"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki Kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile davalı Kurum arasında 01.04.2017 tarihinde tip sözleşme imzalandığını, tip sözleşme gereğince davalı Kurumun protokol hükümleri uyarınca herhangi bir sebep gösterilmeksizin müvekkili ile yapılan sözleşmeyi müvekkiline herhangi bir ihtar yapılmaksızın feshettiğini belirterek, sözleşmenin feshine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; açılan davayı kabul etmediklerini, öncelikle taraflar arasında yapılan protokol gereğince yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, davacı hakkında FETÖ soruşturması bulunduğunu, protokolün 5.1 maddesi gereğince 1 ay önceden bildirmek suretiyle tarafların sözleşmeyi fesh edebileceğini işlemin hukuka uygun olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2018/306 E. sayılı dosya içeriği ile eldeki dosyada alınan bilirkişi raporları bir bütün olarak değerlendirildiğinde davacının FETÖ/PDY örgütü ile ilgili hakkında işlem yapılan Bylock kullanıcı şahısla 2014-2016 yılları arasında sık sık görüşmelerin mevcut olduğu, örgütün sohbetlerinde katıldığı, bu nedenlerle davalı idarenin davacı ile yapılan sözleşmeyi haklı nedenlerle feshettiği, eldeki davanın hukuki mesnetten yoksun olarak açıldığı, davacının iddiasını TMK'nın 6, HMK'nın 190 ıncı maddeleri gereği usulünce ispatlayamadığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacı hakkındaki FETÖ/PDY suçlamasıyla yapılan ceza yargılamasında beraat kararı verildiğini, davacının terör örgütüne üye olduğu kabulünün dosya içreği ile uyumlu olmadığını, sözleşmenin tek taraflı feshi açısından davalı tarafından bir gerekçe sunulamadığını, protokol hükümlerinin davalı Kurum'a sınırsız takdir yetkisi vermeyeceğini, protokol hükümlerinin genel işlem koşulu niteliğinde olduğunu ve çalışma hürriyetini ihlal ettiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Kurum tarafından, dava konusu 28.02.2018 tarihli fesih bildirimi yazısının 05.03.2018 tarihinde tebliğ edilerek davacının ... ekran sisteminin 10.05.2018 tarihinde kapatıldığı ve sözleşmenin bu tarihte fiilen feshedildiği, 05.03.2018 tarihinde tebliğ edilen sözleşmenin feshedildiğine dair yazıya karşı 08.03.2018 tarihinde dava açıldığı, davacının dava tarihi öncesinde ve dava tarihi itibariyle ... sisteminin kapatıldığına ilişkin bir iddiasının bulunmadığı da gözetildiğinde; sözleşmenin 5.1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren bir ay sonra yürürlüğe girecek olan bildirim yazısına karşı açtığı davanın görülmesine yönelik hukuki yararının bulunmadığı, diğer bir deyişle davanın erken açıldığı dikkate alınarak davanın usulden reddi yerine değişik gerekçeyle, davanın reddine karar verilmesinin doğru görülmediği davacının istinaf talebinin kabulü ile yerel Mahkeme kararının kaldırılarak, bu hususun düzeltilmesi ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerle kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili, davanın reddine karar verildiği halde yargılama giderlerine hükmedilmediğini hükmün bu nedenle bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında düzenlenen Eczane Protokolünün 5.1 inci maddesi gereğince bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak suretiyle davalı Kurum tarafından feshine yönelik işlemin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 26 ncı maddesi,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu'nun 114/ 1-h ve 115 inci maddeleri,
3. Taraflar arasında düzenlenen Eczane Protokolünün 5.1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114/1-h maddesi gereğince davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması, dava şartıdır. Aynı kanunun 115 inci maddesine göre dava şartı noksanlığının tespiti halinde davanın usulden reddine karar verileceği noksanlığın giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verileceği düzenlenmiştir.
2. Hukuki yarar, Mahkemeden hukuksal korunma istemi ile bir davanın açılabilmesi için davacının bu davayı açmakta (Mahkemeden hukuksal korunma istemekte) bir yararının bulunmasıdır.
3. Somut olaya gelince; Bölge Adliye Mahkemesince, dava konusu 28.02.2018 tarihli fesih bildirimi yazısının 05.03.2018 tarihinde tebliğ edildiği, 08.03.2018 tarihinde dava açıldığı, ... sisteminin 10.05.2018 tarihinde kapatıldığı ve sözleşmenin bu tarihte fiilen feshedildiği, sözleşmenin 5.1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren bir ay sonra yürürlüğe girecek olan bildirim yazısına karşı erken açtığı davanın görülmesine yönelik hukuki yararının bulunmadığı, gerekçeleriyle, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmiştir. Dava açıldığı tarihte fesih işlemi yürürlüğe girmemiş ise de tebliğden itibaren 1 ay sonra, dava açıldıktan kısa bir süre sonra yürürlüğe girdiği anlaşılmaktadır. Dava şartlarının sonradan tamamlanması halinde dava açıldığı tarihte dava şartı yokluğundan davanın reddedilmesi mümkün değildir, dava şartı noksanlığı tamamlanmasa dahi tamamlanmasının mümkün olması durumunda, 6100 sayılı Kanun'un 115-2 nci maddesi gözetildiğinde davacının, sözleşmenin feshi işleminin iptaline ilişkin dava yönünden hukuki yararının bulunduğu açık olduğundan, Mahkemece işin esasına girilerek, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, hükmün bozulmasını gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca davacı yararına BOZULMASINA,
2. Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının ve davalı vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcını istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.