"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1299 E., 2023/2110 K.
KARAR : Başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yerköy Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2022/276 E., 2023/224 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince kadının istinaf başvurusunun esastan reddine, erkeğin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın (asıl) dava dilekçesinde özetle; davalının evlilik süresince müvekkiline şiddet uyguladığını, ailesinin de müvekkiline sözlü ve fiziksel şiddet uyguladığını, bağımsız konut tahsis etmediğini, müvekkilini aşağıladığını, köle gibi davrandığını, çocuklara da kötü davrandığını, hakaretler ettiğini ileri sürerek tarafların birliğin sarsılması sebebiyle boşanmalarına, velâyetin anneye tevdiine, aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, 500,00'er TL tedbir ve iştirak nafakasına, 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde özetle; tarafların evlerinin Bursa da olduğunu, yetkili mahkemenin Bursa Aile mahkemeleri olduğunu, iddiaların asılsız olduğunu, davacının tatil için ailesinin yanına gittiğini, çocuğun okulunun nakli için okuldan çağırılınca durumdan haberdar olduğunu belirterek açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 20.09.2018 tarihli kararı ile; erkeğin, davacı kadına şiddet uyguladığı, bu hali ile ağır kusurlu olduğu gerekçesiyle tarafların boşanmalarına, velâyet hakkının anneye tevdiine, çocuklar için aylık 300,00'er TL tedbir ve iştirak, kadın için 300.00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, kusursuz kadın yararına 10.000,00 TL maddî 10.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiş, karar davalı erkek tarafından hükmün tamamına; davacı kadın vekilince tazminat ve nafaka miktarlarına yönelik istinaf edilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesinin 03.06.2021 tarihli kararı ile; erkeğin yetki itirazının kanunun öngördüğü şekilde incelenmediği ve davalı tarafa cevaba cevap dilekçesinin tebliğ edilmediği gerekçesiyle eksik incelemeye dayalı kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin 10.11.2021 tarihli kararı ile erkeğin, davacı kadına ve çocuklara şiddet uyguladığı, aile bireylerinin şiddet uygulamasına göz yumduğu, hakaret ettiği, bu hali ile davalının tam kusurlu olduğu gerekçesiyle tarafların boşanmalarına, velâyet hakkının anneye tevdiine, çocuklar için aylık 300,00'er TL tedbir nafakasının 400,00 TL'ye çıkarılmasına, 400,00 TL iştirak nafakasına, kadın için 300.00 TL tedbir nafakasının 800,00 TL'ye çıkarılmasına, 800,00 TL yoksulluk nafakasına, kadın yararına 18.000,00 TL maddî 16.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiş, karar davalı erkek tarafından hükmün tamamına yönelik istinaf edilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesinin 10.06.2022 tarihli kararı ile; taraflara yetki konusunda delillerini gösterme olanağı tanınıp, gösterdikleri takdirde toplanarak ve idrak çağında bulunan ortak çocuklar, mahkemece veya istanabe suretiyle eğitim, kültür, yaşam olanakları bakımından nerede yaşamak istedikleri konusunda bilgilendirilerek, velâyet
hakkındaki tercihlerinin kendilerinden sorulması, çocukların halen nerede ve kiminle yaşadıkları tespit edilerek, yeniden sosyal inceleme raporu da alınarak bir karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ikinci kez kaldırılmasına karar verilmiştir.
