"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : KONYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 6. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : KONYA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen araç mülkiyetinin tesbiti ve tescili davasında verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; dahili davalı ... Vergi Dairesi Müd. ve ... A.Ş. vekili tarafın istinaf başvurusunun kabulü ile düzelterek yeniden esas hakkında verdiği kararın, süresi içinde dahili davalı ... Vergi Dairesi Müd., ... A.Ş.ve ... Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalı ... ile arasında 27/05/2016 tarihinde .... Noterliğinde 'Düzenleme Şeklinde Mülkiyetin Saklı Tutulması Kaydıyla Satış Sözleşmesi' yapıldığını, sözleşme gereği 2008 model Audi marka ... plakalı aracını 51.000,00 TL bedelle sattığını, davalının araç satış bedelini 10/12/2016 tarihinde ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, işbu sözleşmeye konu aracın TMK 764. maddesi uyarınca Beyşehir Noterliğinin 31/05/2016 tarihli noter özel siciline kaydedildiğini, davalı herhangi bir ödemede bulunmadığından satış bedelini 7 gün içerisinde ödemesi aksi halde sözleşmenin fesholunacağına dair ihtarın gönderildiğini, davalı tarafça herhangi bir ödeme yapılmadığından dava konusu satış sözleşmesinin taraflarınca feshedildiğini belirterek, aracın kullanılmasından kaynaklı tazminat hakları saklı kalması kaydıyla dava konusu sözleşmenin feshi, aracın trafik kayıtlarının iptali, tekrar adına tescili ile aracın iadesine ve dava konusu araç kayıtları üzerinde varsa haciz, tedbir gibi her türlü takyidatların kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir.
İlk derece mahkemesi; davaya konu ... plakalı aracın noter aracılığıyla mülkiyetin saklı tutulması kaydıyla satış sözleşmesi yapılıp, alıcının yerleşim yeri noterliğince özel sicile tescili yapıldıktan sonra davacı tarafından aracın davalı ...'ya teslim edildiği, 10/12/2016 tarihinde ödenmesi kararlaştırılan araç bedelinin davacıya ödenmediği anlaşılmış olmakla davacının davasında haklı olduğu, araç bedelinin ödenmeyerek sözleşme şartlarının yerine getirilmediği, ayrıca çekilen ihtarname ile de borç ödenmediği takdirde sözleşmenin feshedilmiş sayılacağı hususu bildirildiğinden davacının davasının yerinde görüldüğü gerekçesiyle davanın kabulüne, davacı ... ile davalı ... arasında düzenlenen 27/05/2016 tarih ve ....Noterliğinin 15447 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde mülkiyetin saklı tutulması kaydıyla satış sözleşmesinin feshi ile davalı ... adına kayıtlı bulunan ... plakalı aracın davacı ...'ya ait olduğunun tespitine, araç üzerinde dahili davalı yoluyla takyidatlardan (dahili davalılar Konya ... İl Müdürlüğü, ... Faktoring A.Ş., Konya Vergi Dairesi Başkanlığı, ... A.Ş., ... Tarım Makina Ltd.Şti., ... Çelik Ltd.Şti., ..., ..., ..., ..., ... Metal İnş. Ltd.Şti.,) dolayı da davacının borçlu bulunmadığının tespitine, karar verilmiş, dahili davalı ... Vergi Dairesi Müdürlüğü ile ... A.Ş vekili karara karşı istinaf yoluna başvurmuştur.
