"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1843 E., 2022/1727 K.
DAVA TARİHİ : 05.10.2018
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/83 E., 2021/261 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 24.10.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir
Belli edilen günde gelen davacı vekili Avukat ... ile davalı ... vekili Avukat ...'nın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; tıbbi malzeme ticareti ile iştigal ettiğini, davalılara 2017 Mayıs ayında başlayan ve 2017 yılı Kasım ayına kadar çeşitli tarihlerde takip taleplerinde bildirilen miktarlarda kesilen faturalar gereğince ihale usulü ile tıbbi malzeme tedariği yaptığını ve bu malzemeleri davalı Kurum görevlisine teslim ettiğini, 2017 yılı Mayıs ayında başlamış olan bu süreç zarfında herhangi bir ödeme yapılmadığını, daha önceki ihalelerde tedarik edilip teslim edilen ürünlerin ödemelerinde böyle bir gecikme ve aksama yaşanmamış olup kısa bir süre sonra paranın ödendiğini; ancak, davaya konu icra takibinde dayanak toplam 17 adet olan ve 512.172,72 TL tutarındaki faturalara ilişkin ödemelerin halen yapılmadığını, ödeme yapılması hususunda davalılara ... 3. Noterliği kanalı ile 06.08.2018 tarih ve 22118 yevmiye numaralı ihtarnamenin keşide edildiğini, ...'nün de 13.08.2018 tarihinde verdiği cevabı ihtarnamede, Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü ile arasında imzalanan sözleşmenin 12.2.2 nci maddesi gereği "kabul raporu düzenlenmesinden itibaren yüklenicinin yazılı talebi üzerine 270 gün içerisinde ödeme yapılır" düzenlemesi gereğince ihtarname çektiği tarihi yazılı başvuru olarak kabul ettiklerini ve bu tarihten itibaren 270 gün içerisinde ödeme yapılacağının bildirildiğini, yapıldığı iddia edilen bu sözleşmenin 22.06.2018 tarihinde davalı Kurum ile arasında imzalandığını; oysa dava konusu edilen ve icra takibinde yer alan faturaların düzenleme tarihleri ve malzemelerin teslim tarihlerinin 2017 yılı olduğunu, dolayısıyla 2017 yılı içerisinde ihalesi yapılan ve teslim edilen malzemelere ilişkin 22.06.2018 tarihinde imzalanmış sözleşmenin uygulanma olanağının bulunmadığını; alacağını tahsil edebilmek amacı ile ... 8. İcra Müdürlüğünün 2018/4814 E. sayılı dosyası ile icra takibi başlattığını; ancak, davalı borçluların haksız itirazı ile başlatılan bu takibin durdurulduğunu ileri sürerek; icra takibine yapılan itirazının iptaline, takibin devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 12.2.2 nci maddesinde "İdare muayene ve kabul komisyonunca kabul raporu düzenlenmesinden itibaren yüklenicinin yazılı talebi üzerine 270 gün içinde yüklenici veya vekiline ödeme yapar" hükmü gereğince davacı yüklenicinin yazılı talebinden itibaren 270 gün içerisinde ödeme yapılabileceğini, davacı tarafından çekilen ihtarnamenin tebliğ tarihinin yazılı talep olarak kabul edildiğinde takip ve dava tarihi itibariyle alacağın muaccel hale gelmediğini beyanla; davanın reddini ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/1176 E., 2020/290 K. sayılı ilamıyla, davalı tacir olmadığından TTK'nın 4 üncü maddesi gereğince Mahkemenin görevsizliğine, görevsizlik nedeniyle dava dilekçesinin usulden reddine karar verilmiştir.
