"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1519 E., 2022/1367 K.
KARAR : Davanın kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/744 E., 2021/192 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı ile aralarında sözlü araç alım satım akti yaptıklarını, bu akte ilişkin olarak 03.09.2019 tarihinde 110.000 TL'yi davalı adına banka havalesi yoluyla gönderdiğini, davalının aracı temin etmediği gibi parayı da iade etmemesi üzerine davalı aleyhine icra takibi başlattığını, icra takibine itiraz ettiğini ileri sürerek; itirazın iptali ile takibin devamına ve lehine icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; bu olay ile ilgili ... Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma yapıldığını, bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacı ile aralarında araç alım satımı hususunda sözlü ya da yazılı bir sözleşme bulunmadığını, davacıyı tanımadığını, davacının dava dışı ......den piyasa değerinden ucuza 5 adet araç satın almak amacıyla toplam 400.000 TL yi Sinan'ın bildirdiği hesap numaralarına yatırdığını, ancak dava dışı ...tarafından araçların teslim edilmediğini, davacı 400.000 TL'yi üçe bölerek, 03.09.2019 günü 145.000 TL'sini dava dışı Musa Yıldırım'ın, 145.000 TL'sini dava dışı Bilal Uzuner'in, 110.000 TL'sini de kendi hesabına yatırdığını, davacının hesabına gönderdiği parayı aynı gün dava dışı Sinan'ın isteği ile 106.000 TL'sini dava dışı Nihat Derici'nin hesabına, 4.000 TL'sini de dava dışı Bilal Uzuner'in hesabına havale ettiğini, banka hesabının bilgisi ve rızası dışında, yalnızca dava dışı Sinan'a para aktarılması için kullanıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafça araç alım satım sözleşmesi sebebiyle davalı tarafa "araç ödeme" açıklamasıyla 110.000 TL banka havalesi ile gönderildiği, davalı tarafça, paranın dava dışı kişi ile davacı arasında yapılan sözleşmeye istinaden, dava dışı Nihat'ın hesabına havale yapıldığı yolunda savunmada bulunulmasının gerekçeli inkar niteliğinde olup ispat külfetinin davacı tarafa ait olduğu, dava dilekçesinde açıkça yemin deliline dayanıldığı, yemin hakkının hatırlatıldığı, davacı tarafça yemin yoluna başvurulmadığı gerekçesiyle, ispat edilemeyen davanın reddine
karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; para banka havalesi ile gönderilirken açıklama kısmında ne için gönderildiğinin yazıldığını, aksinin ispatının yalnızca yazılı delil ile yapılabileceğini, ispat yükünün davalı tarafa geçtiğini, davalının davayı ispat etmesinin gerektiğini, araç ödeme maksadıyla paranın gönderildiğini, aracın devredilmediğinden sebepsiz zenginleşme kuralına göre paranın iadesinin gerektiğini, davalının parayı aldığını inkar etmediğini, davalı hesabını aracı olarak kullandığına göre sorumluluğunu taşıması ve soruşturma dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, davanın reddine karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava dışı ......hakkında dolandırıcılıktan şikayetçi olunmasının takibe konu araç bedeli olduğu kabul edilen ödemenin davalının hesabına gönderildiği gerçeğini değiştirmeyeceği, davalının gelen parayı başka hesaplara aktardığı iddiasının kendisini sorumluluktan kurtarmayacağı, davacının alacağına dayanak banka makbuzunun davalı hesabına yapılan havaleyi gösterdiği, davacının dayandığı havalede açıklama yer almakta olup, aksini ispat yükünün davalı üzerinde bulunduğu, davalının kendisine havale edilen bedeli iade ile sorumlu olduğu, davacıdan söz konusu bedeli başkası hesabına havale etme talimatı almadığı, üçüncü kişilerin talimatı üzerine yaptığı işlem sorumluluğunun davalıya ait olduğu gerekçesiyle; istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, kaldırma gerekçesine göre, yargılama yapılması gerekmediğinden yeniden esas hakkında hüküm kurularak, davanın kabulüne ... 6. İcra Müdürlüğünün 2019/11165 Esas sayılı dosyasında davalının 110.000 TL asıl alacağa yönelik itirazın iptali ile takibin asıl alacak miktarı yönünden devamına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; taraflar arasında yazılı ya da sözlü bir araç alım-satım sözleşmesi yapılmadığını, davacıyı hiç bir şekilde tanımadığını, herhangi bir şekilde de iletişimlerinin olmadığını, hesaba gönderilen paranın, araç bedeli olarak gönderildiği iddiasının doğru olmadığını, davacının 03.09.2019 günü davalının hesabına gönderdiği tüm parayı dava dışı ......isimli kişi ile yaptığı araç alım satım anlaşması gereğince, bu kişinin bildirdiği hesaplara aktarıldığını, hesabının yalnızca ......e para aktarılması için kullanıldığını, davacı tarafın davalı ile arasında yapıldığını iddia ettiği araç satım sözleşmesinin varlığını ve söz konusu paranın bu nedenle davalıya gönderildiği iddiasını ispat etmesi gerektiğini, bu iddianın ispatı ile yazılı delil ve belge ile mümkün olduğunu, ispat yükünün davacı tarafa düştüğünü, Bölge Adliye Mahkemesince eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile tesis edilen hükmün usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; araç alımı için davalının banka hesabına gönderilen paranın iadesi için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 555 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olan havale, hukuksal niteliği itibariyle bir ödeme vasıtasıdır.
2. Havalenin gönderiliş amacı, işlemin gerçekleştirilmesi anında düşülecek bir kayıtla (açıklamayla) yahut karşı tarafça inkar edilecek olursa sonradan ispat vasıtaları kullanılarak da ortaya konulabilir.
3. Değerlendirme
Somut olayda; davacının davasına dayanak yaptığı banka makbuzu, davalı hesabına yapılan havaleyi göstermektedir. Havale üzerinde “araç ödeme” kaydı yer almaktadır. Hal böyle olunca, davacının dayandığı belgede açıklama yer almakta olup, bu açıklamaya itiraz etmeyerek havaleyle gönderilen parayı kabul eden ve kullanan davalı, havaleyle gelen paranın havaledeki açıklamadan farklı olarak gönderildiğini savunmak suretiyle ispat yükünü üzerine almış olup, savunmasını dosya kapsamı itibariyle ispatlamamış olduğu, buna göre Bölge Adliye Mahkemesince, verilen kararın usul ve kanuna uygun olduğunun anlaşılmasına göre, davalı tarafın yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.