"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/969 E., 2022/1864 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ...1. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2018/145 E., 2020/76 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince boşanma davasının kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın davalı kadın tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı kadın tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı erkek vekili dava dilekçesinde; kadının, sürekli olarak ailesinin yaşadığı ......'a gittiğini,... iline dönmek istemediğini, en son olarak 2016 yılı Ramazan ayı içerisinde davalının sudan sebeplerle kavga çıkardığını ve müvekkiline hakaretlerde bulunarak ortak çocuğu da alarak ailesinin yaşadığı yer olan ......'a gittiğini ve halen dönmediğini iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin babaya verilmesine, erkek yararına 5.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın cevap dilekçesinde; kendisinin ... İli... ilçesinde ikamet ettiğini, öncelikle yetki itirazında bulunduğunu, yetkisizlik kararı verilerek dosyanın yetkili ve görevli olan... Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesini, aksi halde davanın reddini istemiş, ortak çocuğun velâyetinin tarafına verilmesini, ortak çocuk için 500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına kadın yararına 500,00 tedbir, yoksulluk nafakasına, kadın yararına 40.000,00 TL maddî, 40,000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;... Aile Mahkemesi'nin 2016/618 Esas, 2016/586 Karar sayılı ilamı ile yetkisizlik kararı verildiği, kararın tarafların istinaf yoluna başvurmaması nedeniyle kesinleştiği, kararın kesinleşmesinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde gönderme talebinde bulunulması üzerine dosyanın mahkemeye geldiği, yapılan yargılama ve toplanan delillerde boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kadının, sık sık intihar girişiminde bulunduğu, ortak çocuğa karşı şiddet eylemleri sergilediği, taraflar arasındaki anlaşmazlığın özellikle davalının... ilçe merkezine taşınma isteğinden kaynaklandığı, davacının ise ekonomik sebepleri gerekçe göstererek davalının bu isteğini reddettiği, tarafların ortak konutlarının davacıya ait olduğu hususu dikkate alındığında tarafların ...daki ikametgahları için kira bedeli vermeyecekleri, dolayısıyla davacının... merkeze taşınmayı reddetmesinin haklı sebebe dayandığı, davalı tarafın taşınmaya ilişkin isteğini reddetmesi nedeniyle aile içinde huzursuzluklar çıkardığı, ortak çocuğa şiddet uyguladığı ve son olarak davacının bilgisi dışında ortak çocuğu da yanına almak suretiyle ...ilçesine gittiği, erkeğe izafe edilen kusurların davalı kadın tarafından ispat edilmediği, kadının tamamen kusurlu olduğu gerekçesi ile erkeğin davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesi uyarınca boşanmalarına, boşanma yüzünden kişilik hakları saldırıya uğrayan davacı erkeğin, davalı kadından manevî tazminat isteyebileceğinden, tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, paranın alım gücü, kişilik hakları dikkate alınarak, davacı erkek yararına 500,00 TL manevî tazminata, sosyal inceleme raporları, ortak çocuğun beyanı dikkate alınarak ortak çocuğun velâyetinin babaya verilmesine ve anne ile çocuk arasında kişisel ilişki düzenlenmesine, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda davalı kadının kusurlu olması nedeniyle tazminat taleplerinin reddine, davalı kadının ziynet eşyası ve çeyiz eşyası talebine ilişkin olarak ise, süresi içerisinde kadının ziynet ve çeyiz eşyalarına ilişkin dava değerinin belirtmemesi ve harçları yatırmaması nedeniyle kadının ziynet eşyası ve çeyiz eşyası talebine ilişkin davasının açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı kadın istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemenin ortak çocuğun beyanlarını ve darp raporlarını dikkate almadan eksik inceleme sonucunda karar verdiğini, erkek eşin tanıklarının yakın akrabaları olduğunu ve beyanlarının da taraflı olduğunu, yaşanan olaylara bizzat şahit olan erkek eşin yengesinin dinletilmek istediğini ancak erkek eşin korku ve baskıları sonucunda tanıklıktan çekilmek zorunda kaldığını, erkek eşin kız kardeşleri ve akrabaları tarafından defalarca darp edildiğini, bu kötü muamelenin zaman geçtikçe çekilmez bir hal aldığını, söz konusu olaylara ortak çocuğun tanık olduğunu ve bu durumları beyanında belirttiğini, ortak çocuk erkek eşin kız kardeşinin eşi ve oğlu tarafından tacize uğradığını, bu durumu ortak çocuğun okuduğu okuldaki rehber öğretmenine bizzat anlattığını, yerel mahkemenin bu kadar önemli bir konuyu görmezden geldiğini, erkek eşin sürekli çalıştığından dolayı ortak çocuğun bakımını kız kardeşlerine ve diğer akrabalarına bırakacağını, ortak çocuğun beyanlarında tanık beyanlarının aksine davacı eşin ev ile ilgilenmediğini ve giderlerini karşılamadığını söylediğini ve tarafı ile beraber yaşamak istediğini beyan ettiğini, Mahkeme tarafından hükmedilen manevî tazminat kararının hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu ve delillerin elde edilişinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile, istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kadın temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; kusur değerlendirilmesinin yanlış yapıldığını, ortak çocuğun beyanlarına rağmen velâyetinin babasına verilmesinin çocuğun üstün yararına aykırı olduğunu, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin kusurlu olduğunu bu nedenle aleyhine manevî tazminata hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu beyan ederek kusur tespiti, velâyet düzenlemesi ve aleyhine verilen manevî tazminata yönelik olarak temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak ve birliğin devamına imkan vermeyecek bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, kusur tespiti, erkek lehine hükmedilen manevî tazminatın kabulü şartlarının oluşup oluşmadığı ve miktarları ile ortak çocuğun velâyeti noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 6 ncı maddeleri, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası ve 174 üncü maddesinin birinci fıkrası. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 3 üncü maddesi. Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Ayrıca Sözleşmenin 1 inci maddesi. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun 4 üncü maddesinin (b) bendi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı kadın tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebiyle başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.