"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1224 E., 2022/1389 K.
DAVA TARİHİ : 16.01.2018
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Vezirköprü 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/47 E., 2022/157 K.
Taraflar arasındaki maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvrusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 2012 yılında ilçe merkezinde faaliyette bulunan Birlik Tarım isimli işyerinden davalı firmanın üretimi WOM 400 modelli çapalama makinesi satın aldığını, bu makineyi kullanırken 08.04.2016 tarihinde kaza geçirdiğini ve sağ bacağını yitirdiğini, kazaya sebebiyet veren bu makinenin eksiklerinin bulunduğunu, davalı firmanın ayıplı mal üretmesi nedeniyle müvekkilinin kaza yapmasına sebebiyet verdiğini, bu nedenlerle HMK'nın 107 nci maddesi gereğince belirsiz 5.000,00 TL maddi tazminatın ve 30.000,00-TL manevi tazminatın olay tarihi olan 08.04.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş; davacı vekili talep artırım dilekçesiyle, maddi tazminat talebini 147.159,40 TL arttırmış; Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararından sonra yapılan yargılamada ıslah dilekçesiyle maddi tazminat talebini 194.389,54 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; yetki ve zamanaşımı itirazında bulunarak, davacının ayıplı mal olarak bildirdiği aleti nereden ve ne zaman alındığının da bilinmediğini, aletin nasıl kullanıldığının da bilinmediğini, müvekkilinin olayda kusurunun bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda anılan tarih ve sayılı kararıyla; "Makine Emniyeti Yönetmeliği'nin 1 inci maddesinde "Bu Yönetmeliğin amacı; makinaların, usulüne uygun şekilde kurulduğunda, bakımı yapıldığında ve kendinden beklenen amaçlar doğrultusunda kullanıldığında, insan sağlığına ve güvenliğine ve durumuna göre evcil hayvanlara ve mallara zarar vermiyorsa piyasaya arz edilmelerini ve hizmete sunulmalarını teminen, tasarım ve imalat aşamasında uyulması gereken temel emniyet şartları ile takip edilmesi gereken uygunluk değerlendirme prosedürlerini ve uygunluk değerlendirmesi yapacak onaylanmış kuruluşların görevlendirilmesinde dikkate alınacak asgari kriterleri düzenlemektir" şeklinde belirtilmiş, aynı yönetmeliğin 1.2.4.3 maddesinde "Makinalara, fiili veya olası bir tehlikenin bertaraf edilmesi için, bir veya daha fazla acil durum durdurma tertibatı takılmalıdır." hükmü düzenlenerek acil durumlarda durdurma tertibatı takılması gerektiği hüküm altına alınmış olup buna göre davalının ürettiği makinede davalı tarafından acil durum durdurma tertibatı eklenmesi gerektiği, keşif mahallinde hazır bulunan bilirkişi Volkan Aydın'ın kazaya konu araçta hiçbir güvenlik tertibatının sökülmediği, makinede bas-çalıştır tipi kumandanın olmadığı şeklindeki tespitin varlığı dikkate alındığında stop elciği olmadan makinenin piyasaya sürülemeyeceği belirtilerek somut olay değerlendirilmeden varsayıma dayalı düzenlenen 22.08.2019 havale tarihli heyet raporunun hüküm, denetim ve oluşa uygun olmadığı kanaatine varılarak itibar edilmediği, bilirkişi Volkan Aydın tarafından düzenlenen bilirkişi raporu ile mahkememizce aldırılan, Volkan Aydın tarafından düzenlenen bilirkişi raporu ve 22.08.2019 havale tarihli bilirkişi raporu arasındaki çelişkiyi giderici nitelikteki 17.11.2021 tarihli ek rapor mahkememizce hüküm ve denetime elverişli bulunarak hükme esas alınmış, bu itibarla kazanın meydana gelmesinde davacının kusursuz, davalının %100 oranında kusurlu olduğu kanaatine varılmış, 29.04.2022 havale tarihli hesap bilirkişi raporu mahkememizce hüküm ve denetime elverişli bulunarak davacının ıslah dilekçesi doğrultusunda (bedel artırım dilekçesinden sonra ıslah dilekçesi verilmesine engel bir durum olmadığından) maddi tazminat davasının kabulüne; somut olayda davaya konu kazanın meydana geliş şekli, tarihi, kusur durumu, kazanın meydana gelmesine davalının kusuru ile sebebiyet vermiş olması, davacının kusurunun bulunmaması, davacının geçici iş göremezliğe ve sürekli iş göremezliğe maruz kalması, olayın mahiyeti gereği olay sonrası davacıda meydana gelen ruhsal çöküntünün boyutları,
