"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/185 E., 2020/365 K.
KARAR : Bozmaya uyularak hüküm tesisi
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davacı vekili
Taraflar arasındaki ipoteğin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı Banka vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların davalı eşine ait olduğunu ve taraflarca aile konutu olarak kullanıldığını, dava konusu taşınmazlar üzerine davacı kadının açık rızası alınmadan davalı eş tarafından davalı banka yararına ipotek tesis edildiğini iddia ederek davanın kabulü ile dava konusu taşınmazlar üzerindeki ipoteğin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Banka vekili cevap dilekçesinde özetle; ipotek tesis edildiği tarihte dava konusu taşınmazlar üzerinde aile konutu şerhi ulunmadığını, hatta halen de aile konutu şerhinin bulunmadığını, ipotek işlemi ile ilgili icra takibi başlatıldığını iddia ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı eş ... tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 30.10.2014 tarihli 2014/98 Esas 2014/386 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazların aile konutu olduğu ve dava konusu taşınmazlar üzerine davalı banka yararına konulan ipotek işlemine karşı davacı kadının açık rızasının alınmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu taşınmazlar üzerine konulan ipoteğin kaldırılmasına karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A.Birinci Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı Banka vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 26.06.2016 tarihli ve 2015/5631 Esas, 2016/13741 Karar sayılı kararıyla; dava konusu ipotek bedelinin iki taşınmazla ilgili toplam 1.000.000.00 TL olduğu, ipoteğin kaldırılmasına ilişkin istemlerin nispi harca tabi olduğu ve davanın değeri ipotek miktarı olduğundan bu bedel üzerinden nispi harç tamamlattırılmadan müteakip işlemlerin yapılamayacağı, açıklanan sebeple, nispi peşin harç noksanlığının tamamlattırılması, tamamlanmaması halinde 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 30 uncu maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken, harç eksikliği tamamlanmadan yargılamaya devamla işin esası hakkında karar verilmesi doğru olmadığı gerekçesiyle temyiz edilen hükmün belirtilen sebeple bozulmasına, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. İkinci Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan Mahkemenin 20.11.2017 tarihli ve 2016/121 Esas, 2017/299 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazların aile konutu olduğu ve dava konusu taşınmazlar üzerine davalı banka yararına konulan ipotek işlemine karşı davacı kadının açık rızasının alınmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu taşınmazlar üzerine konulan ipoteğin kaldırılmasına karar verilmiştir.
2.Karara karşı, süresi içinde davalı Banka vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
3.Dairemizin 04.04.2019 tarih ve 2019/1324 Esas, 2019/4072 Karar sayılı kararıyla; 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun'un (4787 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) üçüncü kısmı hariç ikinci kitabından (madde 118- 395) kaynaklanan bütün davaların aile mahkemesinde bakılacağını, aynı Yasa'nın geçici 1 inci maddesi de; aile mahkemesi kurulan yerlerde bu mahkemeler faaliyete geçtiğinde yargı çevresi içerisinde ve görev alanına giren sonuçlanmamış dava ve işlerin, yetkili ve görevli aile mahkemesine devredileceğinin hükme bağlandığı, Mahkemenin, yargı çevresi içerisinde karardan sonra aile mahkemesinin faaliyete geçtiği 4787 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi uyarınca davanın yargı çevresi içindeki görevli ve yetkili aile mahkemesine devredilmesi gerektiği belirtilerek temyiz edilen hükmün belirtilen sebeple bozulmasına, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki mevcut deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı ile davalı ...'ın 02.01.1955 tarihinde evlendikleri, dava konusu her iki taşınmazın ayrı ayrı konut olarak kullanma amacına uygun ve birbirinden bağımsız taşınmazlar niteliğinde olduğu, dava konusu Mardin İli ... İlçesi ... mahalle 290 ada 5 parsel 1 inci kat 4 numaralı bağımsız bölümdeki mesken niteliğindeki davalı ... adına kayıtlı taşınmazın eşler tarafından 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi kapsamında düzenlenen aile konutu olarak kullanıldığı, davacı eşin ipoteğe ilişkin muvafakatının bulunmadığı, eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacağından, aile konutu olan bu taşınmaz üzerine tesis edilen ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerektiği belirtilerek; davanın kısmen kabulü ile, dava konusu Mardin İli, ... İlçesi, ... mahalle 290 ada 5 parsel, 4 numaralı bağımsız bölümdeki mesken niteliğindeki taşınmaz yönünden ipoteğin kaldırılmasına, aile konutunun tek olması dikkate alınarak Mardin İli ... İlçesi ... Mahalle 290 Ada, 5 parsel, 5 numaralı bağımsız bölümdeki mesken niteliğindeki taşınmaza yönelik ipoteğin kaldırılması talebinin ise reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı Banka vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairemizin 07.12.2021 tarihli ve 2021/9605 Esas, 2021/9211 Karar sayılı kararıyla; yapılan incelemede, ipoteğin 01.03.2012 tarihinde tesis edildiği, davanın 27.02.2014 tarihinde açıldığı, ipotek tesis edilen taşınmazın ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan takip sonucu alacağına mahsuben davalı bankaya 14.11.2013 tarihinde cebri icra ile satıldığı, ihalenin feshi davasının reddi üzerine eldeki davanın yargılaması devam ederken 11.05.2016 tarihinde kesinleştiği, davanın ipoteğin kaldırılması davası olması ve dava konusu ipoteğin de paraya çevrilmiş olması nedeniyle davanın konusuz hale geldiği, davanın konusuz kalması sebebiyle esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi halinde, yargılama giderleri ile bunun kapsamına dahil olan vekâlet ücreti hakkında, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumu nazara alınarak hüküm tesis edilmesi gerekiği, o halde; konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilip, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumlarına göre yargılama gideri ve vekâlet ücreti hakkında karar verilmesi gerektiği belirtilerek temyiz edilen hükmün belirtilen sebeple bozulmasına, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı bir kısım davacı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı vekili karar düzeltme dilekçesinde özetle; eksik inceleme ile karar verildiği, dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu ve kadının açık rızası alınmadan ipotek tesis edildiği, yargılamanın uzun sürmesi ve tedbir kararı verilmemesi sebebiyle taşınmazın cebri icradan satıldığı, taşınmazın cebri icra ile satışının davayı konusuz hale getirmeyeceği, taşınmazın aile konutu olduğu ve kadının davayı açmakta haklı olduğu belirterek kararın davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; ipoteğin kaldırılması istemine ilişkin olup uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın cebri icra yoluyla satılması halinde davanın konusuz kalıp kalmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı maddesi. 4721 sayılı Kanunu'nun 6 ncı maddesi, 194 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Mahkemece verilen karar, Dairemizce yasal ve hukuki dayanakları gösterilmek suretiyle bozulmuş olup, temyiz ilamında yer alan açıklamalara, göre karar düzeltme istemi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesindeki nedenlerden hiçbirisine dayanmamaktadır. Bu nedenle yerinde olmayan istemin reddi gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
1086 sayılı Kanun 442/son ve 4421 sayılı Kanunun 2 ve 4/b-1 maddeleri delaletiyle takdiren 660.00 TL para ceza ile 891.50 TL karar düzeltme ret harcının düzeltme isteyenden tahsiline,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
02.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.