"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/236 E., 2023/3 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çanakkale 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/138 E., 2021/844 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalılardan ...tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; davacının başvurusunun esastan reddine, davalının başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 20.02.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı vekili Avukat ... ile davalı ... vekili Avukat ...'nun sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra, işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile davalı ... arasında 28.04.2012 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi düzenlendiğini, kira sözleşmesinde kiralananın kullanım amacının; "İmar Planına uygunluğu saptanarak, çocuk ve gençlere hitap edecek, açık alan olarak değerlendirilmek, kalıcı tesis yapmamak, kentin açık ve yeşil alan, eğlence ve dinlenme ihtiyacına yönelik olarak kullanılacaktır" şeklinde tarif edildiğini, kira sözleşmesinde, kiralananın, vakfın muvafakatini alınmaksızın başkasına kullandırılamayacağı ve alt kira tesis edilemeyeceğinin hüküm altına alındığını, davalı kiracının kiralananı 26.04.2005 tarihli encümen kararı ile davalı Derneğe bedelsiz tahsis ettiğini, davalı Dernek tarafından da 01.06.2014 tarihli sözleşme ile davalı ...'ye kiralandığını, davalı ...'nin bu şekilde kiralanan üzerinde Yelken Kulübü isimli içkili restoran-kahvaltı salonunu açıp işletmeye başladığının tespit edilmesi üzerine akde aykırılık nedeniyle ihtar keşide edildiğini, davalı Belediyenin ise 20.09.2018 tarihli cevabi yazısı ile işletmenin tahliye edilip, anahtarın 17.09.2018 tarihinde Çanakkale Belediyesi Spor Kulübü Yönetimine teslim edildiğini bildirdiğini, 2014-2018 yılları için fiili kullanım amacına göre ödenmesi gereken kira-ecrimisil bedellerinin emsal kira sözleşmelerine göre hesaplanarak ödenmesini talep ettiklerini, davalılardan Belediyenin, alt kira yasağına uymaması sebebiyle vekaletsiz işgörme hükümlerine göre sorumlu olduğunu, diğer davalıların ise yetkisiz ve kötü niyetli olarak müvekkilinin taşınmazını işgal etmiş olmaları nedeniyle gerek vekaletsiz işgörme gerekse ecrimisil hükümleri gereği müvekkiline karşı sorumlu olduklarını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, belirsiz alacak davalarının kabulü ile 10.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...; davaya konu taşınmazı diğer davalı Kulüp ile yapılan kira sözleşmesi çerçevesinde, işletmeye dair tüm ruhsat ve vergi sorumluluklarını yerine getirmek suretiyle 2007 yılından itibaren işlettiğini, taşınmaza ilişkin olarak davacı Vakıf ile diğer davalılar arasındaki hukuki ilişkiye dair hiç bir bilgisi olmadığını, davacının gönderdiği 13.08.2018 tarihli ihtarname üzerine taşınmazı derhal tahliye ettiğini, davacı taraf ile aralarında hiçbir hukuki ilişki kurulmadığını, davada taraf ehliyeti bulunmadığını, kiraya verenine karşı yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili; kira bedellerinin düzenli olarak davacıya ödendiğini, dava konusu arsanın diğer davalı kulübün kullanımına bırakılmak üzere kiralandığını, Vakıf yöneticilerinin başından bu yana bildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı Dernek, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ile davalı ... arasında 28.04.2012 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi olduğu, 10.09.2018 tarihli Vakıf yazısında taşınmazın Belediye Spor Kulübüne ve sivil su kulüplerinin kullanmasına izin verildiği, bu sebeple ecrimisil talebinin davalılardan Belediye ve Dernek açısından reddi gerektiği, alınan bilirkişi raporlarına göre ecrimisil bedelinin toplam 476.785,00 TL olduğu gerekçesiyle; davalı ... aleyhine açılan davanın kabulüne, 10.