"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
SAYISI : 2023/1160 E., 2023/1298 K.
KARAR : Bozmaya uyularak hüküm kurma
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tedbir nafakası ve birleşen boşanma ve ziynet alacağı davalarında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; boşanmanın fer'îleri yönünden karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı-birleşen davacı kadın dava dilekçesinde özetle; erkeğin evin ihtiyaçlarını karşılamadığını, ilgisiz olduğunu, güven sarsıcı davranışları olduğunu ve bu sebeplerle ayrı yaşamakta haklı olduğunu iddia ederek kendisi ortak çocukların her biri yararına ayrı ayrı aylık 500,00 TL tedbir nafakasına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
2. Davacı-birleşen davacı kadın vekili birleşen dava dilekçesinde özetle; erkeğin çalışmadığını, birlik görevlerini yerine getirmediğini, tarafların 10 yıl erkeğin ailesi ile yaşadığını, kadını ve çocukları ailesine muhtaç bıraktığını, bir dönem 2 yıl küs kaldıklarını, erkeğin sadakatsiz davranışlarının yaşanılan çevrede duyulduğunu, sonrasında ayrı eve taşınıp barıştıklarını ancak sorumsuz ve ilgisiz davranışlarının sürdüğünü, eve geç geldiğini, sadakatsiz olduğunu, hakaret edip sinkaflı kelimeler kullanarak kovduğunu, fiziksel şiddet uyguladığını, tehdit ettiğini, düğünde takılan ziynetlerin erkek tarafından bozdurularak harcandığını iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, ortak çocukların her biri yararına ayrı ayrı aylık 500,00 TL tedbir ve iştirak nafakası ile kadın yararına aylık 750,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına ve yasal faizi ile birlikte 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata ve her biri 22 ayar ve 15-22 gram ağırlığında 24 adet bilezik, 22 adet çeyrek altın, 1 adet alyans, 22 ayar ve 5gram 1 adet nişan yüzüğü ile gerdanlık, küpe ve kolyeden oluşan 22 ayar, 25 gram 1 adet set takımı, 3 adet reşat altını ve 2 adet yarım altından oluşan ziynet eşyalarının aynen iadesine, aynen iadenin mümkün olmaması halinde bedeline karşılık şimdilik 2000,00 TL'nin ödenmesine hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
3. Davacı-birleşen davacı kadın vekili Bölge Adliye Mahkemesince, dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının usulüne uygun olarak tamamlanmadığı gerekçesi ile verilen gönderme kararından sonra sunduğu cevaba cevap dilekçesinde, kadın yararına aylık 1.500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile ortak çocuk yararına aylık 1.500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına hükmedilmesini talep etmiştir.
4.Davacı-birleşen davacı kadın vekili 04.02.2019 tarihli ıslah dilekçesiyle bilirkişi raporunda belirlenen ziynet eşyalarının aynen iadesine, aynen iadenin mümkün olmaması halinde 58.279,00 TL olan bedelinin iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı-birleşen davalı erkek vekili asıl davaya cevap dilekçesinde özetle; erkek hakkındaki iddiaların doğru olmadığını, erkeğin mevsimlik işçi olarak çalıştığını, ekonomik durumunun iyi olmadığını iddia ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-birleşen davalı erkek vekili birleşen davaya cevap dilekçesinde özetle; erkek hakkındaki iddiaların doğru olmadığını, kadının erkeği aşağıladığını, küçümsediğini, düğünde takılan ziynetlerin talep edilen kadar olmadığını ve kadın ile çocuğun tedavisine harcandığını iddia ederek davanın reddine karar verilmesini istemiş, davanın kabulüne karar verilmesi halinde ortak çocuğun velâyetinin babaya verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 26.02.2019 tarih ve 2018/605 Esas, 2019/150 Karar sayılı kararı ile; erkeğin evi ile maddî ve manevî olarak ilgilenmemesi ve sadakatsiz olması nedeniyle kadının ayrı yaşamakta haklı olduğu; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda birlik görevlerini yerine getirmeyen, sadakatsiz davranan ve eşine tehdit ve hakaretlerde bulunan erkeğin tam kusurlu olduğu; beyanlara göre kadına düğünde takılan ziynetlerin evlilik birliğinde harcandığı ve kadın tarafından iade edilmemek üzere verildiğinin ispatlanmadığı gerekçesiyle; tedbir nafakası davasının kabulüne, ortak çocuk ... yararına dava tarihinden ergin olduğu 23.08.2018 tarihine kadar aylık 200,00 TL tedbir nafakasının ve dava tarihinden itibaren ortak çocuk ... yararına aylık 250,00 TL ve kadın yararına aylık 250,00 TL tedbir nafakasının erkekten alınarak kadına verilmesine, boşanma davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuk ...'ın velâyetinin anneye verilerek baba ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasına, ... yararına aylık 250,00 TL tedbir ve 300,00 TL iştirak nafakasının babadan alınarak anneye verilmesine, ortak çocuk ... ergin olduğundan tedbir nafakası talebinin reddine, kadın yararına aylık 250,00 TL tedbir ve 300,00 TL yoksulluk nafakası ile 10.000,00 TL maddî, 10.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine; 22 ayar 1 adet set takımı (110 gram, 191 TL birim fiyatından 29,00 TL işçilik ile toplam 24.200,00 TL ), 8 adet 22 ayar burma bilezik (20 gramdan toplam 160 gram, 191 TL birim fiyatından toplam 30.560,00 TL), 9 adet çeyrek altın (22 ayar, 332 TL birim fiyatından toplam 2.988,00 TL), 1 adet 14 ayar nişan yüzüğü (3 gram, 127 TL birim fiyatından, 150 TL işçilik ile 531,00 TL değerinde altının erkek tarafından kadına aynen iadesine, bunun mümkün olmaması halinde toplam 58.279,00 TL'nin 2.000,00 TL'sinin dava tarihi olan 17.9.2018 tarihinden 56.279,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 04.02.