"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/331 E., 2021/970 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın 15.635,36 TL'lik kısmı yönünden karar verilmesine yer olmadığına, 85.935,34 TL'lik kısmı yönünden ise esastan reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Taraf vekillerince Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Dosya içeriğine göre; karar verilmesine yer olmadığına, karar verilen ve temyize konu edilen miktar 15.635,36 TL olup, Dairece temyiz incelemesi sonucunda verilen karar tarihi itibariyle, karar düzeltme sınırı olarak belirlenen 35.830,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla; davalı vekilinin karar düzeltme dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; sahibi ve temsilcisi olduğu Tem Tekstil İnş. Gıda Oto ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti. nde "kot yıkama" faaliyeti yürüttüğünü, davalı şirketin elektrik abonesi olduğunu, sayacının normalin dışında tüketim kaydettiği, kaçak elektrik kullandığından bahisle davalı tarafından hakkında kaçak ve ek tüketim tahakkuku yapılarak davaya konu 72.657,30 TL ve 28.883,40 TL bedelli faturaların adına düzenlendiğini, sayaca müdahalesinden bahsedilemeyeceğini, kaçak elektrik kullanmadığını, tahakkuk işlemlerinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek; fatura bedelleri toplamı olan 101.540,70 TL'den davalı şirkete borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; husumetin dava dışı dağıtım şirketine yöneltilmesi gerektiğini; davacının kaçak elektrik kullandığının fotoğraflarla da sabit olduğunu, kaçak tespit tutanağına istinaden yapmış olduğu tahakkuk işleminin hukuka ve mevzuata uygun bulunduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece; davaya konu kaçak tespit tutanağı ile tutanağa istinaden tahakkuk ettirilen davaya konu faturaların dava dışı dağıtım şirketi tarafından düzenlendiği, bu nedenle davalı perakende satış şirketine husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle, davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 07.06.2017 tarihli ve 2016/18306 E., 2017/9193 K. sayılı ilamla; "...mahkemece; öncelikle davalı ile dava dışı BEDAŞ arasındaki hukuki durumu belirlemek adına ilgili yerlere müzekkere yazılarak, toplanacak bilgi ve belgeler doğrultusunda temyize konu uyuşmazlık yasal mevzuat çerçevesinde değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile yukarıdaki gibi karar verilmesi doğru görülmemiştir..." gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan mahkemece; 10.09.2018 tarihli bilirkişi ek raporu hükme esas alınarak, davacının kaçak elektrik kullandığı, tahakkuk ettirilmesi gereken kaçak elektrik kullanım bedelinin 37.313,39 TL, kaçak ek tüketim bedelinin ise 839,64 TL olması gerektiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, davacının 63.387,67 TL'den davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; karara karşı, taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 01.10.2019 tarihli ve 2019/1640 E., 2019/7289 K. sayılı ilamla; (1) numaralı bentle taraf vekillerinin sair temyiz itirazları reddedildikten sonra,
"2-...Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporuna ve ek rapora taraf vekillerince gerekçeleri de gösterilmek suretiyle itiraz edilmiş ve yeniden bilirkişi raporu alınması istenmiş ancak mahkemece söz konusu itirazlar karşılanmadan mevcut bilirkişi raporları doğrultusunda karar verilmiştir.
