"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki menfi tespit (İcra ve İflas Kanunu'nun 89 uncu maddesinden kaynaklanan) davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın konusu kalmadığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili ve davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın konusu kalmadığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili, ... 17. İcra Müdürlüğünün 2011/6520 Esas sayılı icra takip dosyasında borçlu olan ...'ye karşı başlatılan icra takibi nedeniyle müvekkillerine İİK'nın 89/3 üncü maddesine göre haciz ihbarnamelerinin tebliğ edildiğini, usulsuz tebliğ nedeniyle önceki ihbarnamelerin iptali için İcra Hukuk Mahkemesine başvuruda bulunduklarını, müvekkillerinin adı geçen borçluya herhangi bir borçlarının bulunmadığını ileri sürerek icra dosyasında borçlu bulunan ...'ye borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacıların icra dosyasına vekaletname koyduklarını, tüm işlemlerden haberdar olduklarını, ihbarnamelerin usulüne uygun olarak tebliğ edildiğini, davacıların davalarını ispatlamaları gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, 1 inci ve 2 nci haciz ihbarnamelerine davacı tarafça itiraz edildiği, bu aşamadan sonra çıkarılan 3 üncü haciz ihbarnamesinin dayanağının bulunmadığı, usulsüz 3. haciz ihbarnamesine karşı açılan menfi tespit davasının konusunun kalmadığı gerekçesiyle, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davanın açılmasında davacının kusurunun bulunmamasına göre her iki taraf lehine de vekalet ücreti hükmolunmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve katılma yoluyla davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı vekili; Yargıtay kararlarından da görüleceği üzere davanın konusuz kalması nedeni ile esas hakkında karar verilmesine yer olmadığı gerekçesi ile davanın reddedilmesi halinde davacıların nispi vekalet ücreti ödemesine hükmedilmesi gerektiğini, davanın açılmasına davalı sebebiyet vermediğinden ve dava tarihi itibariyle davacı açmış olduğu bu davasında haksız olduğundan ve asıl borcun yargılama sırasında ödenmesi nedeniyle davalı yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 6 ncı maddesi gereği tarife hükümleriyle belirlenen ücretlerin tamamına hükmolunması gerektiğini bildirerek İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacılar vekili katılma yoluyla istinaf dilekçesinde özetle; davanın açılmasında müvekkillerinin kusurlarının bulunmaması nedeniyle yargılama giderlerinin davalı taraf üzerinde bırakılması ve lehlerine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, davalı vekilinin istinaf itirazlarının da yerinde olmadığını bildirerek İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamından, eldeki menfi tespit davasının yasal süresi içerisinde açıldığı tarihte, 3 üncü haciz ihbarnamesinin davacılara tebliğinden önce İcra Hukuk Mahkemesinde açılan şikayete ilişkin davanın devam ettiği ve haciz ihbarnamelerinin geçerli olduğu, davacıların eldeki davayı açmakta hukuki yararının olduğu ve davanın açılmasına davalının sebebiyet verdiği, davacıların davanın açıldığı tarihte dava açmakta haklı olduğu anlaşıldığından, davacılar lehine yargılama gideri ve HMK'nın 326 ncı maddesi gereği yargılama giderlerinden olan ve dava değerini oluşturan haciz ihbarnamelerinde bildirilen 187.966,65 TL üzerinden karar tarihindeki AAÜT'ye göre nispi olarak hesaplanacak vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davacılar yararına vekalet ücreti takdir edilmeyip yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılmasına karar verilmiş olmasının usul ve yasaya uygun olmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, ... 20. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01.07.2021 tarih ve 2020/270 Esas, 2021/210 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca kaldırılmasına ve yeniden hüküm kurulmasına, davanın konusu kalmadığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulurnan AAÜT gereğince hesaplanarak taktir edilen 21.607,66 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara ödenmesine, davacı tarafça yapılan 116,60 TL harç ve 33,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 149,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacılara ödenmesine, davalı taraf lehine vekalet ücreti hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; somut olayda davacıya üçüncü haciz ihbarnamesi tebliğ edilmeden davacıların birinci ve ikinci haciz ihbarnamelerine ilişkin usulsüz tebligata ilişkin dava açmış olması nedeni ile artık davacıların menfi tespit davası açarak hukuki korunmaya ihtiyacı olmadığını, temyiz başvurularının kabulüyle, İstinaf Mahkemesinin kararının bozularak, sadece davanın açılmasında hukuki yarar bulunup bulunmamasına göre değil, İstinaf Mahkemesinin sunmuş olduğu içtihatın gerekçesi dikkate alınarak, davanın açılmasına davalının sebebiyet vermemiş olması nedeniyle yargılama gideri ve nisbi vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına hükmedilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 89 uncu maddesinde dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 89/3 üncü maddesi.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 326 ncı ve 331 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Üçüncü kişinin, birinci ve ikinci haciz ihbarnamelerine süresi içinde ya da usulüne uygun olarak itiraz etmemiş olması hâlinde, kendisine gönderilen üçüncü haciz ihbarnamesine karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde menfi tespit davası açma hakkı bulunmaktadır. Birinci ve ikinci haciz ihbarnamelerine itiraz etmemiş olması dolayısıyla kendisine üçüncü haciz ihbarnamesi gönderilen üçüncü kişinin, 2004 sayılı Kanun'un 89/3 üncü maddesi hükmü uyarınca açtığı menfi tespit davasının tamamen ya da kısmen kabulüne karar verilmesi durumunda, sırf birinci ve ikinci haciz ihbarnamelerine süresi içinde ya da usulüne uygun olarak itiraz etmediği, kendisine üçüncü haciz ihbarnamesi gönderilmesine ve dava açılmasına sebebiyet verdiği gerekçesiyle yargılama giderlerinden sorumlu olacağı yönünde bir kabul, 6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesine aykırı olduğu gibi 2004 sayılı Kanun'un 89/3 üncü maddesi hükmünde açıkça tanınan dava hakkının kullanılmasına bir kısıtlama oluşturacaktır.
Sonuç olarak; tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.