Bölge adliye mahkemesince de; davacı ile davalı ... arasında .... Noterliğinde 27/05/2016 tarih 15447 yevmiye numaralı satış sözleşme düzenlendiği ve alacaklının yerleşim yeri noterliğinin özel siciline kaydedildiği, davacı tarafından davalıya çekilen ihtarname ile borç ödenmediği takdirde sözleşmenin feshedileceğinin bildirildiği, davalı tarafından borcun ödenmediği, mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satış sözleşmesi gereğince satış bedelinin tümü ödeninceye kadar aracın mülkiyeti davacıda kalmaya devam edeceğinden alıcının borcu nedeniyle trafik kaydına haciz konulmasının hukuka uygun olmadığı, motorlu araçların tescil işlemi idari bir işlem olduğundan tescil kararı verilemeyeceği, ilk derece mahkemesince dahili davalılar tarafından konulan hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken bu hacizlerden dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi usul ve yasaya uygun bulunmadığı gerekçesiyle dahili davalılar ... Vergi Dairesi Müdürlüğü ile ... A.Ş'nin istinaf başvuru taleplerinin kamu düzenine aykırılık nedeniyle kabulü ile; Konya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11/07/2019 tarih 2018/638 Esas - 2019/496 Karar sayılı ilamının kaldırılmasına, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.2 maddesi gereğince davacı talebi ile ilgili yeniden hüküm kurulmasına, davanın kabulü ile; davacı ... ile davalı ... arasında düzenlenen 27/05/2016 tarih ve .... Noterliğinin 15447 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde mülkiyetin saklı tutulması kaydıyla satış sözleşmesinin feshi ile davalı ... adına kayıtlı bulunan ... plakalı aracın davacı ...'ya ait olduğunun tespitine, araç üzerinde dahili davalılar Konya ... İl Müdürlüğü, ... Faktoring A.Ş., Konya Vergi Dairesi Başkanlığı, ... A.Ş., ... Tarım Makina Ltd.Şti., ... Çelik Ltd.Şti., ..., ..., ..., ..., ... Metal İnş. Ltd.Şti.'nin alacakları nedeniyle konulan hacizlerin kaldırılmasına, oy çokluğu ile karar verilmiş, karar dahili davalı ... Vergi Dairesi Müdürlüğü, ... A.Ş. ve ... Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, dahili davalı ... Vergi Dairesi Müdürlüğü, ... A.Ş. ve ... Başkanlığı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacı, mülkiyetin saklı tutulması kaydıyla yapılan satış sözleşmesi ile satılan aracın borcunun ödenmemesi nedenine dayalı sözleşmenin feshi, aracın trafik kayıtlarının iptali, tekrar adına tescili ile aracın iadesine ve dava konusu araç kayıtları üzerinde varsa haciz, tedbir gibi her türlü takyidatların kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiş, ilk derece mahkemesince davanın kabulüne, davacı ... ile davalı ... arasında düzenlenen 27/05/2016 tarih ve ....Noterliğinin 15447 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde mülkiyetin saklı tutulması kaydıyla satış sözleşmesinin feshi ile davalı ... adına kayıtlı bulunan ... plakalı aracın davacı ...'ya ait olduğunun tespitine, araç üzerinde dahili davalılar yoluyla konulan takyidatlardan dolayı da davacının borçlu bulunmadığının tespitine, karar verilmiştir. İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davacı taraf istinaf yoluna başvurmamıştır. Bu karara karşı, bir kısım dahili davalı vekili istinaf yoluna başvurmuş olmasına rağmen bölge adliye mahkemesince; davacı lehine olacak şekilde, dahili davalılar ... Vergi Dairesi Müdürlüğü ile ... A.Ş vekilinin istinaf başvurusunu kabul ederek, ilamının kaldırılmasına davacı talebi ile ilgili yeniden hüküm kurulmasına, araç üzerinde "dahili davalıların alacakları nedeniyle konulan hacizlerin kaldırılmasına" şeklinde karar verilmiştir.
Taraflardan birisinin ilk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf başvurusunda bulunmaması halinde kamu düzenine aykırılık yok ise diğer taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşacaktır.
Somut olayda her ne kadar ilk derece mahkemesince hacizlerin kaldırılmasına karar verilmemiş ise de bu husus davacı tarafından istinaf edilmediğinden ve kamu düzenine aykırılık da bulunmadığı anlaşıldığından
bölge adliye mahkemesince kaldırma sebebi yapılamaz. Davacı tarafından ilk derece mahkemesi kararına itiraz edilmemekle davalılar lehine usuli kazanılmış hak doğmuştur.
Hal böyle olunca, ilk derece mahkemesi kararı yerinde olup, bölge adliye mahkemesince yanılgılı bir şekilde, davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun kabulüne karar verilerek aleyhlerine olacak şekilde ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması yönünde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle, dahili davalı ... Vergi Dairesi Müdürlüğü, ... A.Ş. ve ... Başkanlığı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nun 371. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı ...Ş.'ne iadesine, dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 30.11.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.