"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1266 E., 2023/1501 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2023/25 E., 2023/170 K.
Taraflar arasındaki mutat meskene iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile çocuğun mutat meskenine iadesine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de; Uluslararası Çocuk Kaçırma İade kararına ilişkin verilen kararların Yargıtayda duruşmalı olarak inceleneceğine ilişkin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinde hüküm bulunmadığı ve 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun'un (5717 sayılı Kanun) uygulanmasından doğan davaların öncelikle ve acele görülmesi gerektiğinden duruşma isteğinin reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.... davaname ile özetle; Alman vatandaşı davacı ... ile Türk ve Alman vatandaşı davalı ...'ın evliliklerinden olan 22.02.2017 doğumlu ... isimli çocuklarının bulunduğunu, Essen-Steele Yerel Mahkemesi'nin 28.10.2021 tarihli kararıyla davacı ve davalının boşandıklarını, ilgili Mahkeme kararıyla ortak çocuk üzerinde anne ve babasının ortak velâyet hakkı sahibi olmalarına karar verildiğini, bahse konu çocuğun tatil yapmak üzere 25.09.2022 tarihinde davalı babası ile birlikte Türkiye'ye geldiğini, ancak 09.10.2022 tarihinde Almanya'ya dönmesi gerekirken davacı annesinin rızası hilafına babası tarafından ülkemizde alıkonulmakta olduğunu, çocuğun mutat meskenine iadesi konusunda bir karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı anne vekili 08.02.2023 tarihli beyan dilekçesinde özetle; tarafların Almanya Essen-Steele Yerel Mahkemesinin 14F198/20 sayılı kararı ile boşandıklarını, boşanma kararının 18.02.2022 tarihinde kesinleştiğini, Alanya 2. Aile Mahkemesinin 2022/767 Esas sayılı dosyasında kararın tanınması ve tenfizi için dava açıldığını, davalının ortak çocuğu on günlüğüne Alanya'ya getirdiğini, 09.10.2022 tarihinde çocuğu teslim etmesi gerekirken iki ay geçmesine rağmen teslim etmediğini, davacının müvekkiline gönderdiği Covid testinin tarihinin 28.09.2022 olduğunu, mailin ise 08.10.2022 tarihinde gönderildiğini, 2022 yılında karantina süresinin yedi güne düşürüldüğünü, çocuğun gönderilmesi gereken tarihten çok önce karantina süresinin dolduğunu, davalının Almanya'daki tüm menkul gayrimenkullerini elden çıkartarak plan dahilinde ortak çocuğu annesinden ayırarak Türkiye'ye geldiğini ve geri götürmediğini, hastalık sebebi ile Türkiye'de kalmak zorunda olduğunu belirtse de Türkiye'ye gelmesinin üzerinden beş ay geçtiğini, bu süreçte ortak çocuğu Türkiye'ye ve kendisine bağlamaya çalıştığını, çocuğun tüm arkadaş ve akraba çevresinin Almanya'da bulunduğunu belirterek davanın kabulü ile çocuğun anneye teslimi ile Almanya'ya iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı süresinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; her ne kadar çocuk kaçırma iddiası ile iş bu dava açılmış ise de bu iddiayı kabul etmediklerini, tarafların Almanya'da boşandıklarını, ortak çocuğun velâyetinin ortak olarak tesisine karar verildiğini, ...'ın velâyet hakkı kapsamında Alanya'ya tatile geldiğini, müvekkilinin covid test sonucunun pozitif olması nedeniyle Alanya'da kalmak zorunda kaldığını, akabinde davacının hiçbir gerekçe göstermeksizin müvekkilinin Almanya'ya dönmediğini, ortak çocuğu kaçırdığını beyan ederek Alman yargısına başvurduğunu, davacının müvekkiline beslediği husumet neticesinde hareket ettiğini, müvekkilinin Alanya 2. Aile Mahkemesinin 2022/804 Esas sayılı dosyasında velâyet davası açtığını, müvekkilinin çocuk kaçırma yada alıkoyma saiki ile hiç hareket etmediğini, ortak çocuğun sürüklendiği istismar sürecinin önüne geçerek çocuğa sağlıklı büyüyebileceği bir ortam yaratmaya çalıştığını, çocuğun davacının