"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki hayvan alım satımından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine davalılar vekilinin başvurusnun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşnüldü:
I.DAVA
Davacı vekili; davalılardan 02.08.2011 tarihinde 29 adet damızlık hayvan satın allımı hususunda anlaştıklarını ve 2 hayvan hariç hayvanların teslim alındığını, hayvanların 19.11.2012 tarihinde ... İl Gıda Tarım Müdürlüğü tarafından hastalıklı olduklarının tespit edildiğini, bir kısmının bedelleri verilerek imha kesimi yapıldığını, satın aldığı değer ile arasında fark nedeniyle zararı bulunduğunu, .... küpe numaralı hayvanların bedelini ödediği halde teslim edilmediğini, uğradığı zarar ve teslim edilmeyen hayvanlar nedeniyle fazlaya ilişkin hakkını saklı tutarak, şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi zararının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II.CEVAP
Davalılar vekili; davacının davalılar ... ve ... ile sözleşme imzaladığını, ...’in satış sözleşmesinin tarafı olmadığını, hayvanların adına kayıtlı olmadığını, teslim edilmediği ileri sürülen iki hayvanın davalılara ait olmadığını, 04.12.2011 tarihinde satın alındıktan 1 yıl sonra ... İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından tüberkülin testi yapıldığını, hayvanların hastalıksız olarak tesllim edildiğini, davacının zararının bulunmadığı gibi var ise de davalıların sorumluluğu bulunmadığını, alacağın zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, '' Hayvanların satışı sırasında hasta olup olmadıklarının tespit edilmediği, teslimden bir yıl sonra 19.11.2012 tarihinde tüberkloz hastalığının tespit edildiği, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 224 ve 226. Maddelerindeki sürelerin geçmiş olduğu, hayvanların satışını yapan davalıların, davacının işletmesinde iken hayvanların tüberküloz hastalığı sebebi ile ölmesinden, sorumluluklarının bulunmadığı'' gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; işletmesinin 2012-2014 yıllarında karantinada kaldığını, hayvanların itlaf edildiklerini, tüberküloz hastalığının kuluçka süresinin bir yılı bulabildiğini, ilgili mevzuat ve yönetmeliklere göre İlçe Tarım Müdürlüklerinden gerekli izin ve onay alınmaksızın hayvanların satışı ve sevkiyatının mümkün olmadığını, ilgili testlerin yapılmış olduğu ve kan sertifikalarının alındığı yönünde kandırılan davacının zararının giderilmesi gerektiğini, teslim edilmeyen ... kulak küpe numaralı hayvanın mezbahada hangi sebeple kesildiğinin araştırılması gerektiğini, tüberküloz sebebiyle öldü ise diğerlerinde de olduğu anlamına geldiğini, Ceza Mahkemesi dosyasının incelenmesi gerektiğini, davacının hastalık nedeniyle öldürmelerden kaynaklı aldığı tazminat ve hayvan bedelleri arasındaki farkın tespit edilerek davacıya ödenmesi gerektiğini, bu yönde araştırma yapılmadığını, parasının ödendiği halde teslim edilmeyen hayvanlara ilişkin araştırma yapılmadığını, müvekkilinin bir çok zarara uğradığını, uğradığı zararların tespit edilmesi gerektiğini, belirterek kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalılar vekili istinaf dilekçesinde, davalılar lehine dava konusu bedel olarak bildirilen 156.443,83 TL maddi tazminat ve 5.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 161.443,83 TL üzerinden hesaplanan 19.287,16 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, ileri sürerek ilamın düzeltilerek onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, ''6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 226 ncı maddesine göre, satılan başka yerden gönderildiğinde, alıcı satılanın ayıplı olduğunu ileri sürüyorsa durumu geciktirmeksizin tespit ettirmesi gerektiği, aksı takdirde ayıbın satılanın kendisine ulaştığı anda var olduğunu ispat yükünün alıcıya ait olduğu, davacının teslimden itibaren bir yıl sonra 19.11.2012 tarihinde hayvanlarda hastalık olduğunun ileri sürüldüğü, davacının hayvanları işletmesine götürerek diğer hayvanlar ile birlikte bir yıl boyunca bakımını yaptığı, davacının rutin kontrolleri yapılan işletmelerden hayvan satın alma tercihini kullanmadığı, itlaf edilen hayvanların tüberkülin hastalığı bulunduğu halde satın alındığı hususunun davacı tarafından ispatlanamamış olması nedeniyle davanın reddine dair mahkemenin ulaştığı sonuç usul ve yasaya uygun olup davacının istinaf nedenleri yerinde olmadığı, davalı yanın vekalet ücretine ilişkin istinaf itirazlarına gelince, 28.07.2019 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 156.443,83 TL olarak ıslah ederek harcı yatırdığı, manevi tazminat açısından avukatlık ücretine ayrı bir kalem olarak hükmedilmesi gerektiği, Ancak davalılar vekilinin ıslah edilen miktarla manevi tazminat miktarı toplamı üzerinden tek vekalet ücreti hesaplayıp bu miktarın verilmesi gerektiği hususunu istinafa getirdiğinden bu talep nazara alınarak davalılar vekilinin istinaf nedeni yerinde görüldüğü'' gerekçeleriyle, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf talebinin kabulüne, davanın reddine, davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 19.287,16 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerle ve vekalet ücretine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ayıplı hayvan satışından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 224 üncü ve 226 ncı maddesi, 4721sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6 ncı maddesi,
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, özellikle davacının rutin kontrolleri yapılan işletmelerden hayvan satın alma tercihini kullanmadığından sonradan tüberküloz hastalığı bulunması durumunda sorumluluğun satın alan kişiye ait olduğu ve alıcı satılanın ayıplı olduğunu ileri sürüyorsa durumu geciktirmeksizin tespit ettirmesinin kanuni zorunluluk olduğu halde davacının teslimden bir yıl sonra teslimde hastalığın bulunduğunu iddia ettiği, öyle ki 2011 yılında satın aldığı hayvanların 19.11.2012 yılında tüberküloz hastalığı nedeni ile başvuruda bulunduğu gözetildiğinde teslim sırasında hastalığın bulunduğunun davacı tarafından ispat edilmesi gerektiği ancak davacı tarafın bu durumu ispat edemediği anlaşılmakla davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.