"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/376 E., 2017/36 K.
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalı kurum vekili
Taraflar arasındaki çocuğun ergin oluncaya kadar devlet koruması altında olduğunun tespiti davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
Kararın davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı kurum vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.09.1992 tarihli, 1992/381 Esas, 1992/343 Karar sayılı kararı ile kardeşi ...ve ... ile birlikte 2828 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun (2828 sayılı Kanun) 22 nci ve devamı maddeleri uyarınca koruma kararı verilerek ... İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü Yetiştirme Yurduna teslim edildiğini, 18 yaşını ikmal edinceye kadar ... Yetiştirme Yurdunda kurum yetkililerinin bilgisi dahilinde kalmaya ve kurum hizmetlerinden yararlanmaya devam ettiğini, izinli olduğu dönem içinde 2011 yılı itibarıyla 1995/769 sayılı ref kararı ile kurumdaki kaydının silindiğini, hakkında hiçbir sosyal inceleme raporu alınmadığını ve ref kararının görevsiz mahkeme tarafından usul ve yasaya aykırı olarak verildiğini, ref kararının kendisine tebliğ edilmediğini ve kurumda kalmaya devam ettiğini, kamu personeli olmak için müracaat etmek istediğinde ref kararına muttali olduğunu ileri sürerek 2828 sayılı Kanunu’nun 24 üncü maddesi gereğince davasının kabulü ile 18 yaşına kadar devlet korumasında kaldığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; iddiaların asılsız olduğunu, sık sık yurttan kaçtığını, yapılan çağrılara rağmen yurda dönmediğini, 04.07.1995 tarihli sosyal inceleme raporuna istinaden korunma kararının kaldırılması davası açıldığını ve haklı sebeple davanın kabulüne karar verildiğini, resmi belgelerin aksine inandırıcı olmayan beyanların dinlenilme olanağının bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 31.12.2012 tarih ve 2011/122 Esas, 2012/571 Karar sayılı kararı ile ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.09.1992 tarihli, 1992/381 Esas, 1992/343 Karar sayılı kararı ile davacı kardeşlerinin devlet bakım ve koruması altına alındığı, ergin olduğu tarihe kadar kurumda kalmasına karşın ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 1995/295 Esas, 1995/294 Karar sayılı kararı ile korunma kararının kaldırıldığı, bu karardan davacının devlet personeli olmak için başvurduğunda haberdar olduğunu, izinli olduğu dönemine rağmen bu kararın aldığı, olayın bu şekilde olduğunun tanık beyanları ile sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulü ile davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili tarafından hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 02.04.2016 tarih, 2013/24287 Esas, 2014/7594 Karar sayılı kararı ile davacının 2828 sayılı Kanun uyarınca koruma altına alınarak yetiştirme yurduna yerleştirildiğini belirterek ergin oluncaya kadar yetiştirme yurdunda kaldığının tesbitini talep ettiği, davanın Asliye Hukuk Mahkemesince karara bağlandığı, 2828 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesi gereğince bu tespitin bir mahkeme kararı ile olabileceği, mahkemelerin görevi kamu düzeni ile ilgili olduğu, Mahkemece, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerektiği, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun (5395 sayılı Kanun) 26 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında mahkemeler ve çocuk hâkiminin bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan tedbir kararlarını almakla görevli olduğu çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerinin ve gerektiğinde çocuk hakiminin bu kanunda yazılı koruyucu ve destekleyici tedbirlerle ilgili olarak da karar vermeye görevli olduğu, ...'da çocuk mahkemesi bulunduğu, bu durumda tesbit kararının çocuk mahkemesinde verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın görev yönünden bozulmasına karar verilmiştir.
