"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2832 E., 2023/1986 K.
DAVA TARİHİ : 29.12.2022
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/43 E., 2023/40 K.
Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının ve babasının Suriye vatandaşı olduğunu, babasının Türk Vatandaşı olan ...'nın oğlu olduğunu, ...'nın aynı zamanda Suriye Arap Cumhuriyeti nüfus kayıtlarındaki isminin Halime Yusuf olduğunu belirterek davanın kabulü ile davacının babası olan ...'nun, ...'nın çocuğu olduğunun tespiti ile ...'nın nüfus kaydının bu yönde değiştirilmesi, davacının ve babasının nüfus kütüğüne işlenmesi, dolayısı ile davacının ve babasının Türk Vatandaşı olduklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.Dava, Hatay 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış olup 2022/351 esas, 2023/4 karar sayılı karar ile yetkisizlik kararı verilerek dosya Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının vatandaşlık kazanmak üzere soybağı yolu ile Türk vatandaşı olduğunu ispat açısından Türk Vatandaşı ...'nın torunu olduğunun tespitini talep ettiği, vatandaşlık için gerekli şartların mevcut olup olmadığı ve vatandaşlığa alınmanın idareye verilmiş görevler olduğu, davacının tespit kararı ile amaçladığının Türk Vatandaşı olan babaanne ile soybağı tesisine bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanmak olduğu, verilecek tespit hükmünün vatandaşlıkla ilgili idari bir işleme esas teşkil edeceği, davacı tarafın anılan talebi için idareye başvurması, başvuru sonucu idare tarafından yapılacak işlem ve karara karşı idari yargı yerinde açılacak davada talebine konu hususların tespitini talep etmesi gerektiği ve idari bir işleme esas teşkil etmek üzere adli yargıda tespit kararı verilemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; verilen kararın dava dilekçesinde kurulması istenen hükümle alakası olmadığını, doğumun varlığını tespit etme görevinin ilk derece mahkemelerine ait olduğunu, bu tespit yapıldığında idareye başvuru yapılacağını, tespit kararı ile amaçlananın davacının Türk vatandaşı olan babaanne ile soy bağının tespiti olduğunu, gösterilen tanığın dinlenmediğini ve tanığın ileri yaşta olması nedeniyle ivedilikle dinlenmesi gerektiğini belirterek davanın reddi yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının talebinin kabulü halinde Türk vatandaşlığı kazanılacağı, idari işlemin tesisi niteliğini doğuracak şekilde tespit hükmü verilemeyeceği, bu nedenle İlk Derece Mahkemesinin kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; İstinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrarlayarak davanın reddi yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının talebinin ilk aşamada idari işlem ile mi yoksa Mahkeme kararı ile mi karşılanması gerektiği, Mahkemece idari işleme esas teşkil etmek üzere tespit kararı verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 37 inci maddesi, 5627 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına dair Yönetmelik'in 63 üncü, 64 üncü, 69 uncu ve 85 inci maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.