"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/361 E., 2024/792 K.
DAVA TÜRÜ : Nüfus Kayıt Düzeltme
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gelibolu Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/865 E., 2020/321K.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı vekili tarafından davanın reddi yönünden temyiz edilmiş olup, kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davacının nüfus kayıtları ve Mahkeme kararı celp edildiğinde, Bursa 2 . Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1988/678 Esas- 1989/720 Karar sayılı 30.01.1991 kesinleşme tarihli ilamı doğrultusunda baba adının iptaline karar verildiği, Nüfus Müdürlüğü'nün bu karar doğrultusunda işlem yaptığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiş, karar davacı vekilince davanın reddi yönünden temyiz edilmiştir.
Dava, nüfus kaydının düzeltilmesi davasıdır. Kayıt düzeltilmesi, aile kütüğüne işlenmiş kaydın bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir. Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için mahkemeden karar alınması zorunludur. İşte bu noktada, nüfus kütüğünde yer alan doğru olmayan kayıtlar, ilgilileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından açılacak olan kayıt düzeltme davası ile gerçek durumuna uygun hale getirilebilir ki, bu dava uygulamada nüfus kaydının düzeltilmesi davası olarak adlandırılmakta olup zamanaşımı ve hak düşürücü süreye bağlı olmayan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, her türlü kanıta başvurulabilir. Nüfus kaydının tutulmasından Devlet sorumlu olduğundan, nüfus kaydının düzeltlmesi davaları kamu düzeninden olup, Mahkemece re'sen araştırma yapılması gerekir. Nüfus davalarında DNA testinin yapılması asıl olmakla birlikte; DNA testi yapılmasının mümkün olmaması halinde diğer delillerin değerlendirilerek karar verilmesi gerekmektedir.
Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36 ncı maddesinin b bendine göre; ''Haklı sebeplerin bulunması hâlinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hâkimden istenebilir...'' Bu yasal düzenleme gereğince haklı sebep varsa daha önce mahkeme kararıyla hükme bağlanmış olsa da aynı konuya ilişkin yeniden dava açılabilir. ... ... mirasçılarının davaya dahil edilmesi gerekirken taraf teşkili sağlanmadan karar verilmesi doğru görülmemiştir. Davacının murisi olduğunu iddia ettiği ... ...'ın mirasçılarının hukuki menfaatleri etkileneceğinden mirasçıların tespit edilerek öncelikle taraf teşkili sağlanmalıdır. Nüfus kayıtları incelendiğinde, davacı ...'ın baba olarak ... ...'ın hanesinde kayıtlı olup ancak baba adının yazılı olmadığı ve kayıtlarda çelişki olduğu anlaşılmaktadır. Nüfus kaydının düzenli tutulması kamu düzenine ilişkin olup gerçeği yansıtmalıdır. Taraf teşkili sağlandıktan sonra davacının iddialarının doğru olup olmadığı konusunun aydınlatılması için DNA araştırması da dahil olmak üzere gerekli görülecek bütün bilgi ve belgelerin toplanması, toplanacak bilgi ve belgeler ile dosya arasında hali hazırda bulunan bilgi ve belgeler değerlendirilerek, eğer bu delillere itibar edilmediyse neden itibar edilmediği hususunun gerekçede açıklanarak bir karar verilmesi gerekmektedir. Bu hususlara dikkat edilmeksizin yetersiz araştırma ve yetersiz gerekçe ile taraf teşkili sağlanmadan karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.