373 002 378 36) bildirildiği, davalı vekilinin bildirilen ...'ın T.C. no 384 761 986 24 olan başka bir ... olduğuna dair itirazı üzerine Mahkemece Yenişehir İlçe Emniyet Müdürlüğüne yazılan müzekkereye verilen cevapta"... Üçkuyu Mahallesi Üçkuyu Küme Evleri No:6 Yenişehir/... sayılı adreste ikamet kaydı gözüken ... (T.C:37300237836) isimli şahsın yaşayıp yaşamadığı hususuyla ilgili olarak yaptığımız araştırmalar neticesinde;-Şahsın sistem üzerinde yaptığımız sorgulamasında vefat eden anne ve babası dışında bir aile bilgisinin ayrıca; kayıtlı bir iletişim ya da adres bilgisinin olmadığı, Üçkuyu Mahallesi Üçkuyu Küme Evleri No:6 Yemşehir/... sayılı adreste böyle bir şahsın ikamet etmediği, Üçkuyu, Dokuzçeltik Mahalle Muhtarları ile yapılan görüşmelerde ve çevrede yapılan araştırmalarda ise ... isminde bir şahsın tanınmadığı, bu mahallelerde belirtilen yaşlarda Hediye Teyze olarak tanınan Bedri Karakeçi isimli bir şahsın annesi olan 1930 doğumlu, Abdi-Zeynep kızı ... (T.C:38476198624) isimli şahsın bilindiği, ... isimli şahsın Kaynartepe Mah. 308.Sk. No:10 İç Kapı No:1 Bağlar/... sayılı adreste ikamet ettiği ve yaşadığı .." dair cevap verildiği, Mahkemece 15.02.2022 tarihli celsede davacı asilden ... ...ın kızı görünen ... ile oğlu görünen ...ın mezar yerleri sorulduğunda "... ...ın kızı görünen ... ile oğlu görünen ...'ın mezarlarının ... ... kara yolunun altında kaldığ, bu nedenle herhangi bir fethi kabir yapmanın mümkün olmadığı" şeklinde beyanda bulunduğu, Mahkemece yapılması gerekenin kök muris ... ve ... ...nın mezarlarının açılarak davacı ve davalıların kan ve kemik örnekleri üzerinde karşılaştırma yaptırarak annesel bir bağlantının olup olmadığının tespitinin yapılması olduğu ancak kök murisler ... ve ... ...nın mezar yerlerinin tespit edilemediği, aynı annesel soydan gelen ... ile oğlu görünen ...ın mezarlarının ... ... kara yolunun altında kalması nedeniyle tespit edilemediğinden ve Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'nin 2018/12380 Esas, 2018/18699 Karar sayılı ilamıyla ".. Nüfus kayıtlarındaki düzeltme ist... ilişkin davalarda, mahkemelerin hiç bir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunduğu gözetilerek, somut olayda mahkemece salt taraflar ve tanık beyanları ile yetinilmeyip bu iddia ile ilgili olarak alakalı kişilerin mezarı açılmak sureti ile temin edilecek örneklerle, bu mümkün olmadığı takdirde tıbben soruna cevap vermesi ve temini mümkün olan doneler kullanılarak DNA testi yaptırılıp alınacak rapor da gözetilerek karar verilmesi gerektiğinden" dosyada dinlenen tanık beyanlarına itibar edilmeyerek davacıların açmış oldukları davanın ispat edilemediğinden dolayı reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairemiz 20.12.2022 tarihli 2022/9572 Esas 2022/10732 Karar sayılı kararı ile; Mahkemece her ne kadar davanın reddine karar verilmiş ise de; Mahkemece verilen ilk kararda kök mirasçı ......nın kimlik bilgileri tüm ayrıntıları ile yer almakta ve dosya arasında bulunan nüfus kaydına göre anılan bu kök mirasçının sadece taraflarca bildirilen ... ve oğlu... isimli annesel soy yakınlarından başka... kimlik numaralı ......isimli kardeşinin 1987 tarihinde öldüğünün anlaşıldığı, o halde Mahkemece yapılması gereken öncelikle ... ...’nin mezar yeri araştırması ile bulanacak materyallerle ilgili DNA araştırması yapılması, ... ...’ye ait mezar yerinin tespitinin fiilen mümkün olmaması halinde de ... ...’nin nüfusunda kayıtlı diğer yakınlarının tespiti, ölmüş olmaları halinde ise mezar yeri araştırması yapılarak bilirkişi incelemesi yapılmasını sağlayacak materyallerin toplanıp sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığı gerekçesi ile karar bozulmuştur.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalılar vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalılar vekili; Mahkemece gerekli araştırmanın yapıldığını, Yüksek Mahkemenin bozma nedeni olarak... TC kimlik nolu ......isimli şahsın mezar yerinin araştırılması, mezar yerinin tespit edilememesi durumunda nüfusa kayıtlı diğer yakınlarının tespit edilerek bunlardan alınacak DNA incelemesi bir karar verilmesi gerektiği belirtilmiş ise de Yüksek Mahkemenin ...... olarak bahsettiği kişinin davacılarla ve davacıların kök muris olarak belirttiği kişilerle bir ilgisinin olmadığını ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Dairenin 20.12.2022 tarihli 2022/9572 Esas 2022/10732 Karar sayılı ilamında düzeltilmesi gereken bir yanlışlığın bulunup bulunmadığı, Mahkemece yeterli araştırmanın yapılıp yapılmadığı, davanın reddine karar verilmesinin doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı maddesi. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Mahkemece verilen karar, Dairemizce yasal ve hukuki dayanakları gösterilmek suretiyle bozulmuş olup, temyiz ilamında bildirilen gerektirici sebeplere göre karar düzeltme istemi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesindeki nedenlerden hiçbirisine dayanmamaktadır. Bu nedenle yerinde olmayan istemin reddi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
1086 sayılı Kanun 442/son ve 4421 sayılı Kanunun 2 ve 4/b-1 maddeleri delaletiyle takdiren (davalılar ... vd.) 1.470,00 TL para cezası ile 375,10 TL karar düzeltme ret harcının düzeltme isteyenden tahsiline,
Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
12.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.