3. Dairenin 07.07.2014 tarihli, 2014/14624 Esas, 2014/15569 Karar sayılı kararı ile davacı vekili tarafından başvurulan karar düzeltme talebinin reddine karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 01.12.2014 tarih ve 2014/622 Esas, 2014/671 Karar sayılı kararı ile tüm dosya kapsamı ve Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 02.04.2016 tarih, 2013/24287 Esas, 2014/7594 Karar sayılı ilamı doğrultusunda; dava konusu talebin 2828 sayılı Kanun’a göre alınmış olan korunma kararının kaldırılmasına ilişkin olduğu, 2828 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesindeki tedbir kararlarında da çocuk mahkemelerinin görevli olduğu, 5395 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesiyle 2828 sayılı Kanun uyarınca korunmaya muhtaç çocuklar hakkında korunma kararı alma ve koşullarının varlığı halinde bu kararı kaldırma görevinin Çocuk Mahkemelerinin görevi kapsamına alındığı, ... İlinde çocuk mahkemesi bulunduğu, görevin kamu düzenine ilişkin olup, her aşamada Mahkemece kendiliğinden dikkate alınmasının gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
C. ... Aile Mahkemesince Verilen Karar
... Aile Mahkemesi’nin 10.11.2015 tarih ve 2015/561 Esas, 2015/696 Karar sayılı kararı ile Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 02.04.2016 tarih, 2013/24287 Esas, 2014/7594 Karar sayılı kararı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde ... Çocuk Mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
D. Yargı Yeri Belirleme Kararı
1.... Aile Mahkemesinin yukarıdaki paragrafında belirtilen kararına karşı davalı kurum vekili tarafından tümü yönünden temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2.Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’nin 06.10.2016 tarih ve 2016/1418 Esas, 2016/8636 Karar sayılı kararı ile “...... Aile Mahkemesince ise Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 02/04/2014 gün ve 2013/24287 E. - 2014/7594 K. sayılı kararıyla çocuk mahkemesinin görevli olduğunun belirtildiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. 6100 sayılı HMK’nın 22/2. maddesinde "İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir" hükmüne yer verilmiştir. Eldeki davada Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 02/04/2014 gün ve 2013/24287 E. - 2014/7594 K. sayılı bozma kararı ile ... Çocuk Mahkemelerinin yetkili olduğu özel dairenin kabulünde olup bu kararın mahkemeleri bağlayıcı özelliği vardır. Bu durumda, davacının davalıya karşı açtığı davada, bozma doğrultusunda işlem yapılıp dosya yetkili olduğu Yargıtay kararı ile kesinleşen mahkemeye gönderildiğine göre, davanın ... Çocuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği...” gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 21 inci ve 22 nci maddeleri gereğince ... Çocuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
E.... Çocuk Mahkemesince Verilen Son Karar
... Çocuk Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.09.1992 tarihli, 1992/381 Esas, 1992/343 Karar sayılı kararı ile davacı kardeşlerinin devlet bakım ve koruması altına alındığı, ergin olduğu tarihe kadar kurumda kalmasına karşın ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1995/295 Esas, 1995/294 Karar sayılı kararı ile korunma kararının kaldırıldığı, bu karardan davacının devlet personeli olmak için başvurduğunda haberdar olduğunu, izinli olduğu dönemine rağmen bu kararın aldığı, olayın bu şekilde olduğunun tanık beyanları ile sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 11.05.2023 tarihli ve 2023/3067 Esas, 2023/2362 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma kararı gereğince hüküm verildiği gerekçesiyle kararın onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı kurum vekili; davacının kurumu terk ettiğini, ihtarlara rağmen dönmediğini, bunun üzerine usulüne uygun olarak mahkemeye başvurulduğu ve korunma kararının kaldırılmasına karar verildiği, mahkemeler arasında alt üst durumunun olmadığını, bir mahkeme kararı varken aksi yönde bir karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, kurum tarafından tutulan ve aksi ispatlanıncaya kadar geçerli belgeler olduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440 ıncı maddesinde belirtilen karar düzeltme sebeplerinin bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı maddesi. 2828 sayılı Kanun'un 22 nci ve 24 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Mahkemece verilen karar, Dairemizce yasal ve hukuki dayanakları gösterilmek suretiyle onanmış olup, temyiz ilamında yer alan açıklamalara göre karar düzeltme istemi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesindeki nedenlerden hiçbirisine dayanmamaktadır. Bu nedenle yerinde olmayan istemin reddi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
1086 sayılı Kanun 442/son ve 4421 sayılı Kanunun 2 ve 4/b-1 maddeleri delaletiyle takdiren 1.470,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyenden tahsiline,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.