paranın alım gücü, tarafların dosyaya yansıyan sosyal ekonomik durumları, hak ve nesafet kuralları göz önünde bulundurularak manevi tazminat talebinin de kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili cevap dilekçesi ve yargılama aşamasındaki savunmalarını tekrar ederek,dosyaya tedbiren depo edilmesi gerekli dava sonunda ortaya çıkan bedelin işbu kararın kanun yollarından geçmeksizin davacı veya vekiline ödenmemesi yolunda tehiri icra kararı verilmesini, yukarıda bahsi geçen ve istinaf incelemesi neticesinde ortaya çıkabilecek diğer nedenlerle, Bölge İstinaf Mahkemesi tarafından, haksız, yersiz ve mesnetsiz dava hakkında tüm sonuçlarıyla ve kesin olmak üzere davanın reddine karar verilmesini, Bölge Adliye Mahkemesi aksi kanaatle tekrar dosyada bilirkişi incelemesi yapılmasını düşünür ise, VOM 400 Çapa Makinesinin halen bir örneğinin Çukurova Üniversitesinde Tarım Makineleri sergi salonunda sergilendiğini, birlikte işbirliği içinde üretimin gerçekleştirildiğini, dosyaların, bilgi ve belgelerin bulunduğu Çukurova Üniversitesinden aldırılmasının yerinde olduğunun düşünülmesini talep ederek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki belgelere, duruşma sürecini yansıtan tutanaklara, birbirini teyit eder nitelikteki yapılan keşif sonucu keşfe iştirak eden makine mühendisi bilirkişi Volkan Aydın tarafından tanzim edilen 21.11.2018 tarihli ve Dairemiz kaldırma kararı üzerine yapılan yargılama esnasında dosyaya ibraz edilen Makine Mühendisi Bilirkişi Volkan Aydın tarafından düzenlenen 21.11.2018 tarihli Bilirkişi Raporu ile, Makine Mühendisi Bilirkişiler Hüseyin Hüsnü İlgün, İbrahim Karakoç, Refik Akın tarafından müşterek imzalı olarak düzenlenen Bilirkişi Kurulu raporu arasında içerikleri itibarı ile birbiriyle tamamen çelişen sonuçlara ilişkin değerlendirmeleri içermesine rağmen ve 6100 sayılı HMK'nun 281. maddesi gereğince çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren bu konuda dosyadaki önceki raporları da ayrıntılı olarak irdelemek suretiyle önceki raporlar arasındaki çelişkiyi giderecek nitelikte kusur durumuna yönelik Üniversitelerin Makine Mühendisliği Bölümünde görevli üniversite öğretim görevlilerinden oluşturulacak 3 kişilik başka bir bilirkişi kurulundan önceki raporları da irdeler tarzda yeniden rapor alınması amacıyla, dosyanın tevdi edildiği Karadeniz Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü'nde görevli Üniversite Öğretim Görevlilerinden Oluşan Bilirkişi Kurulu Prof.Dr.Levent Gümüşel, Doç.Dr.Mustafa Sarıoğlu, Doç.Dr.Hasan Baş tarafından müşterek imzalı olarak tanzim edilen 16/07/2021 tanzim tarihli Asıl Bilirkişi Kurul Raporu ve 11.11.2021 tanzim tarihli Ek Bilirkişi Kurul Raporu içeriklerinde davacının kusursuz ve davalının asli kusurlu bulunduğuna yönelik değerlendirmeleri içerir bilirkişi raporlarının olay ve oluşa uygun kabul edilmesinde ve bu kusur durumuna yönelik hesaplamanın da yerel mahkemece benimsenerek bu kusur oranlarına göre yapılan değerlendirmeye göre hüküm kurulmuş olmasında herhangi bir isabetsizliğin bulunmadığı, bu yöndeki istinaf itirazlarının yerinde olmadığı, ayrıca olay tarihi, eylemin niteliği, tarafların sosyal ve ekonomik durumları nazara alındığında davacı yararına manevi tazminata hükmedilmesinin ve hükmedilen manevi tazminat miktarının da yerinde olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporlarının hüküm kurmaya yeter açıklıkta bulunduğu da nazara alınarak davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, davacının makinayı kontrol ederek satın aldığını, uzun süre kullandığını, dosyadaki bir bilirkişi raporunda kendilerinin kusurunun olmadığının tespit edildiğini, makinanın yasal mevzuata uygun üretildiğini, makinada stop elciğinin bulunmadığı iddialarının yersiz olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu, stop elciğinin davacı tarafından komple iptal edildiğini, araç üzerine orijinal olmayan parçalar takıldığını, birden fazla kez ıslah yapıldığını, bunun mümkün olmadığını beyan ederek usul ve yasaya aykırı kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacı tarafından davalı firmadan satın alınan çapa makinesinin ayıplı olmasından kaynaklanan kaza nedeni ile malul kaldığı iddiasına dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 56 ncı maddesi (818 sayılı BK 47) manevi tazminat
6100 sayılı HMK’nin belirsiz alacak davasını düzenleyen 107 nci maddesi,
6100 sayılı HMK’nın 177/1,2,
6100 sayılı HMK’nın 141/2 nci maddesi
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle Bölge Adliye Mahkemesinin, İlk Derece Mahkemesinin verdiği ilk kararı kaldırma kararından sonra, dosyada mevcut bilirkişi raporları arasındaki çelişkiyi giderir raporun hükme esas alınmış olmasına ve davacının dava dilekçesinde açıkça maddi tazminat talebini HMK 107 kapsamında belirsiz alacak davası şeklinde açtığının anlaşılması, buna binaen talep artırım dilekçesi verdiği, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrasında tazminat hesabına dair alınan yeni bilirkişi raporu sonrası davacı vekilinin usulüne uygun ıslah dilekçesi vermiş olduğunun anlaşılmasına göre kurulan hükmün usul ve kanuna uygun olup davalının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.