"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki hakem heyeti kararına itiraz davasının mahkemece yapılan yargılaması neticesinde davanın reddine dair kesin olarak verilen hükmün Adalet Bakanlığınca kanun yararına bozulması istenilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, dava dışı... ile davaya konu paranın davalı havale alıcısına ödenmesine ilişkin hukuki ilişki kurulduğunu, gönderilen paranın alıcıya teslim edilmeden önce şirket tarafından gerekli kontrollerin yapıldığını, alıcının kimlik/pasaport ibrazı, MTCN kodunu doğru şekilde bildirmesi ve imzasının alınmasını takiben gönderilen miktarın davalı alıcıya teslim edildiğini, ancak davalının söz konusu paranın kendisi dışında bir başkasına ödendiği iddiası ile tüketici hakem heyetine başvurduğunu, tüketici hakem heyetince davalının talebinin kabulüne karar verildiğini, davaya konu olayda para transferine ilişkin hukuki ilişkinin davalı ile arasında kurulmadığını, bu nedenle davalının gönderilen paranın kendisinden başka bir kişiye ödendiği ve malvarlığında haksız biçimde azalma olduğu iddiasında bulunmasının hukuken mümkün olmadığını, dolayısıyla malvarlığında herhangi bir azalma olmayan ve hiçbir hukuki ilişkisi bulunmayan davalının aktif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken tüketici hakem heyetince taleplerinin kabulünün usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek tüketici hakem heyeti kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, gönderilen paranın çekilebilmesi için sunulan evraklar içindeki pasaportun davalıya ait olmadığı, bu tür para transfer işlemlerinde belgelerin dikkatli bir şekilde incelenmesi gerektiği, davacı şirketin üzerine düşen dikkat ve özeni yerine getirmediği, hafif kusuru bulunsa dahi sorumluluktan kurtulamayacağı, davalı adına gönderilen paranın sahte evrak gösterilmek suretiyle başka bir kişiye ödendiği, davalı tüketicinin 1.000,00-TL'yi davacıdan talep edebileceği, ... İlçe Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığının 14/03/2019 tarih ve 050820190000315 sayılı kararının yerinde olduğu
gerekçesiyle davacının itirazın reddi ile ... İlçe Tüketici Hakem Heyet Başkanlığının 14/03/2019 tarih ve 050820190000315 sayılı kararın onanmasına, karar verilmiştir.
Adalet Bakanlığının 01/02/2022 tarihli yazısında; davacı şirket ve dava dışı... arasında para transferine ilişkin akdî ilişki kurulmuş olduğu ve sözleşmede taraf sıfatı taşımayan davalının sözleşmelerin nisbiliği prensibi uyarınca sözleşmeden kaynaklı tazminat talebiyle hakem heyetine başvuru hakkı bulunmadığı gözetilerek, davanın kabulü ile hakem heyeti kararının aktif husumet yokluğu nedeniyle iptali gerekirken, işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, 6100 sayılı HMK’nın 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Dava, Western Union sistemi üzerinden davalıya havale edilen paranın alıcısından başkasına ödenmesi nedeniyle uğranılan zararın tazminine dair verilen tüketici hakem heyeti kararının iptali istemine ilişkindir. Uyuşmazlık, davacı Western Union ile davalı arasında akdi ilişkinin bulunup bulunmadığı, davalının tüketici hakem heyetine başvuru için aktif dava ehliyetine sahip olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinde; davaya konu western union havalesine ilişkin akdi ilişkinin dava dışı... ile davacı arasında kurulduğu, davalının yalnızca havale alıcısı olduğu anlaşılmaktadır. Sözleşmenin nispiliği ilkesi gereği dayandıkları sözleşmelere ilişkin her türlü iddia ve savunmayı ancak sözleşmenin tarafları, birbirine karşı ileri sürebileceklerdir. Bu durumda davaya konu sözleşmenin tarafları davacı ile dava dışı... olup, davaya konu paranın havale alıcısı dışında başka kişiye ödenmesinden kaynaklı zararın tazminini de dava dışı... talep edebilecektir.
O halde mahkemece, yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda davalının tüketici hakem heyetine başvurusu için aktif husumet ehliyetinin olmadığı, sözleşmenin tarafları arasında hüküm ve sonuç doğuracağı değerlendirilerek sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan, Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığı’nın kanun yararına bozma talebinin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA, aynı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca gereği yapılmak üzere bozma kararının bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine, 14.03.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.