"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Dosya içeriğine göre, reddedilen ve temyize konu edilen toplam miktar 33.409,00 TL olup Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca kesinlik sınırı olarak belirlenen 78.630,00 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; davacı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... TM - ... ... Enerji Nakil Hattının orman sayılan alana isabet eden 202.867,20 m² kısmı için 6831 sayılı Orman Kanunu'nun (6831 sayılı Kanun) 17 ve 18 inci maddesi ile bu maddelerin Uygulama Yönetmeliğinde ve taahhüt senedinde yer almayan ilave ağaçlandırma bedelinin talep edildiğini ileri sürerek, ihtirazi kayıtla ödenen toplam 1.351.113,01 TL'nin (1.322.956,91 TL’lik ilave ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedeli ve damga vergisinin 27.12.2016 tarihinden, 28.156,40 TL’lik damga vergisinin 24.05.2017 tarihinden itibaren) işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; idari yargının görevli olduğunu, davaya konu ödemenin verilen iznin mütemmim cüzü olduğunu ve rızaen yapıldığını, damga vergisine ilişkin iade talebinin ilgili vergi dairesine yapılması gerektiğini, davalıya 202.867,20 m² lik orman alanında ... tesisi için 28.10.2016 tarihinden 18.04.2025 tarihine kadar izin verildiğini, 26.10.2016 tarihinde düzenlenen kesin izin raporunun kanun ve yönetmelik hükümlerine göre düzenlendiğini, ilave ağaçlandırma bedelinin 16.07.2013 tarihli makamın emirleri gereği alındığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; uyuşmazlığın idari işlem veya hizmet kusurundan kaynaklanmaması nedeniyle görülme ve çözüm yerinin adli yargı olduğu, yasa ve yönetmelikte bulunmayan ilave ağaçlandırma bedelinin alınmasının açıkça 6831 sayılı Kanun'un ek 5 inci maddesine aykırılık teşkil ettiği, “Kesin İzin Taahhüt Senedi” başlıklı sözleşme ile taraflar arasında özel hukuk hükümlerine göre ... ... Enerji İletim Hattı için 49 yıllığına izin verildiği, sözleşmenin tarafların serbest iradeleri ile imzalandığı, idarenin kamu gücünü kullanarak yaptığı bir işlem bulunmadığı, uyuşmazlığın tümüyle özel hukuk hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği, taraflar arasında yapılan kesin izin taahhüt senedinde de ilave ağaçlandırma bedeli alınacağı yönünde bir hüküm bulunmadığı, orman idaresinin tek taraflı olarak düzenlediği yazıya dayanarak ilave ağaçlandırma bedeli alınamayacağı, 19.07.2018 tarihli rapor ile tespit edilen 1.311.204,17 TL ağaçlandırma bedelinin davacı tarafından fazladan ödendiği, yine anılan yönetmelik uyarınca bilirkişilerce arazi izin bedelinin yeniden hesaplandığı ve arazi izin bedeli yönünden de davalı idarenin 2.628,73 TL fazlaca bedel aldığı, değişen hesaplama nedeni ile de damga vergisi matrahının değişmesinden dolayı bilirkişi heyeti tarafından hesaplanan damga vergisi nedeni ile fazlaca alınan 3.871,80 TL tutar ile birlikte arazi izin bedeli ve damga vergisi yönlerinden de davacının borçlu olmadığı gibi bu tutarlar yönünden de alacaklı olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile davacının 1.317.704,70 TL borçlu olmadığının tespitine, davacı tarafından fazla ödenen toplam 1.317.704,70 TL tutarın, 1.313.987,32 TL 'lik kısmına 27.12.2016 ödeme tarihinden, bakiye 3.717,38 TL'lik kısmına 24.05.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı kurumdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; usul ve yasaya aykırı kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; yönetmeliğe ve ... emir ve talimatlarına uygun hesaplanan ağaçlandırma bedelinde herhangi bir yanlışlık ve fazla hesaplama bulunmadığını, 16.07.2013 tarihli makamın talimatı gereği ilave ağaçlandırma bedelinin tahsilinin gerektiğini savunarak, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; orman idaresinin tek taraflı olarak düzenlediği yazısına dayanılarak ilave ağaçlandırma bedeli alınamayacağı, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli gerekçe içerdiği ve varılan sonuçların isabetli olduğu, İlk Derece Mahkemesinin kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle, taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar etmiş, ayrıca Orman Kanunu'nun 17 nci ve 18 inci maddelerinin Uygulama Yönetmeliğinde alınan teminatların bile herhangi bir nedenle izin iptali vazgeçme vs. nedenle iadesinde faiz ödenmeyeceğinin açıkça belirtildiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ilave ağaçlandırma bedeli, fazla ödenen arazi bedeli ve damga vergisinin istirdadı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6 ncı maddesi,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi.
3. Değerlendirme
Taraflarca imzalanan taahhüt senedinde ve Uygulama Yönetmeliğinde ilave ağaçlandırma bedeli alınacağına dair bir hükmün yer almadığı, 16.07.2013 tarihli Genel Müdürlük talimatının davacı açısından bağlayıcılığının bulunmadığı, mevzuat ve yasaya aykırı olarak alınan ilave ağaçlandırma bedelinin iadesini istemekte davacının haklı olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli ve isabetli olduğu davalı vekilince her ne kadar faize ilişkin olarak temyiz talebinde bulunulmuşsa da, istinaf aşamasında ileri sürülmeyen sebeplerin temyiz aşamasında ileri sürülemeyeceğinin anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davacı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
2. Davalı vekili tarafından temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.