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte erkekten alınarak kadına verilmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen birinci kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili boşanma hükmü, kusur belirlemesi, tazminatlar, kadın ve çocuk lehine hükmedilen nafakalar, velâyet ve ziynet alacağı davası yönlerinden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 15.12.2020 tarih ve 2020/778 Esas, 2020/911 Karar sayılı kararı ile, kadının boşanma dava dilekçesinin erkeğe tebliğ edilmesi gerekirken erkeği tedbir nafakası davasında temsil eden vekile tebliğ edilmesi nedeniyle dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının usulüne uygun olarak tamamlanmadığı gerekçesiyle, kararın kaldırılarak eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; erkeğin evi ile maddî ve manevî olarak ilgilenmemesi ve sadakatsiz olması nedeniyle kadının ayrı yaşamakta haklı olduğu; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda birlik görevlerini yerine getirmeyen, sadakatsiz davranan ve tehdit ve hakaretlerde bulunan erkeğin tam kusurlu olduğu, kadının boşanmakla yoksulluğa düştüğü ve boşanma sebebiyle mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen ve kişilik hakları saldırıya uğrayan kadın eş yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği ve beyanlara göre kadına düğünde takılan ziynetlerin evlilik birliğinde harcandığı gerekçesiyle; tedbir nafakası davası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, boşanma davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuk ...'ın velâyetinin anneye verilerek baba ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasına, ... yararına aylık 500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasının babadan alınarak anneye verilmesine, ortak çocuk ... ergin olduğundan iştirak nafakası talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kadın yararına aylık 650,00 TL tedbir ve 750,00 TL yoksulluk nafakası ile 30.000,00 TL maddî, 25.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine; 22 ayar 1 adet set takımı (110 gram, 191 TL birim fiyatından 29,00 TL işçilik ile toplam 24.200,00 TL ), 8 adet 22 ayar burma bilezik (20 gramdan toplam 160 gram, 191 TL birim fiyatından toplam 30.560,00 TL), 9 adet çeyrek altın (22 ayar, 332 TL birim fiyatından toplam 2.988,00 TL), 1 adet 14 ayar nişan yüzüğü (3 gram, 127 TL birim fiyatından, 150 TL işçilik ile 531,00 TL değerinde altının erkek tarafından kadına aynen iadesine, bunun mümkün olmaması halinde toplam 58.279,00 TL'nin 2.000,00 TL'sinin dava tarihi olan 17.09.2018 tarihinden 56.279,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 04.02.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte erkekten alınarak kadına verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur tespitinin doğru yapılmadığını, kadının tam kusurlu olduğunu, kadın lehine boşanmanın fer'îlerine hükmedilmesi koşullarının oluşmadığını, ortak çocuğun baba yanında daha iyi bakılacağını, kadının ziynet alacağı davasını ispatlayamadığını, ziynetlerin bir kısmının kadının tedavisi için ve bir kısmının da çocuğun sağlık giderlerine harcandığını ileri sürerek; kararın boşanma hükmü, kusur belirlemesi, tazminatlar, yoksulluk nafakası, velâyet ve ziynet alacağı davası yönlerinden kaldırılarak davaların reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tedbir nafakası davası yönünden hüküm kurulmadığı ancak kadının istinaf başvurusunun bulunmaması nedeniyle yanlışlığa değinilmekle yetinildiği belirtilerek; kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı erkek vekili, boşanma hükmü, kusur belirlemesi, tazminatlar, yoksulluk nafakası, velâyet ve ziynet alacağı davası yönlerinden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 2023/5747 Esas ve 2023/4144 Karar sayılı 21.09.2023 tarihli kararı ile "İlk Derece Mahkemesinin 2018/605 E. ve 2019/150 K. sayılı kararında kadın yararına aylık 300,00 TL yoksulluk nafakası ile 10.000,00 TL maddî ve 10.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmiştir. Hükme karşı sadece davalı erkek tarafından istinafa başvurulmuş, Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı sonrası yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kadın yararına aylık 750,00 TL yoksulluk nafakası ile 30.000,00 TL maddî ve 25.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmiştir. İlk Derece Mahkemesinin 2018/605 E. ve 2019/150 K. sayılı kararına karşı sadece erkek tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğundan, kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminat miktarı yönünden erkek lehine usulî kazanılmış hak oluşmuştur. Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı sonrası kurulan hükümde, erkek lehine usulî kazanılmış hak oluştuğu dikkate alınmaksızın, yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminat miktarının artırılarak aylık 750,00 TL yoksulluk nafakasına, 30.000,00TL maddî tazminata ve 25.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesi doğru bulunmamış, bozmayı gerektirmiştir." şeklinde kararı ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminat miktarı yönünden erkek lehine usulî kazanılmış hak oluştuğu dikkate alınarak davacı kadın tarafından istinaf edilmeyen Mahkemenin 2018/605 E. ve 2019/150 K. sayılı kararında kadın lehine takdir edilen aylık 300,00 TL yoksulluk nafakası ile 10.000,00 TL maddî ve 10.000,00 TL manevî tazminatın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili temyiz başvurusunda özetle; kararın maddî-manevî tazminat ve nafaka yönlerinden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadın yararına hükmedilen nafaka ve tazminatlar noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 174 üncü, 175 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmadığı gibi bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak oluşturan yönlerin de yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı erkek vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,08.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.