"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen reçete bedeli kesintisi, cezai şart bedelinin tahsili, uyarı işleminin iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... Eczanesi’nin sahibi ve mesul müdürü olduğunu, davalı yanın 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin eczanesinden fatura edilen reçetelerle ilgili olarak 29 adet reçete için 2012 Eczane Protokolünün 4.3.6 ve 5.3.6 ncı maddeleri gereğince hastalardan ilaç katılım payı ve/veya poliklinik muayene katılım payının alınmadığı gerekçesiyle, 14.936,71 TL ceza-i şart, 12.734,78 TL reçete bedeli ile 1 adet sahte reçete nedeniyle 23,22 TL yersiz ödenti olmak üzere toplam 27.694,71 TL'nin tahsili ve uyarı işlemi uyguladığını, kurum tarafından tek bir fiil nedeni ile ayrı protokol hükümlerinin uygulandığını ileri sürerek; uygulanan uyarı, reçete bedeli ile kurum zararı ve cezai şart işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; yapılan işlemlerin mevzuata uygun olduğunu savunarak, haksız davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 2015/353 E., 2016/305 K. sayılı kararıyla; bilirkişi raporları hükme esas alınarak davanın kısmen kabul kısmen reddine, davacı borçlunun dava konusu yapılan 27.694,71 TL'lik borcun 6.829,46 TL'lik kısmından borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 26.04.2017 tarihli ve 2016/70 E., 2017/526 K. sayılı kararıyla; mevcut deliller ve denetime açık olarak düzenlenen bilirkişi raporu ve istinaf sebepleri birlikte değerlendirildiğinde; davacı eczacının yazılı beyanda bulunan hastalar dışında reçete bedeli ve muayene katılım bedeli tahsil etmeyerek sözleşmeye aykırı davrandığı, ancak yazılı beyanda bulunan hastalar yönünden sözleşmeye herhangi bir aykırılığın bulunmadığı anlaşıldığından, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf talebinin kısmen kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabul kısmen reddine, davacının 6.828.86 TL için (3.297.44 TL reçete bedeli, 3.508.20 TL cezai şart ve 23.22 TL yersiz ödeme için) davalıya borçlu olmadığının tespitine, davacının diğer taleplerinin reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 2020/732 E., 2020/4382 K. sayılı ilamıyla; Mahkemece teftiş sırasında dinlenen, cezai işleme konu reçetelerin sahibi, 29 hastanın da tanık sıfatıyla beyanları alınarak ilaç katılım payları ve/veya poliklinik muayene katılım payını ödeyip ödemedikleri sorulduktan sonra tarafların tüm delilleri, 2016 protokolünün ilgili maddeleri değerlendirilmek suretiyle hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekçesiyle; taraflar yararına bozulmuş olup, tarafların sair itirazlarının reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan Bölge Adliye Mahkemesince yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararla; dinlenen tanık beyanlarına göre sadece tanık ...'ın ilaç katılım payı ve/veya poliklinik muayene katılım payını ödemediği, bu durumda davalı kurum tarafından davacıya uygulanan bir adet reçeteye ilişkin 500,00 TL cezai şart ile uyarı işleminin yerinde olduğu, 500,00 TL dışındaki cezai şart işlemin yerinde olmadığı, 2016 yılı Eczane Protokolünü 4.3.6 ncı maddesine göre ilaç katılım payları ve/veya poliklinik muayene katılım payı tahsil edilmemesi eylemine konu reçete bedelleri kurumca davacıdan istenemeyeceğinden 12.734,78 TL reçete bedeli kesintisi işleminin de yerinde olmadığını, davalı kurum tarafından doktorların bilgisi dışında düzenlendiği tespit edilen 04.12.2013 tarihli ...'a ait e-reçetenin usulüne uygun düzenlenmediğinin tespit edilmesi nedeniyle yersiz ödendiği belirtilen 23,22 TL reçete bedeli ile ilgili olarak eczacıdan tahsili istemine ilişkin işlem yapılmış ise de Dairemizce verilen 26.04.2017 tarihli kararda davacının 23,22 TL