Bu durumda mahkemece, önceki bilirkişiler dışında oluşturulacak konusunda uzman üç kişilik bilirkişi heyetinden, kaçak tespit tutanağının düzenlendiği tarih itibariyle yürürlükte olan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri esas alınarak talep edilebilecek kaçak elektrik bedelinin tarafların itirazlarını da karşılayacak şekilde, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli şekilde hesaplattırılması ve sonucu dairesinde karar verilmesi gerekirken tarafların raporlara itirazları karşılanmadan yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır..." gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C.Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, 21.01.2021 tarihli bilirkişi heyeti raporu hükme esas alınarak, davacının kaçak elektrik kullanımı nedeniyle davalı şirket tarafından tahakkuk ettirilen davaya konu faturaların hukuka ve mevzuata uygun olduğu, ancak fatura bedelleri içindeki toplam 15.635,36 TL'lik kısmın kayıp/kaçak bedeli olduğu, dava tarihinden sonra yürürlüğe girmiş bulunan 6719 sayılı Kanun ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nda yapılan değişiklikler gözetildiğinde, faturalara yansıtılan kayıp kaçak bedeli yönünden davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle; davanın 15.635,36 TL lik kısmı yönünden karar verilmesine yer olmadığına, 85.935,34 TL'lik kısmı yönünden ise esastan reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 11.10.2022 tarihli ve 2022/822 E., 2022/7607 K. sayılı ilamla; Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, taraf vekilleri karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı vekili; bozma öncesi alınan bilirkişi raporu ile bozma sonrası alınan bilirkişi raporunun birbiriyle çeliştiğini, çelişki giderilmeden karar verildiği gibi bozma sonrası alınan raporun yönetmelik hükümlerine aykırı düzenlendiğini, hükme esas alınamayacağını, elektrik tüketim ortalamaları dikkate alındığında kaçak elektrik kullanımından bahsedilemeyeceğini ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı elektrik abonesi hakkında davalı tarafından yapılan kaçak ve ek tüketim tahakkuku nedeniyle menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından hazırlanan ve 08.05.2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nin 26 ncı maddesinin (b) fıkrasında; gerçek veya tüzel kişilerin, "Dağıtım sistemine veya sayaçlara veya ölçü sistemine ya da yapı bina giriş noktasından sayaca kadar olan tesisata müdahale ederek, tüketimin doğru tespit edilmesini engellemek suretiyle, eksik veya hatalı ölçüm yapılması veya hiç ölçülmeden veya yasal şekilde tesis edilmemiş sayaçtan geçirilerek, mevzuata aykırı bir şekilde elektrik enerjisi tüketmesi," kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak tanımlanmış olup, kaçak elektrik enerjisi tüketimi halinde tüketim miktarının hesaplanmasına yönelik;
Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesinde ise;
“ (1) 26 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamındaki kaçak olarak tüketilen elektrik enerjisi miktarı, tüm tüketiciler için,
a) Öncelikle tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerine göre,
b) Tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerinin bulunmaması durumunda, ihtilafsız aynı dönemki tüketim miktarına göre, hesaplanır. (b) bendi kapsamında, kaçak kullanım tespitinin yapıldığı tarihten geriye dönük olarak yapılan incelemeler sonucunda, tüketim değerlerinin düşmeye başladığı tarih tespit edilebiliyorsa, bu tarihten önceki aynı dönem, ihtilafsız dönem olarak kabul edilir.
(2) Birinci fıkra kapsamında doğru tespit edilmiş tüketim değeri yoksa, kullanım yerinin müstakil trafolu olup olmamasına bakılmaksızın;
a) Meskenlerde, proje varsa projesinde belirtilen gücün kullanma faktörü olan 0,60’ı, projesi yok ise, basit yapılarda 3 (üç) kW, diğerlerinde 5 (beş) kW’ın altında olmamak üzere bağlantı gücüne ve ortalama günlük çalışma saatine göre, yöresel özellikler ve benzer yapılar göz önüne alınarak,
b) Diğer abone gruplarında, tespit edilen kurulu gücün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve bu değer 3 kW’ın altında olmamak üzere ortalama günlük çalışma saatlerine göre, hesaplanır. Bu tür hesaplamaların yapılamaması durumunda, tüketilen elektrik enerjisi miktarı aynı yörede bulunan benzer kullanım yerlerinin ortalama tüketimlerine göre hesaplanarak tespit edilir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
3.Değerlendirme
1.Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Bozma kararında belirtilen gerektirici sebeplere, Mahkemece uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapılmış olmasına, talep edilebilecek kaçak ve ek tüketim bedelinin belirlenmesi noktasında hükme esas alınan bilirkişi raporunun Yargıtay ve taraf denetimine elverişli, ayrıntılı ve açıklayıcı, hukuka uygun bulunmasına, bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre, davacı vekilinin karar düzeltme dilekçesinde bildirdiği sebeplerin Dairece verilen onama kararının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşılmıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı vekilinin karar düzeltme dilekçesinin REDDİNE, 2.Davacı vekilinin karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı bakiye karar düzeltme harcı ile para cezasının davacıya yükletilmesine,
Peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde davalıya iadesine,14.03.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.