3. lk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile erkeğin yetki itirazının reddine karar verildikten sonra davacı kadına ve çocuklara şiddet uyguladığı, aile bireylerinin şiddet uygulamasına göz yumduğu, hakaret ettiği ve bağımsız konut açmadığı, davalının tam kusurlu olduğu gerekçesiyle tarafların boşanmalarına, velâyet hakkının anneye tevdiine, çocuklar için aylık 400,00' er TL tedbir ve iştirak, kadın için aylık 800.00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, kadın yararına 18.000,00 TL maddî 16.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; tazminat ve nafaka miktarları yönünden kararın kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; yetki itirazının reddi ve hükmün tamamı yönünden kararın kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı sayılı kararıyla; davacı kadının maddî ve manevî tazminat miktarları ile tedbir, iştirak ve yoksulluk miktarlarına ilişkin istinaf talebinin İlk Derece Mahkemesince verilen 10.11.2021 tarihli karara karşı istinaf talebi bulunmadığından erkek yönünden usuli kazanılmış haklar gözetilerek istinaf başvurusunun reddine, erkeğin istinaf taleplerinin incelenmesinde; davacı kadın lehine 10.11.2021 tarihli kararda daha önce hükmedilen tedbir nafakasının 500,00 TL artırılarak 800,00 TL’ye çıkartılmasına, karar kesinleşinceye kadar devamına karar verildiği, bu karara karşı sadece davalı erkeğin istinaf başvurusunda bulunduğu, Dairemizce verilen kaldırma sonrasında verilen 26.05.2023 tarihli karar ile; bu kez davacı kadın için 800,00 TL tedbir nafakasına hükmedilmesine, karar kesinleşene kadar devamına karar verilerek erkek yararına usuli kazanılmış hakka riayet edilmediği gerekçesiyle bu hususta kararın düzeltilmesine, "kadın lehine dava tarihinden 10.11.2021 tarihine kadar 300,00 TL, bu tarihten itibaren 800,00 TL tedbir nafakası takdirine , boşanma kesinleştikten sonra yoksulluk nafakası olarak devamına", ortak çocuk ...’un 07.10.2023 tarihinde ergin olduğu anlaşılmakla velâyet ve iştirak nafakasına ve kişisel ilişkiye ilişkin hükümlerin kaldırılmasına, velâyet ve kişisel ilişkiye dair hüküm kurulmasına yer olmadığına, ayrıca davalının ergin olan çocuklara ilişkin verilen tedbir nafakalarına ilişkin istinafının kabulüne, baba yanında kaldığı dönemler için anne lehine hükmedilen tedbir nafakalarının kaldırılmasına, "ortak çocuk ... için dava tarihinden itibaren 300,00 TL tedbir nafakası takdirine, 2018 yılı Şubat ayına kadar devamına, bu tarihten 2018 yılı Haziran ayına kadar tedbir nafakasının kaldırılmasına, 2018 yılı haziran ayından reşit olduğu 18.01.2020 tarihine kadar yeniden aylık 300,00 TL tedbir nafakası takdirine; ortak çocuk ... için dava tarihinden itibaren aylık 300,00 TL tedbir nafakası takdirine, 2018 yılı Haziran ayı itibarı ile kaldırılmasına, ortak çocuk ... için dava tarihinden itibaren geçerli olmak ve tahsilde tekerrür olmamak şartı ile aylık 300,00 TL tedbir nafakası takdirine,10.11.2021 tarihinden itibaren aylık 400,00 TL’ye çıkartılmasına, 2022 yılı Eylül ayına kadar devamına, bu tarihten itibaren kaldırılmasına; Melek Sima için dava tarihinden itibaren geçerli olmak ve tahsilde tekerrür olmamak şartı ile aylık 300,00 TL tedbir nafakası takdirine, 2021 yılı Eylül ayına kadar devamına, 2021 yılı eylül ayından itibaren kaldırılmasına, 2022 yılı Şubat ayından başlamak üzere aylık 400,00 TL tedbir nafakası takdirine, boşanma hükmünün kesinleşmesine kadar devamına, boşanma kararı kesinleştikten sonra iştirak nafakası olarak devamına", erkeğin sair istinaf başvurusunun ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili özetle; istinaf sebeplerini tekrar ederek ve çocukların mahkeme huzurunda dinlenmediğini belirterek yetki itirazının reddi, boşanma davasının kabulü, kusur belirlemesi, velâyet, tazminat ve nafakalar yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı kadın tarafından açılan boşanma davasında Mahkemenin yetkili olup olmadığı, taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamında imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, davanın kabulü şartlarının oluşup oluşmadığı, kusur belirlemesinin yerinde olup olmadığı ve boşanmanın fer'ileri noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 6 ncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 168 inci, 169 uncu, 174 üncü ve 175 inci maddesi, 182 nci, 323 üncü, 327 nci, 328 inci, 330 uncu ve 336 ncı madddesi; 6100 sayılı Kanun'un 116 ncı, 117 nci ve 164 üncü maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddesi; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle erkeğe kusur olarak yüklenen hakaret, bağımsız konut açmama ve aile bireylerinin şiddet uygulamasına izin verme yönündeki vakıaların usuli kazanılmış hakka aykırı olarak erkeğe yüklenmesinin hatalı olduğu, gerekçeden çıkarılması gerektiği, ne var ki sonuç itibariyle kadına şiddet uygulayan erkeğin tam kusurlu olduğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı erkek vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,18.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.