"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/731 E., 2023/1445 K.
KARAR : Esastan red
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 17. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/431 E., 2021/20 K.
Taraflar arasındaki aile konutu şerhi konulması ve ipoteğin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; "... ilçesi, ... Mah, 140 ada, 51 parsel , 70 pafta dört kat yedi meskenli kargir apartman mesken nitelikli bağımsız bölümün" aile konutu olarak kullanıldığını, taşınmazın öncelikle ... Finansal kiralama Anonim Şirketine teminat olarak devredildiğini, borç ödendikten sonra 2013 yılında davalı ... nın hissedar olduğuFlash Nakil Vasıtaları Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi'ne devredildiği, ve kredinin teminatı olarak ... ye ipotek verildiğini, söz konusu banka tarafından ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan takip sonucunda taşınmazın ... Elektrik Kablo Anonim Şirketi tarafından icraen satın alındığını, davacının rızası alınmadan ipotek tesis edildiğini, taşınmaz kaydında her ne kadar aile konutu şerhi bulunmamakta ise de bankanın bu taşınmazın aile konutu olarak kullanıldığını bilebilecek durumda olduğunu iddia ederek; belirtilen taşınmazın kaydına aile konutu şerhi konulmasına ve davalı banka yararına tesis edilen ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacın taraf sıfatının olmadığını ve görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğunu, davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, davacının kredilerden ve ipoteklerden hatta taşınmazın devredileceğinden habersiz olduğu iddialarının gerçeği yansıtmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... Elektrik Kablo San Ve Tic. Aş vekili cevap dilekçesinde; davaya konu olan taşınmazın ihale yoluyla müvekkili şirkete devredildiğini, davacının ... Nakil Vasıtaları Anonim şirketi ortaklar kurulunda olduğunu ve toplantılara katıldığını, şirketin aile fertlerinden oluştuğunu, hakkın kötüye kullanılmasının hukuk düzeni tarafından korunmadığını, nisbi harcın yatırılmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... ve ... Nakil Vasıtaları Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi vekili dava dilekçesine cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; aile konutu olduğu iddia edilen taşınmazın dava tarihi itibariyle davalı eş adına kayıtlı olmadığı, ayrıca davalı eşin vefat ettiği ve evlilik birliğinin ölüm ile ile sona erdiği,taşınmazın aile konutu olma niteliğini kaybetmesi ve davanın konusuz kaldığı gerekçesi ile konusuz kalan davacının talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ipotek tesisi anında aile konutu olan taşınmaz için davacının rızası alınmadan yapılan ipotek tesisi işleminin, evlilik ölüm ile sona ermiş olsa dahi eksik işlemin geçerli hale gelmeyeceğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, Aile konutu ile ilgili malik olmayan eş yararına getirilen koruma malik eş sağ iken başlayıp malik eşin ölümünden sonra da devam edeceği, geçerli bir işlemin olmadığının kabul edildiği hallerde, malik olan eşin ölümünün bu işleme hukukilik kazandırdığının düşünülemeyeceği, malik olmayan eşin bu davayı açmaktaki hukuki yararının malik eşin ölümünden sonra da devam etmekte olduğu açık olduğundan evlilik ölümle sona erdiğinden bahisle davanın konusuz kaldığını söylemenin mümkün olmadığını,malik eşin dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra ölmesinin herhangi bir öneminin bulunmadığını, önemli olanın, tasarruf işlemi sırasında evlilik birliğinin varlığı ve malik olmayan eşin tasarruf işlemine açık rızasının bulunup bulunmadığı bu nedenlerle, davalı eş ...'in vefatı nedeniyle davanın konusuz kaldığı yönündeki değerlendirmede isabet bulunmadığını, müteveffa davalı eş ... tarafından 2004 tarihinde satış sureti ile edinilen, bilahare ... Finansal Kiralama A.Ş'ye 2008 tarihinde satış suretiyle devredilen bu şirket tarafından 2012 tarihinde ... Nakil Vasıtaları San. ve Tic. Ltd. Şirketine devredilen taşınmaz üzerinde davalı ...Ş lehine 2013 tarihinde 6.000.000 TL bedelli ve fekki bildirilinceye kadar geçerli olmak üzere ipotek tesis edilmiş ise de, davalılardan ... Elektronik Kablo San. ve Tic. A.Ş, dava konusu ipotekli taşınmazın mülkiyetini İcra İflas Kanunu hükümleri çerçevesinde yaptığı takip sonucu kazandığını, mülkiyet hakkının bu tür kazanılması önceki malikin ayni hakkına dayanmadan olan aslen kazanma niteliğinde olduğu taşınmazın cebri icra sonucu mülkiyetinin kazanılması ise tescil dışı kazanma olduğu, cebri icra satışlarının feshinin de cebri icra hukukuna göre olacağı ve davalı ... Elektronik Kablo San. ve Tic. A.Ş'nin kötüniyeti de ispatlanamadığı, dava konusu taşınmazın mülkiyetini kesinleşen cebri icra satışı ile 20.10.2020 tarihinde kazanmış olduğundan dava bu tarih itibariyle konusuz kaldığı İlk Derece Mahkemesince, farklı gerekçe ile olsa dahi, davanın konusuz kalması gerekçesi ile istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının aile konutu konulması ve ipoteğin kaldırılması talebinin konusuz kalıp kalmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 194 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, delillerin takdirinde hata görülmemesine ve özellikle, dava konusunun, aile konutu şerhi konulması ve ipoteğin kaldırılması davasından ibaret olduğu ve taşınmazın tapuda el değiştirmiş olduğu, davanın bu yönü ile konusuz kaldığının anlaşılmış olmasına göre, usul ve kanuna uygun olup davacı kadın vekilince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.