"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1282 E., 2022/2422 K.
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2019/573 E., 2020/160 K.
Taraflar arasındaki ipoteğin fekki davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, davalı bankadan kullanmış olduğu konut kredisine istinaden ... İli ...İlçes... Mahallesi 5710 ada 15 parselde kayıtlı 7. kat 13 numaralı bağımsız bölüm üzerine ipotek tesis edildiğini, davacının borcunu zamanında ödediğini, ancak taşınmaz üzerindeki ipoteğin banka tarafından kaldırılmadığını, söz konusu taşınmazı satmak için tapu müdürlüğüne gittiğinde ipoteğin varlığını öğrendiğini, banka ile iletişime geçtiğini, bu hususta bankaya ihtar gönderildiğini ancak yine de ipoteğin kaldırılmasına ilişkin bugüne kadar herhangi bir işlem yapılmadığını ileri sürerek açılan davanın kabulü ile söz konusu taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, dava konusu taşınmaz nedeniyle davacının kullanmış olduğu konut kredisinin geri ödemesi bittikten sonra ipoteğin kaldırılması için gerekli söz konusu tapu harcının yatırılması durumunda talep konusu işlemin yapılacağını, bu harcın davacı tarafından ödenmesi gerektiğinin kararlaştırıldığını, söz konusu harcın ödenmemesi halinde üzerine terkin işleminin yapılmadığını belirterek açılan davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kabulü ile ... ili ...ilçes... Mahallesi 5710 ada 15 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki T.C. Halk Bankası A.Ş.lehine olan 03.03.2010 tarih 3331 yevmiye sayılı ipoteğin kaldırılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı ve davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, ilk derece mahkemesince vekalet ücreti konusunda hatalı karar verildiğini, ipoteğin fekki davalarında ipotek miktarının dava değeri olmak zorunda olduğunu, dava sonunda da dava değeri üzerinden nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken mahkemece maktu vekalet ücretine hükmedildiğini, ancak bu hususun yeniden yargılama gerektirmeyen bir konu olduğundan Yargıtay kararları ışığında ... 1. Tüketici Mahkemesinin 2019/573 E., 2020/160 K. sayılı ilamının düzeltilmesini veya kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacı tarafın ipotek bedeli üzerinden vekalet ücreti talebinin haksız olup hakkaniyetle bağdaşmadığı, vekalet ücretinin dava değerini geçemeyeceğini, dava konusu ipotek fek harcının miktarının 2019 yılı için 30,60. TL olduğu, davalı bankanın davanın açılmasına sebebiyet vermediğinden aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücreti hükmedilmesinin hatalı olacağını, davalı bankanın dava açılmasına sebebiyet vermediğini, yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini, davacı tarafın dava değerinin ipotek bedeli olduğunu beyan ettiğini, ancak ipotek bedeli üzerinden harç yatırılmadığını, davacı tarafından vekalet harcı dışında yatırılan hiçbir harç bulunmaması sebebiyle kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; ilk derece mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının kredi borcunu ödediğini ve bu nedenle ipoteğin kaldırılmasını talep ettiğini, banka tarafından ipotek terkin harcının yatırılarak talepte bulunulması halinde ipoteğin kaldırılacağının bildirildiği ve davacı tarafça ipoteğin kaldırılması talebi ile açılan eldeki davada mahkemesince ipoteğin kaldırılmasına karar verildiği tespit edildiği ve kararda usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, ancak ipoteğin fekkine ilişkin davalarda dava değerinin ipotek akit tablosunda yazılı bulunan ipotek bedeli olduğu, harçtan muaf olan davacı tüketici tarafından bu bedelin dava değeri olarak gösterildiği, bu durumda, davada ipotek bedeli olan ve dava değeri olarak gösterilen 171.000 TL üzerinden nispi harç ve nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu harç ve maktu vekalet ücretine hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı bulunduğu gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak (Düzeltilerek) yeniden yargılama yapılmasına gerek görülmediğinden yeniden esas hakkında Hukuk Muhakemeleri Kanunu 353/1-b(2) maddesi uyarınca yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; ipotek terkini için davacının harç ödemesi gerektiği, söz konusu harcın ödenmemesi halinde ipoteğin terkin edilemeyeceğini, dava değerinin ise ipotek bedeli olmadığını, müvekkil bankanın dava açılmasına sebebiyet vermemesi nedeniyle kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı bankadan kullanılan konut kredisi nedeni ile konulan ipoteğin kaldırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 881 inci maddesi: Hâlen mevcut olan veya henüz doğmamış olmakla beraber doğması kesin veya olası bulunan herhangi bir alacak, ipotekle güvence altına alınabilir. İpoteğe konu olacak taşınmazın, borçlunun mülkiyetinde bulunması gerekmez.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 882 nci maddesi: Miktarı belirli olmayan veya değişebilen alacaklar da, belli rehin derecesine yerleştirilir ve tescilden sonra alacak miktarında meydana gelecek değişmelere bakılmaksızın sırasını korur. Tapu memuru istem üzerine alacaklıya ipoteği gösteren bir belge verir. Sadece tescilin yapıldığını ispata yarayan bu belge kıymetli evrak niteliği taşımaz. Tescilin yapıldığının sözleşme üzerine yazılıp onaylanması, ipotek belgesi yerine geçer.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 883 üncü maddesi: Alacak sona erince ipotekli taşınmazın maliki, alacaklıdan ipoteği terkin ettirmesini isteyebilir. (Ek fıkra:4/7/2019-7181/19 md.) İpotek süreli olarak kurulmuşsa, sürenin bitiminden itibaren otuz gün içinde ipotekli taşınmaz üzerinde 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 150/c maddesinde belirtilen şerhin konulmaması hâlinde ipotek, malikin talebiyle tapu müdürlüğünce terkin edilir.
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle dava tarihinden önce kredi borcunun ödenmiş olmasına ve dava değerinin ipotek bedeli olduğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilince temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, gönderilmesine,
07.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.