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı ...'den alınarak davacıya verilmesine, diğer davalılar hakkında açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalılardan ...istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı İdareye kamu hizmetinde kullanılması amacıyla düşük kira bedeli ile tahsis edilen taşınmazın akde aykırı olarak ticari maksatla kullanılmış olması nedeniyle davalı Belediyenin vekaletsiz iş görmüş olduğunu ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal ettiği gelirleri davacı vakfa ödemesi gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ...; Mahkeme kararının çelişkili olduğu gibi yanlış değerlendirmeler içerdiğini, kiraların düzenli ödendiği durumda ecrimisil talep edilemeyeceğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı Vakıf ile davalı ... arasında 28.04.2012 başlangıç tarihli kira sözleşmesi bulunduğu, kiracının taşınmazı 26.04.2005 tarihli ve 2005/172 sayılı Belediye encümen kararı ile tahsis ettiği, Dernek tarafından ise 01.06.2014 tarihli sözleşme ile davalı ...'ye kiralandığı konusunda uyuşmazlık bulunmadığı, davacı Vakfın davalı Belediyeye karşı akde aykırılık nedeniyle tahliye davası açtığı, Mahkemece davanın reddine karar verildiği, istinaf incelemesinde ihtarname ile verilen 30 günlük yasal süre içerisinde akte aykırılığın giderildiği gerekçesi ile akde aykırılık nedeniyle tahliye istenemeyeceği kabul edilerek kararın kesinleştiği, davalı Belediyenin kira süresi içerisinde sözleşmede öngörülen kira bedellerini vakfa ödemiş olduğu, davacının açmış olduğu bu davada almış olduğu bu kiralar dışında kiralananın alt kira yasağına rağmen kiraya verilmesi nedeniyle elde edilen kira geliri ve kiralananın emsal kiralarına göre getirebileceği kira miktarının asıl kiracı Belediye ve alt kiracılardan tahsilini talep ettiği, yasağa rağmen kiralananın, alt kiraya verilmesi kiraya verene TBK.'nun 316 ncı maddesi uyarınca kira sözleşmesinin feshi ve tahliye talep etme hakkı verdiği, kiraya verenin, kiracıdan ancak kira sözleşmesi kapsamında muaccel olan kira alacaklarını talep edebilecek olup, kiracının alt kira yasağına rağmen kiralananı alt kiraya vermek veya sözleşmeye aykırı kullanmak suretiyle elde etmiş olduğu gelirleri kiracıdan talep etmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle davacının davalı idarenin de sorumlu olduğuna yönelik istinaf isteminin yerinde görülmediği, alt kiracı olan davalı ... ise kira sözleşmesi uyarınca kira bedellerini, akidi olan kiraya vereni ödemekle yükümlü olduğu, bu kira bedellerini ödeyen davalı ...'nin ayrıca malike bir tazminat ödemesinin söz konusu olamayacağı, Mahkemece ...'ün ecrimisil miktarından sorumlu olduğu kabul edilerek açılan kısmi davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle; davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı ...'nin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalıların sorumluluğunun gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olduğunu, haksız olarak elde edilen ve elde edilmesi ihmal edilen gelirin müvekkili Vakfa tazminat olarak ödenmesi gerektiğini, davalılar arasındaki sorumluluğun müteselsil olduğunu, İstinaf Mahkemesinin alt kira ilişkisi sebebiyle tazminat talep edilemeyeceğine ilişkin gerekçesinin açıkça hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kira sözleşmesine aykırı olarak kiralanan alt kira sözleşmesiyle kiralanması nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Kanun'un 322 nci maddesi
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarının doğru şekilde belirlendiği, kira sözleşmelerinin şahsi hak doğuran sözleşmelerden olduğu, davacı ile davalı ... arasında düzenlenen kira sözleşmesi uyarınca, kiracının kira bedellerini davacı kiraya verene ödediği, alt kiracıdan tahsil edilen kira bedellerinin asıl kiraya verene ödenmesine ilişkin yasal bir düzenleme mevcut olmadığı, alt kiracının sadece kendi kiraya verenine (kiracıya) kira bedeli ödemekle yükümlü olduğunun anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
17.100,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı ...’ye verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.