"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1012 E., 2023/1825 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Diyarbakır 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/457 E., 2022/906 K.
Taraflar arasındaki ipoteğin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, davacı kadının eşi ...'in davaya dahil edilmesi ve gösterdiği takdirde onun da delillerinin toplanıp sonucu uyarınca karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, başvurunun kabulü ile kararının kaldırılarak, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Diyarbakır ili ... ilçesi ... Mahallesinde 358 Ada 1 Parsel D Blok 43 Numaralı Bağımsız Bölümün müvekkil tarafından 13.09.2011 tarih 6709 yevmiye numaralı işlemi ile 150.000,00 TL bedelli ipotek tesis edildiğini, davalı ... tarafından Diyarbakır 1. İcra Müdürlüğünün 2012/6025 esas sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yönünden takip başlatıldığını, bu takip çerçevesinde 07.03.2013 tarihinde yapılan ihale ile ... tarafından alacağına mahsuben satın alındığını, taşınmazın birden fazla kez el değiştirdiğini belirterek davanın kabulü ile taşınmaz üzerine kurulan ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı vekilinin 03.01.2018 tarihli ıslah dilekçesinde özetle: Aile konutu üzerine tesis edilen Yenişehir Tapu Sicil Müdürlüğünün 13.09.2011 tarih ve 6709 yevmiye numaralı ipotek sözleşmesinin, 4721 sayılı Türk Medeni Kanun'un (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesi uyarınca eş rızasının bulunmaması nedeniyle geçersizliğinin tespiti olarak ıslah ettiklerini, ipotek sözleşmesinin geçersizliğine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ...'e dava dilekçesi ve ekleri tebliğ edilmesine rağmen davaya cevap vermemiştir. Yargılama sırasındaki beyanlarında; kendisinin esnaf olarak çalıştığını, ...'den alacaklı olduğunu, tapu dairesinde kendisi lehine ipotek koydurduğunu, alacağını ibraz edemediğini, kendisinin de bu taşınmazı icra yoluyla satışa çıkardığını, taşınmazı kendisinin satın aldığını, aralarında akrabalık bağı olmayan Süleyman Mızrak'a sattığını, ...'in kendisine ipotek verirken eşinin rızasını alıp almadığını bilmediğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin 18.04.2018 tarih, 2016/929 Esas ve 2018/410 Karar sayılı kararı ile; davacının davasının reddine karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili reddedilen dava yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur. Bölge Adliye Mahkemesinin 04.03.2020 tarihli kararı ile, dava konusu gayrimenkul, ipotek tesis edildiği tarihte, ipotek işleminin tarafı ve davacının eşi olan ... adına kayıtlı olduğu, Mahkemece davacının eşi ...'in davaya dahil edilmesi ve gösterdiği takdirde onun da delillerinin toplanıp sonucu uyarınca karar verilmesi gerekirken, eksik hasımla yargılamaya devam edilmesi doğru olmadığı gerekçesiyle, davacının istinaf isteminin münhasıran bu sebeple kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, eksiklikler giderilerek yeniden karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın kaldırılma sebebine göre davacının diğer istinaf itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin 28.05.2021 tarih, 2020/273 Esas, 2021/494 sayılı Karar sayılı kararı ile; davalı ... lehine dava konusu taşınmaz üzerinde tesis edilen ipoteğin 12.06.2013 tarihinde terkin edildiği, iş bu davanın açılma tarihinin 23.09.2016 olup ipoteğin henuz dava açılmadan evvel terkin edildiği her ne kadar davacı vekili ıslah ile ipotek sözleşmesinin geçersizliğinin tespitini talep etmiş ise de ipoteğin terkini ile davanın konusuz kaldığı, davacı kadının, ipoteğin tesis edildiği ve kaldırıldığı tarihlerde taşınmazın aile konutu olduğunu ispatlayamadığı, davanın açıldığı tarihten önce ipotek kaydının terkin edildiği gerekçesiyle dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili, reddedilen dava yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 26.04.2022 tarih 2022/276 Esas, 2022/1041 Karar sayılı kararı ile, davacı kadının, dava dilekçesinde ipoteğin kaldırılmasını talep ettiği ancak yargılama aşamasın sunduğu ıslah dilekçesi ile davasını ipoteğin geçersiz olduğunun tespitine dönüştürdüklerini beyan etmelerine rağmen İlk Derece Mahkemesince davacının bu yöndeki talebi hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği gerekçesi ile; davacının istinaf talebinin usuli eksiklik sebebi ile kabulü ile esası incelenmeksizin İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davacının talebi hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, davacının diğer istinaf sebeplerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmazın aile konutu olması sebebiyle ipoteğin geçersizliğinin tespiti talep edilmiş ise de; dosya içerisinde mevcut bilgi ve belge içerikleri dikkate alındığında davacı taraf, davaya konu edilen taşınmazın aile konutu olduğunu ispat edemediği gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Diyarbakır 2 Aile Mahkemesinin 2022/620 Esas sayılı dosyasıyla tapu iptal ve tescil davası ile eldeki davanın birleştirilmesini talep ettiklerini taleplerinin reddedildiğini, mahkemenin taşınmazın aile konutu olup olmadığı yönünde araştırma yapmadığını, taşınmazın aile konutu olduğunu belirterek; reddedilen dava yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile, istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrarlayarak kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, reddedilen dava yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taşınmazın aile konutu olup olmadığı, ipoteğin kaldırılması davasının reddine karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasında toplanmıştır
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 6 ncı ve 194 üncü maddeleri, 6100 sayılı Kanun'un 190 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı kadın vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,25.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.