"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/977 E., 2022/1115 K.
KARAR : Davanın reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/797 E., 2022/167 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın arabuluculuk dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı,...Mak. İml. İnş. Den. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından satın alınıp bir dönem kullanıldıktan sonra kendisine hediye edilen kullanılmış Windsor marka buzdolabının, 12.02.2020 günü kiracısı olduğu evde yangına sebebiyet verdiğini, ... Büyükşehir Belediyesi Yangın İdaresi Başkanlığınca düzenlenen 12.06.2020 tarihli yangın raporuna göre de yangına anılan buzdolabının sebebiyet verdiğinin anlaşıldığını, yangının davalı şirket yetkili servisine 13.06.2020 tarihinde bildirildiğini, yetkili servis tarafından adreste inceleme yapılmasından sonra ödeme yapılmayacağının bildirildiğini, buzdolabına ilişkin fatura ve garanti belgesinin yangın sebebi ile zayi olduğundan sunulamadığını, yangına sebebiyet veren buzdolabından kaynaklanan davaya konu zararın ürün sorumluluğu olup haksız fiil sorumluluğu çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini, yangın nedeniyle evdeki zararın giderilmesi, onarım bedelleri ve tüm harcamalar için fazlaya ilişkin hak ve alacakları sebebiyle talep artırım hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 120.504,20 TL maddi tazminat talebi ile, yangın esnasında kendisi, eşi ve bir arkadaşları ile evde otururken mutfaktan patlama sesi geldiğini ve alevlerin yükselmeye başladığını, evin büyük kısmını kapladığını, güçlükle kendilerini evin dışına attıklarını, yangın nedeniyle çok ciddi korku ve panik yaşadıklarını, olaydan sonra da evdeki hasarların giderilmesi için uğraştıklarını belirterek, olay tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte 40.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, yangın ile buzdolabı arasında illiyet bağının kurulamayacağını, maddi ve manevi tazminat koşullarının oluşmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı vekilince Arabuluculuk dava şartının geçerli olmadığı asliye hukuk mahkemesinde bu yola başvurmadan davanın açıldığı, asliye hukuk mahkemesince Arabuluculuk dava şartının bulunduğu tüketici mahkemesine görevsizlik kararı verildiği, tüketici mahkemesince asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verildiği, mahkemece verilen karşı görevsizlik kararı üzerine BAM tarafından asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğundan bahisle dosyanın mahkememize gönderildiği, ancak her ne kadar davacı tarafça arabuluculuk dava şartının bulunmadığı görevsiz mahkemede dava açılmış ise de görevsizlik kararları üzerine yargılama yapan gerek tüketici mahkemesinde, gerekse işbu mahkemede arabuluculuğun dava şartı olduğu, davacının mahkemece işin esasına girilinceye kadar söz konusu dava şartını tamamlama imkanı varken arabuluculuğa başvurmadığı ve anılan dava şartını tamamlamadığı, Bölge Adliye Mahkemesinin asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğuna dair verilen kararı üzerine yapılan ön inceleme duruşmasında da esasa girilmeden önce davacı tarafça bu hususta herhangi bir anlaşamama tutanağı sunulmadığı gibi arabuluculuk yoluna başvurmak için süre talebinde de bulunulmadığı gerekçesi ile dava şartı yokluğu nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, olumsuz görev uyuşmazlığı hallerinde tensip zaptının düzenlenip tebliğ edilmesinden sonra arabuluculuk başvurusu yapılmasının mümkün olmadığını, BAM kararından tensip zaptıyla birlikte haberleri olduktan sonra tam olarak hangi tarih aralığında bu başvurunun taraflarınca usule uygun bir biçimde gerçekleştirilebileceğini anlamanın mümkün olmadığını, görevli mahkemenin bilinmediği bir aşamada ve asliye hukuk mahkemesi dahil üç mahkeme birden görevsizlik kararı vermişken dosyanın hangi mahkemede görüleceği bilinmeksizin arabuluculuğa başvurmalarının beklenmesinin gülünç olduğunu, bu durumun hukuki bir izahının olmadığını, yerel mahkemece usule aykırı yapılan işlemlerin usulüne uygun bir biçimde yapılması için dosyanın bozularak mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiğini, istinaf dilekçesinin yazıldığı tarihten önce 04.06.2022 tarihinde arabuluculuğa başvurduklarını ve arabuluculuk dosyasının şu anda Karşıyaka Arabuluculuk Bürosu birimine 2022/156 sayılı dosyasıyla kaydedildiğini de ifade etmek istediklerini, yerel mahkemece taraflarına zorunlu arabuluculuğa gidilmesi gerektiğine dair bir şerh içeren davetiyenin tebliğ olunmadığını belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; satımın, üretici davalı şirket ile dava dışı...Mak. İml. İnş. Den. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında gerçekleştiği, satım ilişkisinin her iki tarafı tacir olduğu gibi, her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili alım-satımdan kaynaklanan tazminat davası olduğundan TTK.nun 4/1 maddesi kapsamında nispi ticari dava niteliğinde olduğu, davaya konu talep yönünden öncelikle arabuluculuk yoluna başvurulması gerektiği, bu hususun dava şartı olduğu, dava açılmadan önce arabuluculuk sürecine girilmeden davanın açıldığı ve daha önceden açılan Karşıyaka Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararı vermiş ve bu davanın önceki davanın devamı niteliğinde ise de, ilk davanın 01.01.2019 tarihinden sonra 24.07.2020 tarihinde açıldığı anlaşıldığından, yerel mahkemece yazılı şekilde, davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı gerekçesi ile davacının istinaf başvuru sebeplerinin HMK'nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçelerini tekrarlamakla birlikte,...Mak. İml. İnş. Den. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına alınan buzdolabının bir süre kullanıldıktan sonra kendisine hediye edilmesinin sebebinin hem buzdolabı bedelinin kendisi tarafından ödenmesi hem de şirketin aile şirketi olması olmasından kaynaklı olduğunu, kaldı ki açtıkları bu dava haksız fiil hükümlerine dayalı olarak açıldığından ve davacının tacir sıfatı bulunmadığından, TTK m.4 ve diğer kanunlarda yer alan zorunlu arabuluculuğa tabi dava ve işlerden olmadığını, davanın imalatçının ürün sorumluluğuna dayanılarak açılan bir dava olduğunu, ancak mevzuatımızdaki boşluk sebebiyle haksız fiil sorumluluğu çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tacirler arasında satıma konu buzdolabından kaynaklanan yangın nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararın tahsili talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.18.12.2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7155 sayılı Kanunun 20 inci maddesi ile 6102 sayılı TTK'ya eklenen 5/A maddesinde; "(1) Bu kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması davası şartıdır.
(2) Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir." düzenlemesi ile,
6102 sayılı TTK'nın geçici 12.maddesinde; "(1) Bu kanunun dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümleri, bu hükümlerin yürürlüğe girdiği tarih itibari ile ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan davalar hakkında uygulanmaz." düzenlemesi getirilmiştir.
2. 6235 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'na "Dava Şartı Olarak Arabuluculuk" başlığı ile 18/A maddesi eklenmiş olup, 2.fıkrasında; "Davacı arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilir. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilir. Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması halinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir." düzenlemesi bulunmaktadır.
3.Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile davanın ticari niteliğine ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının dayandığı yasal ve hukuksal gerekçelere göre davacının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.