"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalının 20.08.2020 tarihinde davacı tarafından düzenlenen ... ... Küçük Sanayi Sitesinde 32 ... yeri müzayedesi kapsamında gerçekleştirilen açık arttırmada 5252 Ada 11 Parselde kain taşınmazı satın almak için en yüksek teklif ileri sürüldüğünden ihalenin davalı üzerinde bırakıldığını, taşınmaz satışına ilişkin sözleşmenin imzalanması için 28.08.2020 tarihli açık arttırma sonuç tebligatı ile davet edildiğini ancak davalının tebligata kayıtsız kalarak taşınmazı satın almaktan imtina ettiğini, açık arttırma ile satış şartnamesinin 13 üncü ve 17 nci maddesinde belirtildiği üzere %3+KDV'yi almaya hak kazandığını, davalının şartnameye aykırı davranarak kararlaştırılan bedeli ödemekte temerrüte düştüğünü, başlatılan icra takibine itiraz edildiğini, takibin durduğunu, arabuluculuk görüşmelerinde anlaşma sağlanamadığını beyan ederek; davalı tarafça takibe yapılan itirazın iptali ile takibin devamına, %20 den aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının icra dosyasına konu komisyon bedeli konulu faturanın dışında bir alacak istemi ile 139.717,56 TL miktar üzerinden ihale şartnamesinin 13 üncü ve 17 nci maddelerini sebep göstererek dava açtığını, davada icra takibine konu ettiği faturadan bahsetmediğini, dava dosyasına konu alacak iddiasının komisyon bedeli açıklamalı fatura olduğunu, ... 7. Noterliğinin 18.09.2020 tarih ve 227774 yevmiye nolu ihtarnamesi ile fatura aslının davacıya iade edildiğini, taraflar arasında 26.11.2020 tarihinde yapılan arabuluculuk görüşmesinde takip dosyası konusunda anlaşmaya varılamadığını, arabuluculuk görüşmesinin takibe konu faturadan kaynaklı hukuki uyuşmazlık olduğunu, davacının başka bir alacak iddiası varsa bu alacağın yeniden arabulucuğa tabi olması gerektiğini, bu nedenle davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava ve takip konusu alacağın davalının imzasını içeren ve imzası davalı tarafından inkar edilmeyen açık artırma ile satış şartnamesi olup, davacının bu şartnameye dayalı olarak fatura düzenleyerek davalı hakkında icra takibi başlattığı, şartnamenin 13 üncü ve 17 nci maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; davacının, satış bedeli üzerinden hesaplanacak %3 oranında cezai şart alacağını KDV'si ile birlikte tahsil etmeye hak kazandığı, bu cezai şart tutarının aynı zamanda ihale gereği satış sözleşmesinin tapuda resmi şekilde yapılması ile birlikte davacının hak kazanacağı komisyon bedeli olduğu, davacının bu komisyon bedelini, satış işleminin davalıya yapılan tebligata rağmen gerçekleşmemesi nedeniyle faturalandırarak davalıdan tahsili için icra takibi başlattığı, şartnamenin 17 nci maddesi gereğince alıcı tarafından davet olunduğu halde başvuruda bulunmayıp resmi satış sözleşmesi imzalanmayan ihalelerde ihaleyi kazanan tarafın ilgili kooperatife devredilecek olan ihale komisyon bedeli yanında, ihaleyi kazanan katılımcının, ihaleyi düzenleyen tarafa KDV'si ile birlikte %3 oranında cezai şart ödemeyi taahhüt ettiği anlaşılmakla, davalının savunmasına itibar edilmeyerek usulüne uygun olarak tutulmuş ticari defter ve belgeleri ile de kayıt altına alınan davacı alacağının takip ve tahsili yönünden başlatılan icra takibinin yerinde olduğu, likit nitelikte sözleşme ile kararlaştırılmış cezai şart alacağına ilişkin haksız itiraz nedeniyle yasal koşulları oluşan icra inkar tazminatı talebinin de kabulüne karar verildiği gerekçesiyle davanın kabulü ile, ... Genel İcra Müdürlüğünün 2020/248478 Esas sayılı dosya kapsamında davalı borçlunun yapmış olduğu itirazın iptaline, takibin devamına, davacının icra inkar tazminatının kabulü ile, alacağın (139.717,56 TL) %20'si tutarında olmak üzere 27.943,51 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; icra dosyasının davanın konusunu oluşturduğunu, bu dosyaya konu alacak iddiasının 10.09.2020 tarihli ve ''Komisyon Bedeli'' açıklamalı fatura olduğunu, ödeme emrinin ekinde sadece bu faturanın bulunduğunu ve başkaca hiçbir evrak bulunmadığını, takibe konu bu fatura ve içeriğine ... 