"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1767 E., 2022/2093 K.
DAVA TARİHİ : 02.03.2016
HÜKÜM : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 14. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/98 E., 2021/256 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Belediye Başkanlığı Genel Sekreterlik kadrosunda görev yapmakta iken İçişleri Bakanlığının 01.12.2010 tarihli onayı ve bu onaya dayalı olarak 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76 ncı maddesi gereğince 1 inci derece uzman kadrosuna atanan davalı tarafından, söz konusu atamaya ilişkin idari işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verildiğini, temyiz incelemesi sırasında verilen yürütmeyi durdurma kararı sebebiyle davalıya genel sekreterlik ile uzman kadrosu arasındaki aylık ve diğer özlük haklarının farkının yatırıldığını, böylece davalıya fazla ödeme yapıldığını, söz konusu idari işlemin iptali davasının reddine dair verilen kararın Danıştayca bozulması üzerine İlk Derece Mahkemesince direnildiğini, direnme kararının Danıştay Dava Daireleri Genel Kurulunda temyiz incelemesinde bulunduğunu, kararın henüz kesinleşmediğini, ayrıca davalı tarafça 24.01.2011-25.12.2012 tarihleri arasında ödenmeyen maaş farkları ve özlük haklarının ödenmesi talebinin kısmen reddine dair verilen kararın iptali için idare mahkemesine açılan davanın reddine karar verildiğini ileri sürerek; 130.337,49 TL fazla ödemenin ödeme tarihlerinden itibaren yasal faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; idari yargının görevli olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığında "Genel Sekreterlik" kadrosunda görev yapmakta iken 1 inci derece uzman kadrosuna atanması üzerine atama kararının iptali talebiyle açtığı davanın reddine karar verildiği, kararın davalı tarafça yürütmeyi durdurma istemli olarak temyiz edildiği, Danıştay 5. Dairesince yürütmenin durdurulmasına karar verildiği ve temyiz incelemesi sonucu Danıştayca kararın bozulduğu, Mahkemece önceki kararda direnilerek davanın reddine karar verildiği ve bu kararın da kanun yolu incelemesinden geçerek kesinleştiği gerekçesiyle, yürütmenin durdurulması kararı nedeniyle davalıya aylık ve diğer özlük haklarına ilişkin olarak ödenen toplam 130.337,49 TL'nin 16.11.2015 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacı idarenin Danıştay kararını keyfi olarak uygulamadığını, başkaca usulsüz işlemler yapması nedeni ile aylarca maaşını alamadığını, Danıştay 5. Dairesinin kararını uygulamamak amacıyla başka idari işlemler yaptığını, hukuksuz olarak memuriyetten çıkarıldığını, davacının kişisel öfke ile hareket ettiğini, görevine iade edilen memur çalıştığı süre boyunca maaşı çalışarak ve hak ederek aldığından müktesep hak olduğunu, göreve dönmesi yönünde olan Danıştay kararını etkisiz bırakma kastı ile yapılan ikinci kez görevden alma işleminin idare tarafından hukuka aykırı olarak geciktirildiğini, Danıştay kararının uygulanmaması ve davalının emekli olmasından aylar sonra idari kararın hukuka uygun bulunması sebebiyle ilk iptal kararı sonrası atanan kadronun maaşı ile memurun aldığı gerçek maaş arasındaki farkın istenmesinin iyi niyetli bir davranış olmadığını, yürütmenin durdurulması kararı ile göreve iadesinin yapılması esnasında aynı kadroya aynı maaş ile atanması gerekirken bu gerekliliği yerine getirmediğini, davacının kötü niyetli olduğunu, hukuk mahkemesinin görevli olmadığını, ödemenin haksız ödeme olduğu ya da fazla ödeme yapıldığı yönünde hiç bir idari karar ya da idare mahkemelerince verilmiş bir hüküm olmadığını ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mahkeme hükmünün yasal unsurları taşımasına, idare mahkemesi kararının kesinleşmiş olmasına ve ortadan kaldırılan yargı kararı nedeniyle ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında iade edilmesi gerektiği gerekçesiyle, davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar ederek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yürütmenin durdurulması kararı gereğince yapılan ödemenin, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (2577 sayılı Kanun) 28 inci maddesinin ilgili bölümü şöyledir; "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez."
2. Yargıtayın yerleşmiş uygulamasına göre; sebepsiz zenginleşmede geri verme borcu, zenginleşmenin geçersiz bir nedene dayanması durumunda hemen; geleceğe yönelik bir neden bulunuyorsa onun oluşmadığı an, var olan bir neden bulunuyorsa da onun ortadan kalktığı zaman doğmuş olur. (HGK'nın 06.02.2008 tarihli ve 2008/3-40 E., 2008/102 K. sayılı ilamı)
3. Değerlendirme
1. Davalının, Belediye Başkanlığı Genel Sekreterlik kadrosunda görev yapmakta iken 1 inci derece uzman kadrosuna atandığı, söz konusu atamaya ilişkin idari işlemin iptali talebiyle İzmir 3. İdare Mahkemesinde 2011/321 E. sayı ile açtığı davada, 15.12.2011 tarihli ve 2011/2219 K. sayılı kararla davanın reddine karar verildiği, temyiz incelemesi sırasında Danıştay 5. Dairesinin 27.06.2012 tarihli ve 2012/4032 K. sayılı kararı ile verilen yürütmeyi durdurma kararı üzerine, yukarıda yer verilen 2577 sayılı Kanun'un 28 inci maddesi uyarınca davalıya genel sekreterlik ile uzman kadrosu arasındaki aylık ve diğer özlük haklarına ilişkin farkın davacı ... tarafından ödendiği, kararın Danıştay 5. Dairesinin 06.11.2012 tarihli kararı ile bozulması üzerine İlk Derece Mahkemesinin 23.10.2014 tarihli ve 2013/1791 E., 2014/1347 K. sayılı kararı ile davanın reddi kararında direnildiği, direnme kararının davacı tarafça temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 16.02.2017 tarihli ve 2015/1547 E., 2017/629 K. sayılı kararı ile onandığı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11.02.2019 tarihli ve 2017/2543 E., 2019/515 K. sayılı kararıyla karar düzeltme isteminin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
2. Kesinleşen İdare Mahkemesi kararıyla, davalının birinci derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık olmadığı tespit edildiğinden, Danıştayca temyiz aşamasında verilen yürütmenin durdurulması kararı nedeniyle davalıya ödenen maaş ve özlük haklarının yersiz olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi hukuka uygun olup, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.