2. Tarafların istinafı üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 2020/1368 E., 2021/66 K. sayılı kararıyla; incelenen kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılmakla; davacı vekili ve davalı ... Rektörlüğünün istinaf başvurusunun HMK'nun 353/1-b.1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ... 8. İcra Müdürlüğünün 2018/4814 E. sayılı dosyasının dayanağını teşkil eden faturaların taraflar arasında imzalanan tıbbi sarf alımına ait sözleşme kapsamında düzenlendiği, sözleşmelerin ödemelere ilişkin hükümlerinin Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu'na aykırı olmadığı, sözleşmenin 12.2.2 nci maddesine göre "idare, muayene ve kabul komisyonunca kabul raporu düzenlenmesinden itibaren yüklenicinin yazılı talebi üzerine en geç 270 gün içinde yükleniciye veya vekiline ödemeyi yapacaktır" şeklindeki hüküm nedeni ile davaya konu faturaların muaccel olduğu tarihin, 06.08.2018 tarihinde düzenlenen ihtarnamenin tebliğ tarihi olan 08.08.2018 tarihinden itibaren sözleşme gereği 270 gün sonrasına denk gelen tarihin 08.05.2019 olarak tespit edildiği ve dava tarihi itibari ile dava konusu faturaların muaccel hale gelmediği, davalı Kurum davaya konu faturaların toplamı 512.172,72 TL'nin damga vergisi düşüldükten sonra kalan kısmı 507.676,99 TL' yi muacceliyet tarihi 08.05.2019 tarihinden önce 06.05.2019 tarihinde ödediği tespit edildiğinin anlaşıldığı; tüm dosya kapsamı, denetime ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu da dikkate alındığında davacının ... 8. İcra Müdürlüğünün 2018/4814 E. sayılı doyasında haksız itirazının iptali ile takibin kaldığı yerden devamına ilişkin talebinin yerinde olmadığından davanın reddine, kötüniyet tazminat isteminin şartları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı; dava dilekçesi ve yargılama aşamasındaki iddialarını tekrarlayarak, görevsiz Mahkemece alınan bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle, bilirkişi raporuna karşı itirazları değerlendirilmeden denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmayan bilirkişi raporu esas alınarak karar verildiğini, somut olayda uygulanması zorunlu bulunan Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin uygulanması gerektiğine ilişkin itirazlarının değerlendirilmediğini, davalı idareye sunulan faturalarda banka hesap numarasının bildirilmiş olması nedeniyle, sunulan faturaların aynı zamanda yazılı talep olarak değerlendirilmesi gerektiğini, davalı idare tarafından ödeme emrine itiraz edilerek takip durdurulmuş ise de, yargılama sırasında 06.05.2019 tarihinde 507.676,99 TL kısmi ödeme yapıldığını, bu ödemenin davalının itirazından vazgeçmesi olarak kabul edilmesi ve lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasındaki sözleşmenin 12.2.2 nci maddesindeki düzenleme gereğince takip tarihi itibariyle alacağın henüz muaccel hale gelmediği, davalı Kurum tarafından taraflar arasındaki sözleşmenin 12.2.2 nci maddesindeki düzenleme gereğince davacının yazılı talebinden itibaren 270 gün içerisinde olmak üzere 512.172,72 TL tıbbi sarf malzemesi bedelinden, damga vergisi düşüldükten sonra 06.05.2019 tarihinde 507.676,99 TL kısmi ödeme yapılmış olduğu, davalı idare tarafından takip tarihi itibariyle alacağın muaccel olmaması nedeniyle icra takibine itiraz edildiği, yargılama sırasında taraflar arasındaki sözleşmenin 12.2.2 nci maddesinde düzenlenen 270 gün dolmadan 06.05.2019 tarihinde ödeme yapılmış olmasının icra takibine yapılan itirazdan vazgeçme mahiyetinde olmadığı, davalı Kurum tarafından işlemiş faiz dahil takipte tahsili talep edilen tüm bedelin ödenmemiş olması nedeniyle itirazın iptali talebinin konusuz kalmadığı anlaşılmakla, davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nun 353/1-b.1 inci maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek, kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, medikal malzeme satış sözleşmesinden kaynaklı alacağın tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 26 ncı maddesi şöyledir; " Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler."
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına, davacı tarafından düzenlenen ihtarnamenin davalıya tebliğ tarihi olan 08.08.2018 tarihinden itibaren sözleşme gereği 270 gün sonrasına denk gelen tarihin muacceliyet tarihi olan 08.05.2019 olarak tespit edildiğinin ve dava tarihi itibari ile dava konusu faturaların muaccel hale gelmediğinin, dava devam ederken ödemenin muacceliyet tarihinden önce 06.05.2019 tarihinde yapıldığının anlaşılmasına göre, davacı tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile, usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
17.100,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.