"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/171 E., 2021/279 K.
HÜKÜM : Davanın kısmen kabulü
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davacı asıl ve davalı vekili
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı asıl ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacı asıl ve davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Dosya içeriğine göre hüküm altına alınan toplam miktar 33.456 TL olup Dairece temyiz incelemesi sonucunda verilen karar tarihi itibari ile karar düzeltme sınırı olan 35.830 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; davalı vekilinin karar düzeltme dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı asıl tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi adli yardım talepli olarak istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin ve adli yardım talebinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asıl; davalı belediyeden 05.06.2007 tarihinde 5 yıl süre ile ahşap büfe kiraladığını, kiralananda fastfood tarzı yemek yaparak geçimini sağlamakta iken davalı belediyenin 11.08.2009 tarih ve 215 sayılı Encümen Kararı ile sözleşmeyi feshetmesi sonucu kiralananı tahliye ettiğini, kira kontratı devam ederken taşınmaz malikinin, kiralananda çalışmasına engel olacak şekilde mermer ve diğer araç-gereçleri koyduğunu, davalı belediyenin yeni bir yer tahsis etmemek suretiyle edimlerini yerine getirmediğini, iş yerini boşaltması sebebiyle zarara uğradığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, 5.000 TL maddi ve 5.000 TL manevi tazminatın davalı belediyeden tahsilini talep etmiş, 30.06.2017 tarihinde dava değerini 1.047.643,00 TL olarak ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; Mersin 1. İdare Mahkemesinin 2005/257 E., 2005/400 K. sayılı kararı ile yapılan parselasyon işleminin iptaline karar verildiğini, buna göre davaya konu ahşap büfenin bulunduğu yerde belediyeye ait parsel kalmadığından iradesi dışında bir mahkeme hükmünü yerine getirmek amacıyla kira sözleşmesini feshettiklerini, sözleşmenin 25. maddesinin Belediyenin isteği dışında ve elinde olmayan zorunlu nedenlerle ahşap büfenin yerinin değiştirilmesi gerektiğinde kiracının herhangi bir hak iddia edemeyeceği şartını taşıdığını, davacıdan alınan 2009-2010 yıllarına ait kira bedellerinin kendisine iade edildiğini, bu nedenle davacının herhangi bir zararının söz konusu olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 23.02.2012 tarihli ve 2010/358 E., 2012/87 K. sayılı kararıyla; sözleşmenin davalı Belediyece zorunlu olarak feshedildiği, davacının 31.08.2009 tarihli dilekçesi doğrultusunda ödediği 2009-2010 yıllarına ait kira bedellerinin iade edilmiş olması nedeniyle davacının maddi zararının olmadığı, davanın niteliği gereği manevi tazminat talebinin de dinlenemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesinin 16.04.2013 tarihli ve 2012/13991 E., 2013/6875 K. sayılı ilamıyla; davacının sair temyiz itirazları reddedilerek, maddi tazminat istemi yönünden; zapta karşı tekeffül borcu bulunan davalı belediyenin haksız feshedilen sözleşmeden dolayı davacı kiracının zararlarının tazmin etmesi gerektiği, sözleşmenin 25. maddesinde yeni yer bulma konusu tarafların anlaşma şartına bağlandığı ancak her iki tarafın büfenin uygun bir yere taşınması konusunda mutabık kalamadıkları, kural olarak davalının, haksız fesih nedeniyle davacı kiracının mecuru kullanamadığı süre için belirlenecek kar kaybından sorumlu olacağı, Mahkemece, sözleşmenin 25. maddesi de gözetilerek sözleşmenin fesih tarihinden itibaren davacının aynı işi yapabileceği bir büfeyi bulabileceği makul sürenin bilirkişi marifetiyle tespiti ile bu süre için uğranılan kazanç kaybına hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 08.05.2018 tarihli ve 2016/258 E., 2018/288 K. sayılı kararıyla, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile 33.456 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davacının fazlaya ilişkin maddi tazminat talebiyle daha önce kesinleşen karar uyarınca manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş; karara karşı, taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 24.04.2019 tarihli ve 2018/5706 E., 2019/3750 K. sayılı ilamla; davacının tüm, davalının sair temyiz itirazları reddedilerek; mahkemece bilirkişi raporları alındıktan sonra davacı tarafından 30.06.2017 havale tarihli ıslah dilekçesinin sunulduğu, mahkemece