"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/125 E., 2021/355 K.
DAVA TARİHİ : 13.08.2018
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
(Denizcilik İhtisas Mahk. sıfatıyla)
SAYISI : 2018/661 E., 2019/604 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali ile ipoteğin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; dava dışı kurum borçlusu Maymaramarketing şirketinin kurum borçları nedeniyle şirket adına kayıtlı "Euphoria" isimli yat kaydına 25.11.2015- 12.12.2016 tarihleri arasında 6183 sayılı Kanun hükümleri gereğince birden fazla haciz işlendiğini, sonrasında Antalya 1. Noterliğinin 06.06.2017 tarihli düzenleme şeklinde inşa halinde gemi ipoteği sözleşmesi hükümleri dahilinde 3. derecede ve boşalacak tüm serbest derecelerden ipotek verenin muvafakati şartıyla istifade etmek üzere dava dışı banka lehine ipotek şerhi verildiğini, ilgili mevzuat hükümleri gereğince ipotek tesis edilebilmesi için davacı Kurumun ve 6183 sayılı Kanun kapsamında işlem yapan kurumların muvafakatinin alınmasının kamu düzenine ilişkin olduğunu, 29.06.2018 tarihli dilekçe ile ipotek kaydının silinmesinin talep edildiğini ancak davalı tarafından talebin 25.07.2018 tarihli dilekçe ile reddedildiğini, söz konusu ipotek tesisine ilişkin muvafakat bulunmadığını, olası satışta ipotekli mala yeterli alıcı çıkmayacağını ileri sürerek; ipotek tesisine ilişkin işlemin kaldırılmasına yönelik başvurunun reddi işleminin iptali ile ipotek şerhinin gemi sicilinden kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; uyuşmazlığın tahkim usulüne göre çözümlenmesi gerektiğini, davanın görevsiz mahkemede ve süresinden sonra açıldığını, gemi sicil işleminin hukuka uygun olduğunu, gemi sicil müdürlüğünün tasarrufun kapsamını araştırma yükümlülüğünün bulunmadığını, ipotek kaydının geminin sarf edilmesi veya tüketilmesi anlamına da gelmediği ve davacının hacizle elde ettiği hakkını etkilemediğini, geminin olası satışı halinde gemi üzerinde ipotek bulunması nedeniyle yeterli alıcı çıkmamasına ilişkin iddianın yerinde olmadığını, zira geminin yeni alıcıya tüm takyidatlarından ari olarak devredileceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 3. şahsın lehine kurulan ipoteğin onun hakkını ihlal edecek şekilde davacının talebi ile kaldırılmasının yasal olarak mümkün olmadığı gibi, ipotek tesisi sırasında hacizli olan malın ipotek nedeniyle satışı sözkonusu olduğunda dahi davacı kurumun alacağının öncelikli olması karşısında, davalı kurumun işleminin kanuna uygun olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacı kurumun muvafakati alınmadan tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının ipotek işleminin tarafı olmadığı, ipotek tesisinin usulüne uygun olarak kanuni şartları oluşmadığının ipotek sözleşmesinin taraflarınca ileri sürülebileceği, davanın tarafları ipotek işleminin tarafı olmadığından ipotek tesis işlemine ilişkin itirazların karardan etkilenecek ipotek akidi taraflar yer almadıkça değerlendirilebilmesinin mümkün olmadığı, öte yandan hacizli gemi üzerindeki borçlu şirketin ipotek tasarrufunun bu maddeye aykırı olması nedeniyle borçluya karşı yaptırım uygulanmasını düzenlediği nazara alındığında İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava dışı kurum borçlusu adına kayıtlı olup davacı kurum lehine üzerinde haciz bulunan geminin sicil kaydına, dava dışı banka lehine düzenlenen ipotek kaydının terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6183 sayılı Amme Alacağının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un (6183 sayılı Kanun) 73 üncü maddesi,
2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 1014 ve 1015 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere, 6183 sayılı Kanun'un 73 üncü maddesinde yer alan koşulun tasarruf işlemlerine ilişkin belirlendiği, rehinli alacak kamu haczinden sonra konulduğundan kamu alacağının rehinli alacaktan önce ödeneceği, burada rehin bakımından öncelik ve iştirakin söz konusu olmayacağının anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.