"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1754 E., 2023/2889 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 6. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/716 E., 2021/799 K.
Taraflar arasındaki mutlak butlan nedeniyle evliliğin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar ... ve ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Antalya Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 29.01.2019 tarihli davaname ile; davalı ... ile ... evli iken Antalya 7. Aile Mahkemesinin 11.06.2015 tarih, 2013/880 E., 2015/561 K. sayılı kararı ile boşanmalarına karar verildiği, 16.09.2015 tarihinde kararın boşanma yönünden kısmi olarak kesinleştirildiği, ancak Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 23.01.2017 tarih ve 2015/21992 E., 2017/745 K. sayılı hükmü ile kararın tümünün bozulmasına karar verildiği, bu nedenle ...'nın 18.03.2016 tarihinde ... ile gerçekleştirdiği evliliğinin mutlak butlan nedeni ile iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesinde; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 19.06.2019 tarih ve 2019/97 Esas, 2019/558 Karar sayılı kararı ile; ... adlı şahsın Antalya Mahkemesince verilen ve 23.01.2017 tarihinde kesinleşen 2015/21992 Esas, 2017/745 karar sayılı kararı ile boşanmasının iptal edildiği, bu nedenle halen ... adlı kişi ile evli olan bu kişinin butlan olan ikinci evliliğinin iptalinin istendiği; ihbar yazısı ve ekindeki belgeler incelendiğinde ...'nın ... ile evli iken Antalya 7. Aile Mahkemesinin 11.06.2015 tarih, 2013/880 E. ve 2015/561 K. sayılı kararı ile boşanmalarına karar verildiği, 16.09.2015 tarihinde kararın boşanma yönünden kısmi olarak kesinleştirildiği, ancak Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 23.01.2017 tarih ve 2015/21992 Esas, 2017/745 Karar sayılı hükmü ile kararın "Tümünün" bozulmasına karar verildiği, bu nedenle kısmi kesinleşme işleminin iptalinin gerektiği, belirtilen nedenle Antalya 7. Aile Mahkemesi tarafından 24.12.2018 günü Konyaaltı İlçe Nüfus Müdürlüğüne yazı yazılarak kısmi kesinleşme işleminin iptaline ve bu nedenle nüfus kayıtları ile ilgili işlemlerin kesinleşme öncesi eski hale getirilmesinin istendiği, bütün bu hususlar gözetildiğinde ...'nın mahkeme kararı ile boşandıktan sonra yeniden evlenmesi ve önceki boşanma kararının Yargıtayca bozulması nedeniyle kayıtların eski hale getirilmesi üzerine aynı anda iki evliliğin bulunur duruma geldiği ve ikinci evliliğin Medeni Kanunun 145 inci maddesi hükmü gereği mutlak butlan ile batıl (geçersiz) olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile ... adlı kişinin 18.03.2016 tarihinde ... ile gerçekleştirdiği ikinci evliliğinin mutlak butlan nedeniyle iptaline karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili tarafından hükmün tamamı yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 19.10.2020 tarih ve 2019/1581 Esas, 2020/1327 Karar sayılı kararı ile; "Cumhuriyet savcısı, Kanunda açıkça öngörülen hallerde hukuk davası açar veya açılmış olan hukuk davasında taraf olarak yer alır (HMK m. 70/1). Mutlak butlan davası açma Cumhuriyet savcısı için bir görev olduğundan (TMK m. 146/1), duruşmalarda hazır bulunması gereği de görevin doğal sonucu olarak bir zorunluluktur. Bu nedenle, Cumhuriyet savcısının duruşmalara katılması sağlanmadan yokluğunda yargılamaya devamla hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır (HGK, 11.11.2015 gün ve 2938 esas, 2539 karar). Kabule göre de; tahkikat duruşma günü davalılara tebliği edilmeden, ön inceleme duruşmasında davanın esası hakkında hüküm tesis edilmesi de hatalı olmuştur." gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ilk kararla aynı gerekçe ile asıl davanın kabulü ile ... ile ... 'nın evliliklerinin mutlak butlan nedeniyle iptaline, aynı sebeplerle açılan ve Mahkemede birleştirilen Erdemli Aile Mahkemesi'nin 2020/661 Esas, 2021/338 Karar sayılı dosyası bakımından dava konusu ve tarafları aynı olduğundan birleşen davanın derdestlik nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; butlanın unsurlarının olmadığını, boşanma kararının kesinleştiğini, boşanmanın fer'ileri kısmının temyiz edildiğini, ...'nın temyiz kudretinin yerinde olduğunu, vasi tayininin gerekmediğini, yasal koşulların oluştuğunu belirterek davanın kabülü yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın kabulü yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın kabulü şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 145 inci maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar ... ve ... vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,16.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.