psikolojik ve fiziki istismarına maruz kaldığını, olası iade sonucu çocuğun fiziki ve psikolojik gelişiminin tehlikeye atılacağını, davacının çocuk aracın sağ arka koltuğundayken yaptığı kaza sonucu Essen yerel mahkemesinde yapılan ceza yargılamasında suçlu bulunduğunu ve cezanın kesinleştiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; toplanan delillerden dosya arasına alınan sosyal inceleme raporu, çocuğun doğumdan itibaren davalı asil tarafından haksız olarak yeri değiştirilene kadar Almanya'da ikamet ettiği ve böylelikle çocuğun mutat meskeninin Almanya olduğu, hükme esas alınan sosyal inceleme raporunda da çocuğun henüz Türkiye'de yaşama konusunda tam adaptasyonun oluşmadığının bildirildiği, çocuğun mutat meskeni olan Almanya'ya iadesinin çocuğun yüksek yararına olacağı gerekçesi ile davanın kabulü ile çocuğun mutat meskeni olan Almanya`ya iadesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; tarafların Almanya'da boşandıklarını, ortak çocuğun velâyetinin ortak olarak tesisine karar verildiğini, ...'ın velâyet hakkı kapsamında Alanya'ya tatile geldiğini, müvekkilinin covid test sonucunun pozitif olması nedeniyle Alanya'da kalmak zorunda kaldığını, akabinde davacının hiçbir gerekçe göstermeksizin müvekkilinin Almanya'ya dönmediğini, ortak çocuğu kaçırdığını beyan ederek Alman yargısına başvurduğunu, müvekkilinin çocuk kaçırma yada alıkoyma saiki ile hiç hareket etmediğini, ortak çocuğun sürüklendiği istismar sürecinin önüne geçerek çocuğa sağlıklı büyüyebileceği bir ortam yaratmaya çalıştığını, annenin çocuğa fiziksel şiddet uyguladığını, çocuk arabadayken ... güvenliğini tehdit eder şekilde hareket ettiğini, Mahkemece tanık beyanlarına ve dosyaya sunulan delillere itibar edilmediğini, Essen Belediyesince çocuğun velâyet hakkının devlet kurumlarına devri için dava açıldığını, bu durumun Mahkemece araştırılmadığını, çocuğun davacı kadının psikolojik ve fiziki istismarına maruz kaldığını, çocuğun geri dönmek istemediğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, usul ve yasaya uygun olan hükme yönelik yerinde bulunmayan davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; çocuğun iadesi halinde fiziki, psikolojik bir tehlikeye maruz kalacağı veya başka bir şekilde müsamaha edilemeyecek bir duruma düşüreceği yolunda ciddi bir risk olduğunu somut şekilde ortaya konmasına rağmen İlk Derece Mahkemesince "... Türkiye’nin taraf olduğu Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesinin 12. maddesinin 1 ve 2'nci fıkraları ile 13 ve 20. madde hükümlerinde belirtilen istisnai durumların olmadığı..." denmek sureti ile yetinilerek, iade kararı verilmesi açıkça hukuka aykırı olduğunu, delillerinin toplanmadığını, Essen Belediyesince çocuğun velâyet hakkının devlet kurumlarına devri için dava açıldığını, bu durumun Mahkemece araştırılmadığını, sosyal inceleme raporundan da davacının istismarının anlaşıldığını, annenin çocuğa fiziksel şiddet uyguladığını, çocuk arabadayken ... güvenliğini tehdit eder şekilde hareket ettiğini, Mahkemece tanık beyanlarına ve dosyaya sunulan delillere itibar edilmediğini, çocuğun davacı kadının psikolojik ve fiziki istismarına maruz kaldığını, çocuğun geri dönmek istemediğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çocuğun mutat meskeni olduğu ileri sürülen Almanya ülkesine iade kararının yerinde olup olmadığı, iadeden kaçınma sebeplerinin ispatlanıp ispatlanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun`un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 5717 sayılı Kanun'un 7 nci, 9 uncu ve 24 üncü maddeleri. 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesinin 12 nci, 13 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,17.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.