yersiz ödeme için davalıya borçlu olmadığının tespitine ilişkin hüküm ile tarafların sair temyiz itirazları reddedilmek suretiyle bozma kapsamı dışında bırakıldığı, bu nedenle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kısmen kabul kısmen reddi ile mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne, davalı kurum tarafından 30.06.2015 tarihli .../SÖZLEŞME-18650458/3436613 sayılı yazı ile davacıya uygulanan 23,22 TL yersiz ödeme, 14.436,71 TL cezai şart ve 12.734,78 TL reçete bedellerinin tahsili işlemlerinin iptali ile davacının bu bedeller yönünden davalıya borçlu olmadığının tespitine, davacının diğer taleplerinin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, tanık ifadelerinin açık olmadığını, konu ile ilgili bilgilendirilmediklerini, her bir işlem yönünden ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiğini, 18 tanığın ifadesinin alındığı, 6 sının ifadesinin alınamadığını, talimat mahkemelerinin ekserisinin, tanıkların ifadeleri alınırken gereken dikkat ve özeni göstermedikleri, tanıklara bir kısmına reçetelerin gösterilmediği, 4 tanık dışında diğerlerine Kurum denetmenine verilen ifadelerinin okunmadığı, bu ifadelerinde sebat edip etmediklerinin sorulmadığı ve ifadeleri arasındaki çelişkinin giderilmediği, 2012 yılı protokolünün uygulanması gerektiğini ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı ezacının, dava dışı 29 hastadan, ilaç katılım payı ve/veya poliklinik muayene katılım payını almadığı gerekçesi ile hakkında davalı kurum tarafından uygulanan yersiz ödenti, cezai şart, reçete bedeli kesintisi ve uyarı işlemlerinin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2012 yılı Eczane Protokolü'nün 5.3.6 ncı maddesinde "Kurumun mahsup suretiyle tahsilini yaptığı haller hariç olmak üzere, alınması gereken ilaç katılım payları ve/veya poliklinik muayene katılım payı tahsil etmeyen veya hastaya iade eden eczacılara, ilk tespitte 500 (beşyüz) TL cezai şart uygulanarak eczane yazılı olarak uyarılır, yazılı uyarıya rağmen tekrarı halinde sözleşme feshedilir ve 1 (bir) ay süreyle sözleşme yapılmaz ..." hükmü kararlaştırılmıştır.
2. 2016 yılı Eczane Protokolü'nün 4.3.6 ncı maddesinde ise "Protokolün (5.3) numaralı maddesindeki fiillerin tespit edildiği reçetede fiili ilgilendiren reçete veya ilaç bedelleri ödenmez. (5.3.3, 5.3.6 ve 5.3.14 maddeleri hariç) Kurumca yapılan yersiz ödemeler varsa, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte eczacının Kurumda tahakkuk etmiş alacağından mahsup edilir. Eczacının alacağının yersiz ödeme tutarını karşılamaması veya alacağının olmaması halinde, genel hükümlere göre tahsil edilir." hükmü kararlaştırılmıştır.
3. Değerlendirme
1. 2012 yılı Eczane Protokolü'nün 5.3.6 ncı maddesindeki benzer hükümler, 2016 yılı Eczane Protokolünde yeniden düzenlenmiştir. Bozmaya uyularak dinlenen tanık beyanlarına göre sadece tanık ...'ın ilaç katılım payı ve/veya poliklinik muayene katılım payını ödemediği anlaşılmaktadır. Bu durumda davalı kurum tarafından davacıya uygulanan bir adet reçeteye ilişkin 500,00 TL cezai şart ile uyarı işlemi yerinde olup 500,00 TL dışındaki cezai şart işlemi yerinde olmadığından; 2016 yılı Eczane Protokolü'nün 4.3.6 ncı maddesine göre ise ilaç katılım payları ve/veya poliklinik muayene katılım payı tahsil edilmemesi eylemine konu reçete bedelleri kurumca davacıdan istenemeyecek olup, reçete bedeli kesintisi işlemi de yerinde olmadığından,
Bölge Adliye Mahkemesi kararı doğru görülmüştür.
2. Buna göre, temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, 2016 yılı Eczane Protokolünün dava konusu olaya uygulanmasına göre, davalı vekili tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmektedir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.