"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/770 E., 2023/1314 K.
DAVA TARİHİ : 14.10.2019-10.12.2019
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 28. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/64 E., 2023/45 K.
Taraflar arasındaki boşanma davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümlerini kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-karşı davalı kadın vekili dilekçesinde özetle; davalının ev tutma sürecinde olumsuz tavırlar sergilediğini, kadını sürekli eleştirdiğini, küçümsediğini,kadının kardeşine yaptığı yardımları sorun ederek ağır baskıda bulunduğunu, mesleğini öne sürerek müvekkilini tehdit ettiğini, hamilelik sürecinde ilgilenmediğini ve Malatya'ya annesinin yanına gönderdiğini, maddî konuları problem ettiğini, anneliğini aşağıladığını, kadının annesine karşı soğuk davrandığını, taraflar arasındaki tartışmaları başkalarına anlattığını, hakaret ettiğini, sürekli yalnız bıraktığını, ortak çocukla ve evle ilgilenmediğini, ayrılık sürecinden sonra çocuğun masraflarına katkı sağlamadığını, fiziksel ve duygusal şiddet uyguladığını belirterek tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin müvekkiline verilmesine, ortak çocuk yararına aylık 3.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, müvekkili lehine 150.000,00 TL maddî tazminat 150.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini vekâleten talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davacı asil cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; kadının davasının haksız olduğunu,kadının kadınlık vazifelerini ve evlilik birliğinin gerektirdiği görevleri yerine getirmediğini, ortak konutla ilgilenmediğini, insanlar içinde rencide ve hakaret ettiğini, ortak çocukla ilgilenmediğini, evin temizliğine ve kendi hijyenine dikkat etmediğini, kazandığı paraları kendi kişisel harcamalara kullandığını, fiilen ayrılmadan önce ayrı bir ev kiraladığını, cinsel isteksizlik gösterdiğini, eşinin hastalığı ile ilgilenmediğini, sürekli eleştirdiğini, beğenmediğini, aşağıladığını, eşinin ailesini istemediğini, ailesini aşağıladığını, eşini ölümle tehdit ettiğini, fiziksel şiddet uyguladığını belirterek tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince
boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin müvekkiline verilmesine, ortak çocuk yararına olmak üzere aylık 2.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, 500.000,00 TL maddî tazminat, 500.000,00 TL manevî tazminata, karar verilmesini talep ve karşı dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile erkeğin kadının kardeşine hakaret ettiği, kadına hakaret ettiği, tehdit ettiği, ailesine hakaret ettiği ortak çocuk ile çok fazla ilgilenmediği, kadının erkeğin ailesi ile ilgilenmediği ve küçümsediği, erkeğe hakaret ettiği, tehdit ettiği, evi ve eşi ile ilgilenmediği tarafların eşit kusurlu olduğu gerekçesi ile her iki davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince
boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin anneye verilmesine, baba ile ortak çocuk arasında her ayın 1., 3. ve varsa 5. hafta sonları cuma günleri saat 18:00'dan pazar günleri saat 18:00'e kadar, dini bayramların 1. günleri saat 09:00'dan saat 18:00'e kadar, milli bayramlarda saat 09:00'dan saat 18:00'a kadar, çocuğun doğum günlerinde saat 09:00'dan saat 18:00'e kadar, ilk ara tatili pazartesi günü saat 09:00'dan takip eden cuma günü saat 18:00'e kadar, Sömestr tatilinin ilk haftası cumartesi günü saat 09:00'dan ertesi hafta cumartesi günü saat 18:00'e kadar, yaz tatillerinde 10 Temmuz günü saat 09:00'dan 31 Temmuz günü saat 18:00'e kadar ve Babalar Gününde saat 09:00'dan başlamak saat 18:00'de son bulmak üzere kişisel ilişki kurulmasına, ortak çocuk yararına aylık icra aşamasında tahsilde tekerrüre neden olmayacak şekilde ortak çocuk Demir yararına dava tarihi 14.10.2019'dan itibaren geçerli olmak üzere 4721 sayılı Kanun'un 169 uncu maddesi gereğince verilen aylık 1.250,00 TL tedbir nafakasının karar tarihi 20.01.2023'den itibaren aylık 3.000,00 TL'ye yükseltilmesine, davalı-karşı davacıdan tahsili ile davacı-karşı davalı anneye ödenmesine, kararın kesinleşmesinden itibaren aylık 3.000,00 TL iştirak nafakasının davalı-karşı davacıdan tahsili ile davacı-karşı davalı anneye ödenmesine, tarafların tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir .
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı-karşı davalı kadın vekili; kusur belirlemesi, iştirak nafakası miktarı, erkeğin davasının kabulü ve kendi tazminat taleplerinin reddi yönünden, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Davalı-karşı davacı erkek vekili; kusur belirlemesi, tazminat taleplerinin reddi, tedbir ve iştirak nafakası miktarı, velâyet ve kişisel ilişki düznlemesi yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Mahkemece dini bayramlarda kurulan kişisel ilişkinin yatılı olmaması ve babanın Ağustos ayında kişisel ilişki kurulmasına yönelik talebi de gözetilerek daha uygun bir zaman dilimini kapsayacak şekilde kişisel ilişki tesisi gerekirken yazılı olduğu şekilde yetersiz kişisel ilişki kurulması doğru olmadığı gerekçesi ile erkeğin kişisel ilişki süresine yönelik istinaf talebinin kısmen kabulüne, velâyeti davalı anneye verilen ortak çocuk ile davalı-karşı davacı baba arasında; her ayın 1. ve 3.hafta sonları cumartesi günleri saat 10.00’dan, pazar günü saat 17.00’e kadar, Dini bayramların 2. günü saat 10.00’dan, 3. günü saat 17.00’a kadar, her yıl sömestr tatilinin ilk pazartesi günü saat 10:00'dan takip eden pazar günü saat 19:00'a kadar yine her yıl 1 Ağustos günü saat 10.00 ile 31 Ağustos günü 17.00 saatleri arasında kişisel ilişki tesisine, hükmün istinaf edilen diğer yönlerinin hukuka ve kanuna uygun olduğundan erkeğin sair, kadının tüm istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-karşı davalı kadın vekili; kusur belirlemesi, maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddi ve iştirak nafakası miktarı yönlerinden kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; kusur belirlemesi, maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddi ve iştirak nafakası miktarı yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı-karşı davacı erkek vekili; kusur belirlemesi, tazminat taleplerinin reddi, tedbir ve iştirak nafakasının miktarı, tedbir nafakasının başlangıç tarihi, kişisel ilişkinin süresi ve velâyete yönelik kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; kusur belirlemesi, tazminat taleplerinin reddi, tedbir ve iştirak nafakasının miktarı, tedbir nafakasının başlangıç tarihi, kişisel ilişkinin süresi ve velâyet yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflarca 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine dayalı olarak açılan boşanma ve fer'ileri istemine ilişkin davalarda taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, tarafların tazminat taleplerinin reddi kararının doğru olup olmadığı, tedbir ve iştirak nafakası miktarı, tedbir nafakasının başlangıç tarihi ile velâyet düzenlemesinin ve kişisel ilişki süresinin uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 6 ncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu, 174 üncü, 182 nci, 324 üncü, 327 nci, 328 inci, 330 uncu, 335 inci ve 336 ncı maddeleri. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 3 üncü maddesi, 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası ve 12 nci maddesi. Çocuk Haklarının Kullanılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi'nin 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı maddeleri. Çocuklarla Kişisel İlişki Kurulmasına Dair Avrupa Sözleşmesi'nin 4 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre ... kadın vekilinin tüm, davalı-davacı erkek vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Kişisel ilişki düzenlenirken, çocuğun üstün yararının yanında analık ve babalık duygularının tatmin edilmesine ve geliştirilmesine de özen gösterilmelidir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler ile tarafların 2017 doğumlu ortak çocuğu Demir'in yaşı itibariyle babasının sevgi ve ilgisine de muhtaç olduğu dikkate alındığında, çocuk ile baba arasında kurulan kişisel ilişki babalık duygularını tatmin etmekten uzak ve yetersiz olduğundan bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı-karşı davalı kadın vekilinin tüm, davalı-karşı davacı erkek vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2.Davalı-karşı davacı erkek vekilinin temyiz itirazının "kişisel ilişki düzenlemesi" yönünden kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinin tamamen kaldırılmasına, yerine (2) numaralı bent olarak " Velâyeti anneye bırakılan ortak çocuk Demir ile davalı-karşı davacı baba arasında her ayın 1. ve 3. hafta sonları cuma günleri saat 18:00'den, pazar günleri saat 17:00'e kadar, dini bayramların 2. günü saat 10.00’dan, 3. günü saat 18.00’e kadar, ilk ara okul tatili pazartesi günü saat 10:00'dan takip eden cuma günü saat 18:00'e kadar, her yıl sömestr tatilinin ilk pazartesi günü saat 10:00'dan takip eden pazar günü saat 18:00'e kadar, her yıl 1 Ağustos günü saat 10.00'dan, 31 Ağustos günü saat 18.00'e kadar, yine babalar gününde saat 10:00'dan aynı gün saat 18:00'e kadar kişisel ilişki tesisine” şeklinde yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden Derya'ya yükletilmesine,
Peşin alınan harcın istek halinde yatıran Mehmet'e geri verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.