7. Noterliğinin 18.09.2020 tarih ve 227774 yevmiye nolu ihtarnamesi ile itiraz edildiğini ve fatura aslının davacıya iade edildiğini, müvekkilince kabul edilmeyen ve karşı tarafa iade edilen bir faturadan dolayı yerel mahkemenin ihtiyati haciz kararı vermesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava dilekçesinde, icra dosyasına konu komisyon bedeli konulu faturanın dışında bir alacak istemi ile 139.717,56 TL miktar üzerinden ihale şartnamesinin 13 üncü ve 17 nci maddelerini sebep göstererek dava açtığını, taraflar arasındaki arabuluculuk görüşmesinin ... Genel İcra Müdürlüğünün 2020/248478 Esas sayılı dosyasına konu faturadan kaynaklı hukuki uyuşmazlık olduğunu, buradan hareketle şayet davacının başka bir alacak iddiası varsa yeniden arabuluculuğa tabi olmasının elzem olduğunu, bu nedenle de davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini ileri sürerek istinaf taleplerinin kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; somut olayda davacı takip dayanağı olarak fatura göstermiş olup faturanın açıklama kısmında komisyon bedeli ibaresinin bulunduğu, davalının faturaya süresinde itiraz ettiği anlaşılmakta olunup bu durumda davacı tarafça fatura münderecatının doğru olduğunun ispat edilmesi gerektiği, davaya konu şartnamenin 17 nci maddesindeki düzenleme gereği davacı tarafça takibe konu edilen faturadaki alacağın teklif edilen 3.910.000 TL'nin %3 + KDV oranı üzerinden hesaplandığı anlaşılmakla davalının bu bedele yönelik itirazının reddine karar vermek gerektiği, davacının takip öncesi davalıyı temerrüde düşürdüğüne dair delil sunmadığı, bu durumda takip öncesi faiz talebinde bulunamayacağına göre davacının takip tarihi itibariyle davalıdan 138.414,00 TL alacağının bulunduğu gerekçesiyle ''davalının istinaf başvurusunun kabulü ile, HMK'nın 353/1-b.2.maddesi gereğince ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin istinafa konu edilen 09.06.2022 tarih ve 2020/834 E. - 2022/480 K. sayılı nihai kararının kaldırılmasına, düzeltilerek yeniden karar verilmesine, buna göre ... İcra Müdürlüğünün 2020/248478 Esas sayılı dosyasında başlatılan takibin takip tarihi itibariyle 138.414,00 TL asıl alacak üzerinden devamı ile fazlaya ilişkin talebin reddine, kabul edilen asıl alacak miktarının %20'si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine'' karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde yer alan beyanlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihale sözleşmesinden kaynaklı %3+KDV ihale satış bedeli üzerinden belirlenen ve alıcı konumundaki davalının belirlenen süre içerisinde ihale konusu taşınmazı satın almak üzere gerekli başvuruda bulunmaması üzerine faturalandırarak başlatmış olduğu icra takibinde vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19/1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Davalı tarafından imzalanan 20.08.2020 tarihli ''... Küçük Sanayi Sitesi Kooperatifi Gayrimenkulleri Açık Artırma İle Satış Şartnamesi'nin 13 üncü maddesinde; ''Toplantıda verilen teklifler, Kooperatifin onayına sunulmak üzere en geç üç ... günü içerisinde Emlak Yönetim Hizmetleri Tic. A. Ş. tarafından kooperatife teslim edilecektir. Bu aşamada teklif bedelinin %3 + KDV'si olan komisyon bedeli de Emlak Yönetim Hizmetleri Tic. A.Ş.'nin hesabına yatırılacaktır." şeklinde, 17 nci maddesinde ise; "Sözleşme yapmaya davet edilen en yüksek teklif sahibi, kendisine verilen süre içerisinde satış sözleşmesini imzalamazsa veya teklif bedeli peşin ise satış bedelinin tamamını, teklif bedeli vadeli ise peşinat bedelini verilen sürede yatırmazsa veya satın almaktan vazgeçerse hakkı iptal edilerek herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın, yatırılar katılım teminatı/teminatları Kooperatif tarafından irad kaydedileceği gibi, Emlak Yönetim de tahsil edilen/edilecek olan %3 oranında cezai şart +KDV'yi almaya hak kazanacaktır. ''şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
2. Davacı tarafça gönderilen 28.08.2020 tarihli ihtarname ile davalının taşınmaz satışına ilişkin sözleşmenin imzalanması için açık arttırma sonuç tebligatı ile davet edildiği ancak davalı yanın kayıtsız kaldığı ve taşınmaza ilişkin satış sözleşmesini imzalamadığı, bunun üzerine davacı tarafça 10.09.2020 tarihli faturanın düzenlendiği ve davalı tarafından imzalanan şartname hükümlerinin değerlendirilmesinde fatura içeriğinde talep edilen bedelin şartnamenin 17 nci maddesi gereği ödeneceği kararlaştırılan cezai şarta ilişkin olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 21.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.