davacının söz konusu ıslah dilekçesi dikkate alınmak suretiyle hüküm tesis edildiği ancak bozmadan sonra ıslah yapılamayacağı gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Üçüncü Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 11.02.2020 tarihli ve 2019/349 E., 2020/24 K. sayılı kararıyla; kesinleşen manevi tazminat talebi hakkında yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına, maddi tazminat talebi yönünden davanın kabulü ile 5.000 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, karara karşı, taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 30.09.2020 tarihli ve 2020/2924 E., 2020/5077 K. sayılı ilamla hükmün onanmasına karar verilmiş, tarafların karar düzeltme istemi üzerine Dairece verilen 13.04.2021 tarihli ve 2020/1888 E., 2021/4050 K. sayılı ilamla; davalının karar düzeltme talebi reddedildikten sonra, her ne kadar mahkemece bozmaya uyularak davanın ıslah edilmemiş hali ile kısmen kabulüne karar verilmiş ise de; usule ilişkin olan hükümlerin derhal uygulanması gerektiği, 7251 sayılı Kanun ile değişen 6100 sayılı Kanun'un 177/2. maddesi ile Yargıtayın bozma kararından sonra tahkikata ilişkin bir işlem yapılması halinde, tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabileceğine dair açık düzenleme yapıldığı gözetilerek, usule ilişkin kazanılmış hakkın istisnası niteliğindeki yasa değişikliği uyarınca davacının ıslah dilekçesinin kabul edilmesi gerektiği gerekçesiyle, onama ilamının kaldırılmasına ve mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu yerin 05.06.2007 tarihinden itibaren 5 yıllığına kiralandığı ancak 11.08.2009 tarihinde kira kontratının belediye tarafından feshedildiği ve davacının kira süresinin tamamında iş yapma imkanının kalmadığı, 25.08.2009 tarihinden itibaren iş yerini başka bir yere taşıma ve açma imkanının olmadığı, belediyenin tek bir defa yer gösterdiği ancak bu yerin neresi olduğunun bilinmediği, bunun dışında belediyenin encümen kararındaki yer bulma kararına rağmen kiralama nedeniyle kendi taahhüdü altında olan sorumluluğunu yerine getirmediği, yeni bir yer bulma ve işletmeye hazır hale getirme ve kar etme aşamasına gelinceye kadar asgari bir yıllık sürenin makul süre olduğu, 05.06.2017 tarihli bilirkişi raporu ile davacının uğramış olduğu kazanç kaybının 33.456 TL olarak belirlendiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 33.456 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı asıl, verilen hükmün usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, hükmün lehine bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili; ıslah edilen miktarlara göre lehine vekalet ücreti hesaplanmadığını, ıslah ile artırılan tazminat isteminin zamanaşımına uğradığını, alınan bilirkişi raporlarının yetersiz olduğunu ileri sürerek, hükmün lehine bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 27.09.2022 tarihli ve 2022/400 E., 2022/7084 K. sayılı ilamıyla, bozmaya uygun olan hükmün onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuranlar
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, taraflar karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı asıl; adli yardım talebiyle birlikte dosyayı inceleme görevinin Yargıtay Dairesinin 6. Hukuk Dairesine ait olduğunu, verilen kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; onama kararının düzeltilmesini ve Mahkeme kararının lehine bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kira sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1.Yargıtay Kararının düzeltilmesi, 1086 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 440 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2.Mahkemece alınan 05.06.2017 tarihli bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğu, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşen yönlere ilişkin itirazların yeniden incelenmesinin artık mümkün olmadığı, dolayısıyla davacı tarafın karar düzeltme dilekçesinde bildirdiği sebeplerin Dairece verilen onama kararının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşılmıştır.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı vekilinin karar düzeltme dilekçesinin miktar yönünden REDDİNE,
2.Davacının karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde davalıya iadesine,
Aşağıda yazılı karar düzeltme harcı ile para cezasının mahallinde davacıdan alınmasına,
17.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.