"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/183 E., 2022/216 K.
HÜKÜM : Davanın Kabulü
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalı İstanbul ... Başkanlığı
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı İstanbul ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı İstanbul ... vekilince Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; maliki bulunduğu taşınmazın davalı tarafından imar planına alındığını ve akabinde taşınmaza el atıldığını, Bakırköy 12.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/57 E. 2008/96 K. sayılı ilamı ile davalı belediye tarafından kamulaştırmasız el atıldığının tespit edilen taşınmazın adına tesciline karar verildiğini, taşınmazın 2003-2008 yılları arası döneme ilişkin emlak vergisinin kendisinden talep edildiğini, vergi borcunu ödemesi gerekenin davalı belediye olduğunu, bu nedenle İstanbul 3.Vergi Mahkemesinde dava açtığı, ancak bilahare 6111 sayılı Kanundan faydalanarak vergiyi Zeytinburnu Belediyesine ödediğini, taşınmazın imar planında yeşil alan ve yol olarak belirlenmesi nedeniyle tasarruf hakkının kısıtlandığını, bu nedenle emlak vergisi ödemesinin durması gerektiğini, ayrıca kamulaştırmasız olarak el atıldığı için emlak vergisinden el atan idarenin sorumlu olduğunu ileri sürerek; ödediği 135.167.05 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; taşınmazı18.09.2008 tarihinde edindiğini, bu tarihten öncesi için kendisine vergi tahakkuk ettirilemeyeceğini, davanın Vergi Mahkemelerinde görülmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece; taşınmazdaki tasarruf hakkının kısıtlanması halinde, malikin emlak vergisi yükümlülüğünün devam edip etmediği hususunun tartışılmasının adli yargının değil, vergi mahkemelerinin görevinde olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 07/02/2013 tarihli ve 2013/355 E. 2013/1857 K. sayılı ilamla; davanın özel hukuk hükümlerine göre adli yargıda çözümlenmesi gerektiğinden bahisle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan mahkemece; dahili davalı ... yönünden esastan, davalı ... yönünden husumet yönünden davanın reddine dair verilen karara karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 05/06/2018 tarihli ve 2016/15602 E. 2018/6352 K. sayılı ilamla; davaya dahil edilen Zeytinburnu Belediyesi ile davalı İstanbul ... arasında mecburi dava arkadaşlığının bulunmadığı, ayrıca davaya dahil edilen belediye hakkında hüküm tesisi doğru görülmediği, mahkemece davalının iddiaları üzerinde durularak, davalı İstanbul Belediye Başkanlığı yönünden davanın esasına girilerek sonucu dairesinde hüküm tesisi gerektiğinden bahisle, karar bozulmuştur.
C. Üçüncü Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan mahkemece; kamulaştırmasız el atma dolayısıyla açılan davada bedelin davacıya tam olarak ödendiği, kamulaştırmasız el atılmış olsa dahi taşınmazın davalı adına tescil edilmediği dönemde davacı tarafından başka hukuki yollara da başvurma olanağının bulunduğu, emlak vergisinin davalı belediye tarafından ödenmesi gereken bedelden sayılamayacağı gerekçesiyle, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı hakkındaki davanın reddine, dahili davalı ... Belediye Başkanlığı hakkında karar oluşturulmasına yer olmadığına dair verilen karara karşı, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 23/12/2020 tarihli ve 2020/9922 E. 2020/8261 K. sayılı ilamla; davaya konu edilen taşınmaza kamulaştırmasız el atılan tarih itibariyle davacının taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkisinin kısıtlandığı (bu şekilde mülkiyet hakkının nimetlerinden yararlanamamasına rağmen külfetine katlandığı), ancak tahakkuk eden emlak vergisini ödemek zorunda kaldığı, halbuki fiilen el atmanın başladığı tarihten itibaren taşınmaza ilişkin emlak vergisinin kamu idaresi tarafından ödenmesi gerektiği dikkate alınmak suretiyle, gerekirse ödenen emlak vergisi hakkında bilirkişi görüşüne başvurulması ve hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerektiği, ayrıca hakkında usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmadığı kabul edilen ve buna bağlı olarak hakkında karar oluşturulmasına yer olmadığına karar verilen Zeytinburnu Belediye Başkanlığı lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olmasının da usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan mahkemece; bilirkişi raporu değerlendirildiğinde davalı İstanbul Büyükşehir Belediye başkanlığı tarafından taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı, usulüne uygun bir kamulaştırma işlemi olmaksızın özel mülkiyete konu taşınmaza fiilen el konulduğu, kamulaştırmasız el atma durumunda taşınmazın gerçek maliki tapuda malik olarak gözükse dahi fiilen taşınmazı üzerinde tasarruf etme imkanının kalmadığı, bu durumda gerçek anlamda bir mülkiyetten ve emlak vergisi mükellefiyetinden sorumlu tutulamayacağı ayrıca fiilen kamu idaresince el konulan taşınmazın emlak vergisi için tapu malikine ödeme emri gönderilmesinin de Danıştay tarafından yasaya aykırı bulunduğu hususları değerlendirildiğinde, davacı tarafın ödediği bedeli davalı belediyeden talep edebileceği, ayrıca Zeytinburnu belediyesi hakkında usulüne uygun olarak açılmış bir dava olmadığı gerekçesiyle; dahili davalı ... Belediye Başkanlığı adına karar oluşturulmasına yer olmadığına, davanın davalı belediye yönünden kabulüne, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı İstanbul ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 27/10/2022 tarihli ve 2022/9779 Esas, 2022/8316 Karar sayılı ilamıyla, mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davalı İstanbul ... karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; hatalı bilirkişi raporuna göre hüküm tesis edildiğini, dava konusu bedelin Zeytinburnu Belediyesinden talep edilmesi gerektiğini, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, taşınmazın mahkeme kararının kesinleştiği 18.09.2008 tarihinde edinildiğini, bu tarihten sonrası için vergiden sorumlu olduklarını, taşınmazın kamulaştırılmadığını, mahkeme kararı ile malik olduklarını ileri sürerek; onama kararının düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından ödenen emlak vergisinin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalı belediyeden tahsili istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1.Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2. Davada verilen bozma kararlarının kapsamı dışında kalarak kesinleşen yönlere ilişkin davalı tarafça ileri sürülen sebeplerin artık incelenmesinin mümkün olmadığı, mahkemece bozma ilamına uyularak verilen kararın Dairece onandığı, dolayısıyla davalı tarafın karar düzeltme dilekçesinde bildirdiği sebeplerin Dairece verilen onama kararının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşılmıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılardan İstanbul ... vekilinin KARAR DÜZELTME TALEBİNİN REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezası ile bakiye harcın karar düzeltme isteyenden alınarak hazineye aktarılmasına,
16.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.